Złote Tarasy


Złote Tarasy

W miejscu Złotych Tarasów w okresie międzywojennym znajdowało się blisko 30 budynków przy ulicach Chmielnej i Złotej, w tym Szkoła Techniczna Warszawsko-Wiedeńskiej Kolei Żelaznej, gimnazjum im. Joachima Lelewela i kamienica Żółtowskich. W okresie PRL-u był tam parking i pętla autobusowa. Budowa Złotych Tarasów wpisała się w plan tworzenia zabudowy wysokościowej tej części Warszawy. Cechą charakterystyczną centrum handlowego jest szklany dach, ukazujący siedem podskakujących piłek, przykrytych płótnem. Każdy z elementów dachu jest unikalny, a przy każdym spawie widnieje podpis wykonawcy. Obiekt zyskał kilkanaście nagród i jest obecnie jedną z wizytówek Warszawy.

aptekaaptekabiurowiecbiurowieccentrum handlowecentrum handlowedarmowe WiFidarmowe WiFifastfoodfastfoodfontannafontannakawiarniakawiarniakinokinosklep wielkopowierzchniowysklep wielkopowierzchniowysklepskleptoaletytoaletywysokościowiecwysokościowiec

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   Aleja Jana Pawła II, ulica Chmielna, ulica Emilii Plater, ulica Sosnowa, ulica Zaboreczne, ulica Złota
  • Rok powstania:  2002-2007
  • Obszar MSI:  Śródmieście Północne
  • Wysokość:   107 m
  • Funkcja:  biurowa, handlowa
  • Styl:  blob (nowoczesny)
  • Związane osoby: Pustelnik Jan, Sischka Johann , Żółtowski Stefan

Opis urbanistyczny:

Złote Tarasy (przy Złotej #59) są jedną z wizytówek stolicy. Kompleks składa się z trzech budynków: trzykondygnacyjnego budynku pełniącego funkcję handlowo-usługową, dwóch budynków o siedmiu kondygnacjach o funkcji biurowej oraz 26-piętrowego wieżowca o wysokości 105 metrów. Dodatkowo obiekt wyposażony jest w parking podziemny na około 1700 samochodów, o powierzchni 54 tysięcy m². Całkowity koszt inwestycji szacuje się na 1,5 mld złotych [2]. Wszystkie budynki kompleksu mieszczą się na jednej płycie fundamentowej. Budynki posiadają cztery parkingowe kondygnacje podziemne [1]. Na poziomie -1 są połączone z Dworcem Centralnym. W budynku funkcjonuje kaskadowy system wentylacji, w którym powietrze unosi się pod kopułę, a spod niej transportowane jest do podziemi i wypuszczane ponad dachami Złotych Tarasów. Funkcjonuje również technologia chłodzenia i ogrzewania podłóg [2]. Najbardziej charakterystycznym elementem Złotych Tarasów jest stalowo-szklany, falisty dach budynku o powierzchni 10 200 m2 i wadze 1400 ton, złożony z 4780 szklanych paneli w kształcie trójkąta. Kształt miał odzwierciedlać siedem piłek przykrytych tkaniną. Podczas budowy Złotych Tarasów był to pierwszy tak trudny projekt w skali Europy. Montaż samego szklanego dachu zajął rok [1]. Za projekt i realizację dachu ze szkła i stali odpowiada Johann Sischka, inżynier z austriackiej firmy Waagner Büro. Każdy z 4800 trójkątnych paneli dachu jest niepowtarzalny i został wykonany w fabryce szkła na podstawie danych uzyskanych z modelu komputerowego. Model był szczegółowo badany w laboratorium pod Innsbruckiem. Między innymi okazało się, że największy "wodospad" w czasie ulewy powstawałby w miejscu, gdzie początkowo planowano główne wejście, które to musiało zostać przesunięte. Strop wspiera się w na 11 "drzewach" o żelbetowym pniu z konarami i gałęziami ze stali. Ponieważ jakość łączeń musi być doskonała, przy każdym spawie stalowej konstrukcji (także klatki schodowej) widnieje podpis z czytelnym nazwiskiem wykonawcy. Warstwą izolacyjną jest uwięziony między szybami gaz - argon [1].

Wieżowiec Skylight jest częścią kompleksu Złote Tarasy. Oferuje do wynajęcia ok. 21 500 m2 powierzchni biurowej. Detale architektoniczne, jak eliptyczne wycięcie w bocznej fasadzie oraz eleganckie krzywizny bryły powodują, że jest to jeden z najoryginalniejszych budynków w stolicy. Kondygnacje biurowe rozmieszczone od 5 do 22 piętra budynku mają średnio powierzchnię 1 100 metrów kwadratowych. Pracownicy biur mogą bezpośrednio przejść do centrum handlowego [18].

Obiekty, pomniki, tablice:

Przy Złotych Tarasach, na rogu Złotej oraz alei Jana Pawła II, znajduje się kamień pamiątkowy i upamiętnia szkołę techniczną Kolejowej Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, która mieściła się niegdyś w pobliżu. Znajduje się na nim napis "Dla upamiętnienia najstarszej w Polsce szkoły technicznej kolejowej drogi żelaznej warszawsko-wiedeńskiej, która w latach 1987-1953 mieściła się przy ul. Chmielnej 88 w hołdzie nauczycielom i twórcom polskiej inteligencji w 125 rocznicę istnienia technikum kolejowego". Pomnik powstał w 1998 roku. [5].

XVIII wiek i wcześniej:

Obecny budynek Złotych Tarasów zajmuje fragmenty dawnych ulic: Złotej, Chmielnej i Sosnowej. Ulica Sosnowa została otwarta dekretem Komisji Brukowej z 20 marca 1784 roku na prośbę mieszkańców i nazwana tak na ich żądanie [14]. Ulica Chmielna (znana jako Droga przez Chmielnik [17]) prowadziła od traktu nowoświeckiego do wsi Wielka Wola. W XVII w. zamieszkiwali przy niej głównie ogrodnicy. Od 1770, geodeta Maciej Deutsch przedłużył ulicę aż do Twardej. Ulica zabudowana była dworkami, sadami, cegielniami. Mieszkał tu Jan Pustelnik „chowający byka bez żadnej wyraźnej potrzeby” [15].

XIX wiek:

W XIX wieku tereny zajmowane przez dzisiejsze Złote Tarasy zabudowane były kamienicami mieszkalnymi, obiektami oświatowymi i badawczymi [5] wzdłuż Złotej (numery 47-57), Chmielnej (po stronie parzystej 72-92 i nieparzystej 55-69) oraz Sosnowej (1-6).

W miejscu Złotych Tarasów znajdowały się kamienice mieszkalne, m. in. kamienica Żółtowskich przy Złotej #47 (drugi adres Sosnowa #5) z przełomu XIX i XX wieku. Oprócz mieszkań mieściły się w niej: kaplica Redemptorystów od strony Złotej, skład apteczny Braunów, restauracja „Sosnówka”, 12 sklepów, a w suterenach pracownia wędliniarska Sikory. Kamienicę wybudowano prawdopodobnie dla księcia Lubomirskiego, a dopiero w latach 1927/1928 została kupiona przez Stefana Żółtowskiego. Pierwsze zniszczenia powstały w 1939 roku, wskutek uderzenia niemieckiej bomby, a ostatecznie kamienica została spalona podczas Powstania Warszawskiego [4].

Jedną z nielicznych XIX kamienic, które przetrwały II wojnę światową, była kamienica Białera i Zittera przy Chmielnej #57. Rozebrano ją po 1951 roku podczas budowy Dworca Centralnego. Obecnie w tym miejscu znajduje się część biurowa Złotych Tarasów [16].

Na Złotej #49 znajdowała się Fabryka Żyrandoli Elektrycznych A. Marciniaka. Od 1910 roku produkowała sprzęt oświetleniowy dla domów. W 1923 roku przeniesiono ją na Wronią 23 [13].

Ulicę Chmielną wybrukowano w 1829. Po zbudowaniu dworca kolei Wiedeńskiej po stronie nieparzystej pojawiły się magazyny kolejowe, warsztaty naprawcze a nawet parowozownia. Pod adresem Chmielna #88/90, w budynku z 1875 roku została utworzona Szkoła Techniczna Warszawsko-Wiedeńskiej Kolei Żelaznej. Upamiętnia ją pamiątkowy kamień przy Złotych Tarasach [15].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Laboratorium Chemiczne

[1890] Laboratorium Chemiczne (źródło)

Państwowa Szkoła Średnia Techniczna Kolejowa

[1905] Państwowa Szkoła Średnia Techniczna Kolejowa (źródło)

Okres międzywojenny:

W 1920 roku, przy ulicy Złotej #53, powstało męskie gimnazjum im. Joachima Lelewela. W krótkim okresie czasu powstało również liceum. Pod numerem #51 funkcjonowała Publiczna Szkoła Powszechna nr 25 [13].

W 1910 roku obiekt Szkoły Technicznej Warszawsko-Wiedeńskiej Kolei Żelaznej został według projektu H.J. Gaya nadbudowany o jedno piętro. Zabudowano także przestrzeń nad przejazdem na podwórze pomiędzy budynkiem a kamienicą Chmielna #92. W latach 1924-1925 wzniesiono dwie oficyny oraz podwyższono budynek warsztatowy. Od 1915 roku w miejsce ewakuowanej przez Rosjan szkoły działała Państwowa Średnia Szkoła Techniczna Kolejowa (od 1938 pod nazwą Państwowe Liceum Komunikacyjne). Po II wojnie światowej ocalałą część odbudowano. Została ona rozebrana w 1975 roku [15].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Złota 47

[1937] Złota 47 (źródło)

Złota 49

[1937] Złota 49 (źródło)

Złota 51

[1937] Złota 51 (źródło)

Złota 53

[1937] Złota 53 (źródło)

Złota 55

[1937] Złota 55 (źródło)

Złota 57

[1937] Złota 57 (źródło)

Chmielna 55

[1938] Chmielna 55 (źródło)

Chmielna 57

[1938] Chmielna 57 (źródło)

Chmielna 59

[1938] Chmielna 59 (źródło)

Chmielna 61

[1938] Chmielna 61 (źródło)

Chmielna 63

[1938] Chmielna 63 (źródło)

Chmielna 65

[1938] Chmielna 65 (źródło)

Chmielna 67

[1938] Chmielna 67 (źródło)

Chmielna 69

[1938] Chmielna 69 (źródło)

Chmielna 72

[1938] Chmielna 72 (źródło)

Chmielna 74

[1938] Chmielna 74 (źródło)

Chmielna 76

[1938] Chmielna 76 (źródło)

Chmielna 78

[1938] Chmielna 78 (źródło)

Chmielna 80

[1938] Chmielna 80 (źródło)

Chmielna 82

[1938] Chmielna 82 (źródło)

Chmielna 84/86

[1938] Chmielna 84/86 (źródło)

Chmielna 88/90

[1938] Chmielna 88/90 (źródło)

Chmielna 92

[1938] Chmielna 92 (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

Po wybuchu wojny w szkole im. Joachima Lelewela odbywało się tajne nauczanie i kursy przygotowawcze do otrzymania świadectwa maturalnego (wydano ich 36). W 1940 roku Niemcy wywieźli ze szkoły grupę harcerzy, z których część została przewieziona do obozów koncentracyjnych a reszta rozstrzelana. Budynek został zniszczony w Powstaniu Warszawskim. Szkołę przeniesiono na ul. Kiwerską 3 [8].

Podczas Powstania Warszawskiego, od 5 września na ulicy Chmielnej toczyły się ciężkie walki, a Niemcy spalili cały odcinek ulicy między Marszałkowską a Żelazną [17].

Odbudowa stolicy:

Zachodni odcinek ulicy Złotej, po oddzieleniu jej od części wschodniej podczas budowy Pałacu Kultury, 29 IX 1950 otrzymał imię Władysława Kniewskiego, bojówkarza KPP rozstrzelanego na zboczu Cytadeli w 1925. Początkową nazwę przywrócono 6 XI 1990 roku [13]. Po zakończeniu II Wojny Światowej nie odbudowano kamienic pomiędzy aleją Jana Pawła II a ul. Emilii Plater (wcześniej Sosnową). [9].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Gmach Kolejowej Szkoły Technicznej z wieżyczką obserwatorium astronomicznego

[1954] Gmach Kolejowej Szkoły Technicznej z wieżyczką obserwatorium astronomicznego (źródło)

Czasy PRL-u:

W 1963 roku otworzono pierwszą część pętli autobusowej, wzdłuż ulicy Emilii Plater. Kolejną część zajezdni autobusowej oddano do użytku w 1972 roku. Znajdowała się ona na podziemnym parkingu do 2002 roku [9], kiedy wyburzono ją pod budowę centrum handlowego. Przez cały ten okres pojawiały się kolejne plany zagospodarowania terenu, jednak żaden nie został zrealizowany [10].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Złota 57 i Chmielna 88/90

[1965] Złota 57 i Chmielna 88/90 (źródło)

Koncepcja zabudowy

[1970] Koncepcja zabudowy (źródło)

Koncepcja zabudowy

[1970] Koncepcja zabudowy (źródło)

Kamienica w miejscu Złotych Tarasów

[1973] Kamienica w miejscu Złotych Tarasów (źródło)

Zabudowania dworca tymczasowego z zejściami

[1973] Zabudowania dworca tymczasowego z zejściami (źródło)

Schemat pętli i parkingów

[1975] Schemat pętli i parkingów (źródło)

Plac

[1975] Plac (źródło)

Przemiany 1989-2000:

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Zejście podziemne od ul. Jana Pawła II

[1992] Zejście podziemne od ul. Jana Pawła II (źródło)

Parking

[1993] Parking (źródło)

XXI wiek:

Plan budowy Złotych Tarasów rozpoczęto 1996 roku. Zbieranie pozwoleń, tworzenie projektów i inne formalności zajęły 6 lat. Inwestorem był ING Real Estate wraz z Miastem Stołecznym Warszawa, natomiast za projekt odpowiadała pracownia architektoniczna Jerde Partnership, mieszcząca się w Kalifornii. Oddzielne projekty dotyczące konstrukcji budynku wykonała firma Ove Aru, a dotyczące instalacji firma Tebodin [11].

Nazwa wywodzi się od ulicy Złotej, dochodzącej do głównego wejścia części handlowo-usługowej [10].

Prace ziemne rozpoczęto w październiku 2002 roku, przy ulicy Złotej 59. W 2006 roku zakończono prace konstrukcyjne, a rok później prace wykończeniowe (co było wyjątkowo szybkie jak na 225000 m2 powierzchni całkowitej). Otworzono je dla klientów 7 lutego 2007 roku.

Złote Tarasy ściągnęły do Polski wiele nowych, światowych marek. To tu pojawiła się pierwsza w kraju klubo-restauracja Hard Rock Cafe, sklep odzieżowy Next czy restauracja Burger King. W części biurowej zlokalizowano ambasadę Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

W 2007 roku przyznana została nagroda magazynu Retail & Leisure International – Global RLI za „Centrum Handlowe Roku” oraz tytuł za „najlepszy projekt komercyjny na świecie” na Międzynarodowych Targach Nieruchomości Handlowych MAPIC w Cannes [11].

W 2012 roku Złote Taras sprzedano AXA Real Estate i CBRE Property Fund Central Europe LP.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Parking

[2001] Parking (źródło)

Parking koło Dworca Centralnego

[2001] Parking koło Dworca Centralnego (źródło)

Koncepcja architektoniczna

[2002] Koncepcja architektoniczna (źródło)

Rozpoczęcie budowy

[2002] Rozpoczęcie budowy (źródło)

Makieta - widok z góry

[2002] Makieta - widok z góry (źródło)

Makieta - otoczenie

[2002] Makieta - otoczenie (źródło)

Rozpoczęcie budowy

[2003] Rozpoczęcie budowy (źródło)

Wizualizacja

[2004] Wizualizacja (źródło)

Tablica informacyjna

[2004] Tablica informacyjna (źródło)

Budowa

[2004] Budowa (źródło)

Rozkład koncensacji pary wodnej

[2004] Rozkład koncensacji pary wodnej (źródło)

Schemat parkingu

[2004] Schemat parkingu (źródło)

Budowa

[2005] Budowa (źródło)

Budowa

[2005] Budowa (źródło)

Wizualizacja

[2006] Wizualizacja (źródło)

Złote Tarasy

[2006] Złote Tarasy (źródło)

Widok z PKiN

[2006] Widok z PKiN (źródło)

Plan piętra SkyLight

[2007] Plan piętra SkyLight (źródło)

SkyLight

[2007] SkyLight (źródło)

Otwarcie

[2007] Otwarcie (źródło)

Oświetlone Złote Tarasy

[2007] Oświetlone Złote Tarasy (źródło)

Multikino

[2007] Multikino (źródło)

Widok z lotu ptaka

[2007] Widok z lotu ptaka (źródło)

Hall

[2008] Hall (źródło)

Złote Tarasy

[2009] Złote Tarasy (źródło)

Plac przed wejściem

[2011] Plac przed wejściem (źródło)

Dach

[2012] Dach (źródło)

Widok na okolicę

[2012] Widok na okolicę (źródło)

Część biurowa

[2012] Część biurowa (źródło)

Wejścia

[2012] Wejścia (źródło)

Kondygnacje

[2012] Kondygnacje (źródło)

Wnętrze Centrum Handlowego

[2012] Wnętrze Centrum Handlowego (źródło)

Tablica pamiątkowa

[2013] Tablica pamiątkowa (źródło)

Plan Złotych Tarasów

[2013] Plan Złotych Tarasów (źródło)

Plan Złotych Tarasów

[2013] Plan Złotych Tarasów (źródło)

Wizualizacja

[2014] Wizualizacja (źródło)

Opis przygotowano: 2016-09