Warszawskie Zakłady Mechaniczne (ul. Czerniakowska #89/93) to kompleks pięciu dużych budynków o żelbetowych szkieletach i elewacjach z szarej cementowej cegły [3] oraz dziewięciu mniejszych obiektów. Wszystkie 14 budynków ma powierzchnię 7.3 tys. m2 [8]. Został zaprojektowany przez Witolda Stępnia i Stefana Zielińskiego [3]. Prostopadłościenne bryły, elewacje z szarej cementowej cegły i charakterystyczny rytm okien są przykładem powojennego modernizmu [6] z okresu socrealizmu [13]. Główne elementy zespołu posiadają jednorodny układ architektoniczny oraz czytelną surową stylistykę charakterystyczną dla obiektów przemysłowych gospodarki socjalistycznej, gdzie charakterystyczny był wielopiętrowy układ wąskich długich hal produkcyjnych, zastosowanie dużych okien, zaakcentowanie klatek schodowych wielopodziałowymi oknami, wykończenie elewacji jednorodnym materiałem o walorach fakturowych czy zastosowanie żelbetowej szkieletowej konstrukcji [5].

Kompleks rozplanowany jest na prostokątnej działce. Główny wjazd wraz z bramą i parterową portiernią znajduje się w południowo-wschodniej części. Główny budynek powstał na grzebieniowym planie z dłuższą elewacją wzdłuż ul. Kaszubskiej, czterema skrzydłami poprzecznymi i trzema otwartymi dziedzińcami. Urozmaicony układ całej bryły wzbogacony został o zewnętrzną parterową halę produkcyjną, przejazdy bramne i wewnętrzne dziedzińce. Całość poprzedzona jest od strony wschodniej obszernym terenem zielonym z utwardzonym podjazdem [5].

Od ul. Czerskiej 14, na terenie zakładów, funkcjonują, w 2015 roku śródziemnomorska restauracja Trzy Kolory [17] oraz od 2017 roku dwujęzyczne polsko-angielski przedszkole MyVinci [16].

Ul. Kaszubska powstała na terenach osad Sewerynówki i Poniatówki w 1916 roku, podczas przyłączenia Sielec do Warszawy. Kupowali tu parcele zamożni Warszawiacy jako wiano dla dzieci. Nazwę otrzymała równolegle z ul. Śląską, w 1919 roku. W przypadku tej ostatniej nazwa była zmieniana: krótko przed wojną nosiła imię Zygmunta Majewskiego, zaraz po wojnie imię marszałka Michała Roli-Żymierskiego, a w 1953 roku powróciła do pierwotnej nazwy [14].

W okresie międzywojennym zabudowania znajdowały się od ul. Czerniakowskiej, natomiast od zachodu większość działki stanowiły pola uprawne.

Praktycznie cała zabudowa zniknęła z powierzchni ziemi podczas II wojny światowej. W 1945 roku przetrwały w formie ruin jedynie pojedyncze zabudowania w narożniku ul. Czerniakowskiej i ul. Śląskiej.

Zespół Warszawskich Zakładów Mechanicznych powstał na przełomie 1949 i 1950 roku [3]. Po oddaniu budynków [1] mieściły się tu Państwowe Zakłady Pomocy Szkolnych podlegające Ministerstwu Oświaty (Ministerstwu Obrony [13]). Produkowano w nich wyposażenie do klas: meble, globusy, busole, mikroskopy, przybory chemiczne, akwaria, szkielety czy wypchane zwierzęta. Poza częścią produkcyjną i biurową w fabryce przewidziano miejsce na instytut badawczo-rozwojowy, a także bibliotekę, czytelnię, świetlicę i żłobek [3]. Pierwsze wyroby powstały w zakładach jeszcze przed zakończeniem budowy [5].

W 1951 roku budynki zostały przejęte przez Warszawskie Zakłady Mechaniczne (PZL-WZM albo Wuzetem [18]), powołane do produkcji silników i części do maszyn budowlanych [13] , m.in. silniki, sprzęgła, pompy oleju i pompy wodne [3] oraz części do maszyn rolniczych [1]. WZM przejął też część załogi zakładów szkolnych [13]. Na potrzeby zakładu powołano m.in. placówkę oświatową i klub sportowy [5]. Cały kompleks zbudowano w ciągu kilkunastu lat. Do 1953 roku wzniesione zostały główne elementy (hala żelbetowa oraz trzy skrzydła), do lat 60-tych XX wieku wybudowane zostały pozostałe stanowiące główny korpus, uzupełnione w okresie późniejszym o obiekty mniejszej skali (jak portiernia) [5].

Początkowo produkowano tu głównie na potrzeby wojska i na eksport do ZSRR [10]. Pierwszy skok technologiczny miał miejsce po zakupie w 1959 roku licencji Friedmann und Maier na produkcję aparatury wtryskowej. W latach 80-tych XX wieku rozpoczęto produkcje i sprzedaż na rynek Stanów Zjednoczonych [18]. W fabryce pracowali i poznali się założyciele Kapeli Czerniakowskiej Stanisław Wielanek i Sylwester Kozera [11].

Jesienią 1991 roku budynek stał się tymczasową siedzibą Krajowej Rady Radców Prawnych [11].

W 1995 roku miała miejsce restrukturyzacja firmy związana z rozwojem rynków zbytu [18].

W latach 2001-2004 zainwestowano w park maszynowy, który umożliwiał rozszerzenie gamy wyrobów [18]. W 2008 roku przekształcono przedsiębiorstwo państwowe w spółkę akcyjną [18]. Skomercjalizowana spółka miała 80 mln straty, jednak w ciągu kilku lat wyszła na zero. Była to jedna z ostatnich (jak nie ostatnia) fabryka działająca w centrum stolicy. Produkowano wówczas w niej części do silników Diesla [9].

W 2009 roku zakłady szukały instytucji, która przejmie i wykorzysta fabryczne hale. Jednym z pomysłów było przekazanie gmachów na potrzeby Muzeum Sztuki Nowoczesnej w zamian za nową działkę w tańszym miejscu i 60 mln zł. Przeszkodą okazały się dwa fragmentu gruntu, do których zgłoszono roszczenia [9]. Pierwsza próba prywatyzacji miała miejsce w 2011 roku [4].

Nieczynna fabryka została włączona do gminnej ewidencji zabytków 2012 roku [2].

W kolejnym podejściu do sprzedaży udziałów w 2013 roku Minister Skarbu Państwa poinformował, że odstąpił od negocjacji i zamknął je bez rozstrzygnięcia. Prywatyzacją zainteresowane były trzy firmy: spółka Facinelli 4, konsorcjum Interstate Diesel Service Inc i Ghelamco oraz Zakłady Automatyki Polna. Resort skarbu chciał sprzedać 85% pakiet udziałów [4]. W 2014 roku udziały te przeszły na Agencję Rozwoju Przemysłu [9]. Kolejna próba sprzedaży została podjęta w 2015 roku [8].

Zakłady zakończyły produkcję w tym miejscu 2016 roku i przeniosły się poza Warszawę, a teren i budynki otrzymały nowego właściciela: spółkę Euro Power Centrum powiązaną z tureckim biznesmenem Sabri Bekdasem. Firma postanowiła zburzyć zabytkową fabrykę [6], jednak przez dwa lata rozbiórce sprzeciwiał się stołeczny konserwator, minister, a następnie sąd [2]. Właściciel przekonywał, że ściany budynków są zniszczone przez olej, którym nasiąkły i remont nie ma sensu [7].

10 sierpnia 2018 roku Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wydał decyzję umożliwiającą rozbiórkę, przeciw czemu zaprotestowało Miasto st. Warszawa [2]. 18 września dyrektor PINB postanowił ponownie rozpatrzeć wniosek i po dziesięciu dniach anulował nakaz rozbiórki. W tym samym tygodniu wojewódzki konserwator zabytków wszczął procedurę wpisania Warszawskich Zakładów Mechanicznych do rejestru zabytków [7]. 29 września 2018 roku ekipa rozbiórkowa wjechała z ciężkim sprzętem do wyburzeń [3]. Przebywający na miejscu o 2 w nocy wojewódzki konserwator zabytków zażądał zatrzymania prac, ale ekipa rozbiórkowa to zignorowała. Wezwani policjanci otoczyli fabryczne gmachy, a robotnicy wyłączyli maszyny dopiero, gdy nakaz wydał im przedstawiciel Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego [6].

W listopadzie 2019 roku zespół trafił do rejestru zabytków [1].