Sześć położonych obok siebie ogrodów działkowych stanowi jeden z największych terenów rekreacyjnych w tej części Warszawy. Część z nich (położone na północy) powstały w okresie międzywojennym, pozostałe w latach 50-tych XX wieku. Między ogrodami przebiega linia kolejowa, znajdują się również ulice przelotowe.
altana
grunty orne i sady
Ogródki działkowe na Kole tworzy sześć kompleksów: ROD Koło II, ROD im. Filipiny Płaskowickiej (na południe od ul. Dywizjonu 303, na wschód od linii kolejowej), ROD VIS i ROD Motoprojekt (na południe od ul. Dywizjonu 303, na zachód od linii kolejowej), oraz ROD im. Dywizjonu 303 i ROD Koło III (na północ od ul. Dywizjonu 303). Wzdłuż linii kolejowej położonej między ogródkami przebiega granica między Bemowem i Wolą.
Rodzinny Ogród Działkowy Koło II powstał w marcu 1952 roku (w 1953 roku [7]) [1] i zajmuje obecnie powierzchnię 16.55 ha [7]. Inicjatorką przekazania pierwszych 6 ha terenu była Pani Weronika Łukomska. Dzielnicowa Rada Narodowa Dzielnicy Wola postanowiła oddać swoją ziemię dla pracowników Urzędu Bezpieczeństwa oraz Związkowi Instytucji Wojskowych. Około 100 rodzin otrzymało działki po ok. 500 m2 każda [1] za roczną opłatą członkowską wynoszącą 30 zł [6]. Początkowo Pracownicze Ogrody Działkowe Koło II miały dwa zarządy, chwilę później zostały połączone. Przewodniczącym został Pan Alfred Ostrowski. Obecnie w ROD Koło II są 362 działki [1]. Teren ogrodu jest ogrodzony, ma kilka wejść. Brama główna jest otwarta, pozostałe wejścia zamykane. Na terenie znajduje się Biuro Zarządu Mazowieckiego Polskiego Związku Działkowców. Każda z działek jest ogrodzona i ma domek, czasami występują altany i werandy. Działki mają wyraźną strukturę wyznaczoną przez drogę prowadzącą od wejścia na działkę do domku [8].
W latach 1961-1963 POD Koło II wzbogaciło się o kolejne 5 ha ziemi. W latach 1961-1965 wykonano ogrodzenie całego terenu siatką, głównie przed krowami pasącymi się obok działek, które potrafiły zniszczyć ogródki, założono wodociąg, w czynie społecznym przez Działkowców została zbudowana świetlica, początkowo z zadaszonym tarasem [6].
W 1968 roku w ramach eksperymentu z inicjatywy Stołecznego Zarządu Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, zostały zorganizowane na terenie POD Koło II pierwsze w Polsce wczasy w mieście dla osób starszych. Pierwszy dwutygodniowy turnus zorganizowano dla 30 seniorów, którzy spędzali czas na świeżym powietrzu, wśród zieleni. Grali w karty, szachy, warcaby. Dla chętnych była siatkówka i piłka ręczna [2].
Historię ogrodów ROD Koło III oraz ROD Dywizjonu 303 liczy się od 1935 roku (na bramie ROD Koło III znajduje się data 1935). Obowiązywała w tym czasie nazwa Towarzystwo Ogrodów i Osiedli Działkowych Obozowa [3]. W Warszawie działało w okresie międzywojennym ok 15 takich ogrodów, które podlegały Okręgowym i Centralnym Związkom Towarzystw Ogrodów i Osiedli Działkowych [4]. Według jednej z opowieści ten teren został podarowany na cele publiczno-rekreacyjne przez żonę Piłsudskiego [3].
W okresie wojny i okupacji dla zmylenia okupanta, działki przybierały nazwy maskujące np. Kolonia Obozowa. Wiele ogrodów, w tym ogród Obozowa, zostało zniszczonych dwukrotnie, w 1939 roku i podczas Powstania Warszawskiego. W blokach przy ul. Okopowej stacjonowały niemieckie wojska artyleryjskie. W ROD "Koło III" stoi do dziś bunkier z tamtych czasów. Działki zostały zabarykadowane sprzętem bojowym, okopami i niewypałami min i amunicji [4].
Po 1949 roku założono ogród Koło I, który z kolei podzielił się na dwa ogrody o nazwach Dywizjonu 303 oraz Koło III. Powodem podziału była linia kolejowa przechodząca przez środek ogrodu [3].
Ogrody ROD "Dywizjonu 303" i "Koło III" zostały w 2008 roku zmniejszone od północy podczas budowy al. Obrońców Grodna [4].
Patronką ogrodu jest nauczycielka ludowa, działaczka socjalistyczna i społeczna [5].
Pierwsze działki na północ od obecnej ul. Dywizjonu 303 powstawały na niezagospodarowanych terenach w latach 30-tych XX wieku.
Po południowej stronie obecnej ul. Dywizjonu 303 do czasu założenia działek w latach 50-tych XX wieku były pola uprawne. Na południowy-wschód od ogrodu w 1945 roku znajdowało się umocnienie wojskowe. Tereny ogrodów ROD Koło II były jego esplanadą [7].
[1945] Tereny obecnego ROD Koło III (źródło)
Budowa al. Obrońców Grodna zmniejszyła nieco powierzchnię działek od północy.
[2005] Teren ogrodów na Kole (źródło)
[2011] Brama główna ROD Koło II (źródło)
[2013] Ogrody Płaskowickiej (źródło)
[2014] ROD Koło II - działki (źródło)
[2014] Teren ogniska (źródło)
[2014] ROD Koło II - plac seniora (źródło)
[2014] ROD Koło III - brama (źródło)
[2014] ROD Koło III (źródło)
[2014] ROD Koło III (źródło)
[2016] Ogrody Płaskowickiej - budynek gospodarczy (źródło)
[2016] Plan ROD Koło II (źródło)
[2016] ROD Koło II - zarząd (źródło)
[2016] ROD Koło II - zarząd (źródło)
[2016] Ogrody Płaskowickiej (źródło)
[2017] Ogrody Płaskowickiej (źródło)
[2017] Ogrody Płaskowickiej (źródło)
[2017] Ogrody Płaskowickiej (źródło)
[2017] Ogrody Płaskowickiej (źródło)
[2017] Ogrody Płaskowickiej (źródło)
Leksykon Warszawy IWAW | http://www.iwaw.pl © 2014-2019