Centrum Handlowe Wola Park znajduje się przy ul. Górczewskiej #124 [5]. Po otwarciu w 2002 roku jego powierzchnia wynosiła 73 tys. m2, a po rozbudowie w 2015 roku powiększyła się do 77.5 tys. m2. Posiada ponad 200 sklepów i punktów usługowych. Mieści się tu Multikino (od 2010 roku [5]) i klub fitness Calypso (z kortami do squasha [5]). Udogodnieniem jest stacja benzynowa i 3000 miejsc parkingowych [1] na trzech bezpłatnych parkingach: zielonym (od strony ulicy Górczewskiej), czerwonym (dwupoziomowym, zadaszonym parking od strony sklepu Rossmann) oraz niebieskim (trzypoziomowy, zadaszony parking od strony Auchan). Ponadto centrum posiada płatny parking strzeżony [3]. Częścią Wola Parku jest też Wola Court, który oferuje powierzchnie biurowe [1]. Przy centrum handlowym w okresie letnim funkcjonuje kino samochodowe, boisko do koszykówki i siatkówki plażowej - zamieniane w okresie zimowym na ogólnodostępne lodowisko. Odbywają się tu też koncerty i pokazy mody [5].

Park Ulricha

Przed centrum od strony ul. Górczewskiej znajduje się Park Ulricha, ostatnia pamiątka wcześniejszego gospodarstwa ogrodniczego [5]. Około 1885 roku urządzono tu pokazowy park-ogród w stylu angielskim (ukształtowany ostatecznie w 1905 roku [9]). Po upaństwowieniu gospodarstwa w 1958 roku park również uległ degradacji. Uratowała go budowa Wola Parku. Ogród z ocalałymi roślinami ogrodzono [19]. Po gruntownym remoncie budynków (szklarnie, budynek biurowy i jeden z kilku budynków gospodarczych z przeznaczeniem na restaurację), rewaloryzacji parku i budowie fontanny, park otwarto dla zwiedzających [5] w 2004 roku [27]. Park zyskał też nowe stylowe ogrodzenie i rzeźby ogrodowe [5] autorstwa studentów ASP [37]. W części wschodniej parku alejki mają układ geometryczny, w zachodniej - nieregularny, jednak największą atrakcją są ocalałe rzadkie gatunki drzew, zasadzone w XIX wieku. Do dziś przetrwały m.in. buk szkarłatny, buk zwisły, klon czerwony i dąb błotny [2]. Po rewaloryzacji dosadzono m.in. buk czerwony, jałowiec wirgilijski oraz amerykańską odmianę lipy [27]. Pod każdym drzewem i krzakiem znajdują się tabliczki z opisem okazu i ciekawostki o danym gatunku. Tabliczki zostały umieszczone w 2004 roku, a opis przygotował dendrolog J. Borowski z SGGW [37].

Popiersie Kristiana Ulricha

Na terenie parku znajduje się pomnik Krystiana Ulricha w formie obelisku z popiersiem. Został ustawiony tu w 1876 roku [17]. Oryginał był wykonany z brązu o wysokości 64 cm. Popiersie znajdowało się na wysokim na około 180 cm granitowym postumencie. U podstawy postumentu znajdowała się metalowa tabliczka „A. Pruszyński, ul. Wolska 14”, co wskazuje na autorstwo Andrzeja Pruszyńskiego. Jest to realistyczny portret starszego mężczyzny z bokobrodami, w surducie, koszuli i kokardzie krawatowej. Rzeźba powstała już po śmierci Krystiana Ulricha. Ustawił je tam syn Krystiana, Gustaw Ulrich. Aż do końca XX wieku popiersie przetrwało jako jeden z nielicznych zachowanych w Warszawie oryginalnych dziewiętnastowiecznych pomników prywatnych. Zostało zdjęte z postumentu w związku z rozpoczęciem budowy centrum [23]. W 2003 roku z fundacji Mennicy Państwowej odlano w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych kopię i ustawiono w parku, natomiast oryginał trafił do Muzeum Woli [17]. Po kradzieży brązowej gałązki lilii z cokołu artysta plastyk Wojciech Zasady dokonał w 2005 roku rekonstrukcji [37].

Pałacyk rodziny Ulrichów

Pałacyk z charakterystyczną drewnianą werandą był letnim domem rodziny Ulrichów. Jego budowę rozpoczął Gustaw Ulrich. Budynek stanął na terenie należącego do Ulrichów gospodarstwa ogrodniczego we wsi Górce [32]. Pełnił rolę domku zarządcy [37]. Po zakupie terenu przez Wola Park konserwator zabytków wymusił pozostawienie i odrestaurowanie ogrodu pokazowego, części szklarni, drewnianego domu i właśnie pałacyku. Inwestor zapowiadał adaptowanie go na restaurację. Później jednak konserwator zgodził się na rozbiórkę, najpierw drewniaka, potem pałacyku (oprócz ściany frontowej) [32].

Wola Court

Jest to czteropiętrowy budynek oferujący biura o łącznej powierzchni 3145 m2. Biurowiec przylega do centrum handlowego Wola Park. Obiekt wyposażony jest w klimatyzację, podwieszane sufity, czujniki dymu, pełne okablowanie strukturalne oraz tryskacze. Został wybudowany razem z centrum handlowym w 2002 roku [34].

Karczma Soplicowo

Mimo, że tzw. „zielona chata” wygląda, jakby powstała za czasów Ulrichów, pojawia się pierwszy dopiero na zdjęciu satelitarnym z 2005 roku. Wiele źródeł podaje jednak, że jest to szopa, w której przechowywano sadzonki z końca XIX wieku, mogła zatem zostać przeniesiona [36]. Jeżeli tak było, to szopa pełniła rolę domu robotników pracujących w zakładzie ogrodniczym. Pierwotnie stała dokładnie na wprost obecnej bramy do CH Wola Park [37].

Na parterze znajduje się Sala Kominkowa z 60 miejscami. Tuż obok baru jest kominek opalany drewnem. Tuż za ścianą jest Zaścianek, czyli sala na 30 osób przypominająca drewnianą chatę z okiennicami. Na antresoli jest Sala Szlachecka u Horeszków z 40 miejscami, w której dominują miękkie fotele, lampy i obrazy. Część chłopska Umizgi to 30 miejsc siedzących. Latem przed obiektem znajduje się ogród letni w cieniu 200-letniej lipy, który może pomieścić dodatkowe 150 osób. Karczmę można powiększyć o przestronny, ogrzewany lub klimatyzowany namiot o powierzchni do 300 m2 [35].

Górce to wieś rycerska istniejąca już w XV wieku. W 1432 roku stała się własnością Piotra Pielgrzyma, wójta dziedzicznego Starej Warszawy, który od tej nazwy przybrał nazwisko Górczewski. Z czasem przechodziła do rodziny Kazubów, Zdziarskich (liczyła wówczas ok. 67 hektarów), a następnie Szymanowskich. Została zniszczona w czasie potopu szwedzkiego. W 1661 roku liczyła zaledwie 4 domy. W XVIII wieku właścicielami był kapitan wojsk koronnych Malinowski, a po nim wojewoda smoleński Piotr Sapieha. Około 1775 roku liczyła 19 domów i 4 zabudowania folwarczne. W 1877 roku część terenów zakupił Jan Krystian Ulrich [37].

Zakład ogrodniczy Ulrichów

W połowie XIX wieku znajdowały się tu rozległe, rosyjskie ogrody wojskowe [20].

W 1805 roku Jan Bogumił Traugott Ulrich, który trzy lata uczył się ogrodniczej sztuki w Ogrodzie Saskim, założył pierwszy na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej ogród handlowy. Kiedy zmarł 27 sierpnia 1845 roku, zakład po ojcu przejął starszy syn Jan Christian. W 1877 (1876 [2]) roku zakupił tutaj (w ówczesnej kolonii Górce) 30 morgów ziemi i założył wzorowy zakład ogrodniczy ze szkółkami drzewek owocowych i ozdobnych, szklarniami oraz ogrodem pokazowym [25]. Ulrich oprócz szkółek drzew i krzewów owocowych prowadził również czteroletnie kursy zawodowe [37]. W 1881 roku zmarł Jan Christian Ulrich, a zakład przeszedł na jego syna Gustawa. W 1905 roku ogród liczył 83 morgi miary nowopolskiej. Była to ziemia mułkowo-piaszczysta, która choć na pierwszy rzut oka wydawała się jałowa, to w rzeczywistości była bardzo dobra do hodowli roślin, które rosły bujnie i równomiernie na przestrzeni lat, wzbudzając zachwyt zagranicznych ogrodników. Kierownikiem i zarządcą szkółek w Górcach był Eugeniusz Zumbach ze Szwajcarii francuskiej, zajmujący to stanowisku od około 1879 roku. Gustaw Ulrich codziennie przyjeżdżał do swej Kolonii. Okoliczne łobuziaki, znając upodobanie pana Gustawa do gimnastyki, na widok wozu stawały na głowie z nogami ku górze. Bywało ich tylu, że tworzyli całe szpalery w tej pozycji, pomiędzy którymi przejeżdżał wóz. Najbardziej wytrwali byli nagradzani rublem srebrnym. Równie dobre stosunki Ulrich miał ze swoimi pracownikami. Kiedy nadszedł czas niepokojów społecznych w latach 1905-1906, pracownicy firmy sami zorganizowali się do ochrony ogrodów i zabudowań [25].

Na teren ogrodów na Górczewskiej wchodziło się przez obszerne podwórze, otoczone domami mieszkalnymi i zabudowaniami gospodarczymi. Po lewej znajdował się niewielki ogród w stylu angielskim utworzony w 1885 roku, pełen rzadkich gatunków drzew i krzewów, głównie iglastych. W latach 1898-1899 za ogrodem wybudowano trzydzieści szklarni z cegieł, żelaza i szkła, wkopanych w ziemię i przeznaczonych do całorocznej hodowli róż. Kilka lat później obok założono ogród francuski, składający się z drzew ciętych, kształtowanych w puchary, stożki, wrzeciona, palmety itp. Dalszą część terenu zajmowały szkółki drzew oraz krzewów owocowych i ozdobnych. Według wielu odwiedzających zakład ogrodników była to jedna z najpiękniejszych szkółek w Europie [25]. 7 maja 1887 roku zabudowania zostały znacznie uszkodzone w wyniku porywistej burzy, która uszkodziła szklarnie i inspekty – straty obliczono na 100 000 rubli [9]. Przed domem była fontanna [7].

W 17 szklarniach znajdujących się w ogrodzie rosły m.in. palmy, laury, hiacynty, tulipany, konwalie, azalie i rośliny wrzosowate. W drugim miejscu w Warszawie, poza ogrodem w Łazienkach, można tu było znaleźć krzaki ananasowe. Podobno kiedyś zjawiła się w ananasarni arystokratka, która długo targowała się o cenę jednego ananasa. W końcu orzekła, że bogaty pan Ulrich może dać jej darmo, bo ma ich tyle sztuk. Na to Ulrich ściął najpiękniejszy okaz i zawołał robotnika, ofiarowując mu owoc [38].

Gustaw Ulrich zmarł w 1913 roku. Obie jego córki wyszły za mąż za braci Machlejdów. Młodsza Wanda za Artura Ludwika Machlejda, który został prezesem Zakładów Ogrodniczych [25]. Przy skrzyżowaniu ul. Chłodnej z ul. Wolską były rogatki, czyli granica miasta. Przejazd kosztował 16 kopiejek. Rodzina Machlejdów przejeżdżała prawie codziennie po południu na parę godzin powozem i końcową drogą po Górczewskiej, trudną do przebycia w piachu, kurzu lub niemożliwym błocie w czasie deszczu [7].

Fragment wsi Górce gdzie powstały szkółki zaczął być nazywany Ulrychowem [26] od dwudziestolecia międzywojennego [25]. Dzięki rozbudowie sieci tramwajowej, od 1928 roku można było do szkółek dotrzeć tramwajem jadącym ulicą Górczewską (od Młynarskiej do skrzyżowania z ul. Księcia Janusza) [26]. Z Ulrychowa na plac Bernardyński jeździł tramwaj nr 16. Górczewska była wtedy wąska i wybrukowana kocimi łbami [21]. W gospodarstwie hodowano rzadkie rośliny i krzewy, szparagi, ananasy, brzoskwinie, winorośla. Specjalnością stały się kamelie, róże i hiacynty. Ogrody były popularnym miejscem spotkań i spacerów mieszkańców Warszawy [10].

W 1926 roku zginął śmiercią lotnika pułkownik Aleksander Serednicki. By godnie pożegnać pilota, podczas jego pogrzebu przelot miały wykonać trzy samoloty Potez. Lecąc w gęstej mgle, samoloty zderzyły się ze sobą. Pilot jednego z samolotów zdołał wylądować na terenie ogrodów Ulrycha [18].

W czasie ataku hitlerowskiego ul. Górczewską atakowały oddziały niemieckie, a chroniona była przez batalion Stołeczny pod dowództwem ppłk Leopolda Okulickiego [37].

Zabudowania zakładu nie ucierpiały podczas II wojny światowej [9]. Głównym ogrodnikiem u Machleida podczas wojny był Ludwik Nowicki, który mieszkał na pierwszym piętrze, tam gdzie były szklarnie. Był zięciem Ulrycha i dowodzącym AK w Ogrodach. Działał w nich nowoczesny aparat do nadawania komunikatów, a w stajniach [33] w konspiracyjnych magazynach gromadzono broń dla I i III rejonu obwodu AK "Wola" [28].

Opanowanie Woli przez Powstańców w 1944 roku miało kluczowe znaczenie dla dalszego przebiegu powstania. Wola osłaniała miasto od zachodu, zapewniała łączność z Żoliborzem i Puszczą Kampinoską. W rejonie Woli nie było przed powstaniem większych i silniejszych ugrupowań niemieckich [28]. Jednakże pod koniec lipca dotarły tu czołgi dywizji pancernej [28] i oddziały pancerno-spadochronowe [30] "Herman Göring", które rozlokowały się m.in. w ogrodach Ulricha. Miało to fatalny skutek dla Powstańców. W zaistniałej sytuacji nie można było odzyskać broni [28]. Dodatkowo Niemcy odkryli w ten sposób część ukrytej broni, gdy koń wygrzebał ją pod żłobem [33].

Zabudowania przetrwały wojnę bez większych zniszczeń [10]. W 1951 roku teren ogrodów znalazł się w granicach Warszawy [9]. Ogrodami zajął się prezes zakładów Artur Machlejd i zamierzał je dalej poprowadzić [25]. W 1958 roku, po śmierci ostatniej właścicielki, Krystyny Machlejdowej, gospodarstwo znacjonalizowano. W ich miejscu utworzono Stację Hodowli Roślin Ogrodniczych PAN [9].

Państwowy gospodarz sprawił, że cały kompleks powoli popadał w ruinę. W 1976 roku park Ulricha [9] z zachowanym wgłębionym, oryginalnym klombem, szklarnie z XIX wieku oraz z lat 20-tych XX wieku i pałacyk [37] wpisano do rejestru zabytków (pod numerem 891) [9].

Ulrychów jako nazwa części miasta pojawiła się dopiero na mapie topograficznej z lat 80-tych XX wieku. Przed przyłączeniem tego rejonu do Warszawy na mapach topograficznych opisywano obszar jako Ogrody Ulrycha [6].

W latach 2000-2002 roku trwała budowa Centrum Handlowego Wola Park [2]. Było to największe w Polsce centrum handlowe [15]. Został tutaj otworzony też największy wtedy w Polsce, dwukondygnacyjny hipermarket Auchan o powierzchni 18 tys. m2 [8], stanowiący odrębną własność [13]. Na czas nie zdążono uruchomić części gastronomicznej i kilkunastu sklepów na drugim piętrze. Największym powodzeniem wśród sklepów odzieżowych w pierwszym dniu działania cieszył się pierwszy w Warszawie sklep C&A [15]. Otwarcie zbiegło się z zakończeniem etapu przebudowy ul. Górczewskiej [5].

Współautorem wnętrz był Mirosław Sztuka, a za projekt odpowiadają B. Taillandier & M. Grzegorczyk. Trzon kompozycji stanowią tu ośmiometrowe bambusy, sięgające balustrady na galerii handlowej, a niższe piętro to półtorametrowe fikusy i szeflery, aglaonema i zamia. Zielony dywan stanowią rośliny płożące np. bluszcz. Efekt zielonej kaskady uzyskano różnicując zarówno donice (wysokość od 150 cm do 50 cm) jak i same rośliny. Na zewnątrz umieszczono rząd donic ze specjalnie strzyżonymi w płaski szpaler lipami [14].

W 2003 roku odnowiono zabudowania szklarniowe, pałacyk z początku XX wieku, drewniany budynek przyuliczny oraz park Ulricha. Całość zachowanych i odtworzonych obiektów w 2001 roku wpisano do rejestru zabytków (nr 70) [9]. Ogród znów stał się miejscem odpoczynku i spacerów, ustawiono w nim stylowe ławki, a wejście zdobi fontanna [2].

W 2013 roku Inter IKEA Centre Group Poland sfinalizowała umowę kupna udziałów Centrum Handlowego Wola Park w Warszawie od PBW II Real Estate [11]. W latach 2014-2015 [12] centrum zostało zmodernizowane i rozbudowane. Zwiększono powierzchnię o ponad 17 000 m2, z czego znaczną część zajął market budowlany Castorama [5]. Powstało nowe skrzydło na terenie dotychczasowego zewnętrznego parkingu na wschód od centrum handlowego. Żeby miejsc parkingowych nie ubyło, dobudowano dodatkową kondygnację na dwupoziomowym parkingu. Na powiększonym parkingu zostały zainstalowane windy i ruchome chodniki dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz klientów korzystających z wózków. Rozbudowana strefa restauracyjna została przeniesiona z poziomu +1 na kondygnację +2. Projekt rozbudowy centrum handlowego opracowała firma Prochem, przebudowę istniejącej części galerii biuro BazukaStudio, a projekt wnętrz i modernizacji fasad stworzyła firma Bose International Planning and Architecture. Po rozbudowie jest to drugie co do wielkości (po Arkadii) centrum handlowe w Warszawie [13].