Park ze Stawami Cietrzewia


Park ze Stawami Cietrzewia

Jak nazwa parku wskazuje, jego główną atrakcją są stawy (kiedyś cztery, obecnie połączone w dwa), będące dawniej gliniankami cegielni Koelichena. Po likwidacji cegielni zostały zalane i zapomniane (przez pewien czas pozyskiwano z nich lód). Modernizacja miała miejsce w latach 90-tych XX wieku, a park zyskał świetność dopiero w XXI wieku. Pojawiły się place zabaw, fontanny, studnia oligoceńska. Jest to popularne miejsce dla odpoczynku mieszkańców, łowisko wędkarskie i teren rozrodczy żab.

darmowe WiFidarmowe WiFidostępne całodobowodostępne całodobowofontannafontannamostmostparkparkplac zabawplac zabawsiłownia plenerowasiłownia plenerowastawstawtoaletytoaletywędkarstwowędkarstwo

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   Aleja Antoniego Nowakowskiego, ulica Cietrzewia, ulica Pana Tadeusza
  • Rok powstania:  2009-2011
  • Obszar MSI:  Stare Włochy
  • Wysokość:   0 m
  • Funkcja:  rekreacyjna
  • Styl:  angielski (krajobrazowy)
  • Związane osoby: Koelichen Andrzej

Opis urbanistyczny:

Park nosi nazwę „Park ze Stawami Cietrzewia”. To największy obszar zieleni na terenie dzielnicy Włochy. Zajmuje powierzchnię 8.1 ha, w tym 3.92 ha parku i 4.18 ha powierzchni stawów. Na terenie parku znajdują się trawniki i stylowe żywopłoty (m.in. liguster). W parku jest plac zabaw oraz siłownia [4]. Wokół szerokich ścieżek ustawione są liczne ławki, lampy i kosze. W niektórych miejscach zostały zbudowane specjalne podesty nad wodą. Na mniejszym ze stawów zamontowano fontanny, które służą jako napowietrzacze. W miejscu dawnego brodu prowadzi obecnie mostek [19].

Wzdłuż wschodniej linii brzegowej ciągnie się al. Antoniego Nowakowskiego.

Przyroda

Na terenie parku można spotkać takie ptaki, jak: kawka, mazurek, sikorka bogata, sikorka modraszka, szpak zwyczajny, trzciniak zwyczajny, trzcinniczek zwyczajny, wróbel zwyczajny [4], kaczka krzyżówka, łyska, okresowo łabędź niemy [26] i czernica. Ponadto stwierdzono obecność mewy pospolitej i mewy śmieszki [23]. To jedno z ostatnich w Warszawie miejsc, gdzie w maju można usłyszeć koncerty żab. Są to także tereny rozrodcze kilkudziesięciu żab trawnych, żab wodnych oraz ropuch szarych. Wszystkie te gatunki podlegają w Polsce ochronie [15].

Roślinność naturalną tworzą: trzcina zwyczajna, oczeret jeziorny, pałka szerokolistna, rogatek, moczarka kanadyjska [26]

Obiekty, pomniki, tablice:

Stawy Cietrzewia

Stawy Cietrzewia to dwa zbiorniki wodne Glinianka Cietrzewia i Glinianka Krańcowa [3]. Dawniej był to zespół czterech sztucznych zbiorników [1]. Największy akwen, potocznie nazywany Oceanem połączony był brodem z kolejnym, mniejszym akwenem, nazywanym Szkolnym (lub Szkolniakiem [23]). Oddzielny akwen z wąskim, ale dość długim półwyspem sprawia wrażenie podzielonego na dwie części. To Glinianka Krańcowa dawniej potocznie nazywana Karpiówką (obecnie jednak nie ma tam karpi) [11]. Staw oddzielony od niego półwyspem nosił nazwę Balijka [23].

Stawy mają łączną powierzchnię 4.18 ha [4]. Stawy położone są na wysoczyźnie i zasilane są stale wodami podziemnymi. Glinianki są bezodpływowe. Średnia głębokość stawów wynosi 4.1 m [23]. Na około 4-5 metrze wyraźnie jest wyczuwalna termoklina, pod którą panuje temperatura od 4 do 6 stopni Celsjusza [13]. Na obrzeżu zbiorników wodnych znajdują się zadrzewienia robiniowe w wieku średnim. Przy południowo-wschodnim brzegu glinianki Krańcowej znajduje się starodrzew jesionowy. Po modernizacji parku zadrzewienia uzupełnione zostały młodymi nasadzeniami [17].

Jest to miejsce nielegalnych skoków młodzieży z mostku do wody, mimo zakazu kąpieli [10].

W stawach można spotkać takie ryby jak: płoć, karaś, lin, okoń, kiełb, wzdręga, szczupak, karp oraz amur, sandacz i leszcz. Jest to popularne miejsce wędkarskie [5]. W Gliniance Cietrzewia dominują klenie, leszcze, karpie i szczupaki, a Glinianka Krańcowa to siedlisko okoni, linów, karasi i szczupaków [11].

Początkowo zarybieniami stawów zajmowało się Koło PZW nr 7 Ochota. Zarybienia były sporadyczne, np. w 2012 roku szczupakiem, być może linem i karpiem [24]. Później akwen przejęła dzielnica. W czerwcu 2015 roku powstało niezależne Stowarzyszenie Wędkarskie Stawy Cietrzewia [5], które otrzymało od dzielnicy operat wodny. W 2016 roku stowarzyszenie wydało ponad 7 tys. zł na zarybienie karpiem i linem, dalsze zarybienia to węgorz, sandacz, karaś pospolity, szczupak i okoń. Ustanowiło też na stawie Karpiówka łowisko no-kill (czyli złowione ryby należy wypuścić). Jest to pierwsze całoroczne łowisko tego typu w Warszawie [24]. By wędkować, trzeba mieć (oprócz karty wędkarskiej) legitymację Stowarzyszenia Wędkarskiego Stawy Cietrzewia [11].

Stawy osnute są legendami o bardzo dużej głębokości i zatopionym w nich niemieckim czołgu lub samolocie, a także o wielkich rybach. Prace modernizacyjne prowadzone w latach 90-tych XX wieku nie potwierdziły tych opowieści [7].

Plac zabaw

Plac zabaw wybudowany został w 2011 roku obok ul. Pana Tadeusza. Przeznaczony jest dla dzieci w wieku 3-12 lat i podzielony na dwie części wiekowe. Powierzchnia placu wynosi 418 m2, a powierzchnia piaskownicy 165 m2. Otoczony jest niskim ogrodzeniem. Jest wyposażony w bujaki na sprężynie, huśtawki, karuzele, ważkę czy twister. Są też zjeżdżalnie. Dzieci mogą się tu wdrapywać na zamek, okręt, ciężarówkę, a także pobawić w piaskownicy zadaszonej lub otwartej. Dla osób, które przyjeżdżają rowerem jest też specjalny stojak [26]. Obok placu zabaw znajduje się ogólnodostępna toaleta publiczna, dostosowana do osób niepełnosprawnych oraz pomieszczenie do przewijania niemowląt [26].

Od ul. Cietrzewia również w 2011 roku powstał plac sportowo-rekreacyjny (siłownia), na którym zgromadzono zestaw urządzeń umożliwiających wykonywanie ćwiczeń. Plac przeznaczony jest przede wszystkim dla dorosłych i składa się z dwóch części. Pierwsza pokryta nawierzchnią syntetyczną wylewaną, druga kostką betonową. W siłowni znajdują się zestawy urządzeń do ćwiczeń gimnastycznych, równoważnie, dynamiczny zestaw sprawnościowy, deska surfingowa czy piruet-karuzela [26].

Studia oligoceńska

W 2006 roku od ul. Cietrzewia powstał budynek ujęcia wody oligoceńskiej [27]. Budynek tworzą ujęcie wody dla okolicznych mieszkańców oraz stacja uzdatniania wody pracująca w trybie automatycznym. Woda jest pobierana z głębokości 260 metrów [28].

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

W 1842 roku we Włochach powstała pierwsza cegielnia, która wykorzystywała miejscowe pokłady gliny, m.in. z terenu dzisiejszych stawów [7]. W 1844 roku wieś Włochy pod Warszawą kupił bogaty mieszczanin, kupiec i porucznik w powstaniu listopadowym, Andrzej Koelichen. Według niektórych źródeł założył dwie nowe cegielnie, według innych odkupił istniejącą i drugą zbudował [11]. Zagłębienia (dzisiejsze stawy) powstały na skutek wydobycia gliny na potrzeby tych cegielni, stąd potoczna nazwa glinianek [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Stawy w górnym, prawym rogu zdjęcia

[1916] Stawy w górnym, prawym rogu zdjęcia (źródło)

Okres międzywojenny:

Tuż przed I wojną światową upadły obie cegielnie Koelichenów [11]. Po zaprzestaniu eksploatacji wyrobiska zostały zalane wodą otrzymując dzisiejszy wygląd. Stawy nie były zagospodarowane i stanowiły ostoję dzikiej przyrody o charakterze wodnym. W okresie zimowym pozyskiwano stąd lód do celów przemysłowych. Był on przechowywany w pobliskich lodowniach, skąd można było go kupić w miesiącach letnich [7]. Tereny pozostawały w rękach potomków Koelichena do czasu parcelacji majątku na Miasto Ogród Włochy w 1928 roku [7].

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:


Odbudowa stolicy

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Czasy PRL-u:

Stawy były wykorzystywane do odprowadzania ścieków z pobliskiej zajezdni autobusowej [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Stawy

[1976] Stawy (źródło)

Przemiany 1989-2000:

W 1994 roku (w latach 80-tych XX wieku [1]) rozpoczęto porządkowanie terenu. Dwa mniejsze stawy połączono w jeden, zmodernizowano linię brzegową, wyrównano teren, a wokół założono trawniki. W 1996 roku w przewężeniu stawu wykonano kładkę dla pieszych [6]. Prace wykonał Urząd Dzielnicy Warszawa-Włochy [11].

XXI wiek:

W 2008 roku firma ABIES Architektura Krajobrazu przygotowała projekt rewitalizacji parku [21]. Prace trwały w latach (2010-2012 [9]) 2009-2011 [14]. Inwestycja była podzielona na dwa etapy. Pierwszy to modernizacja zieleni. Wytyczone zostały ścieżki spacerowe dla pieszych oraz ścieżki dla rowerów [22]. Ścieżkom nadano nowy, łagodny przebieg [9]. Powstały placyki wypoczynkowe i plac rekreacyjno-sportowy [14]. Od ul. Zosi powstał nowoczesny plac zabaw. Obok niego postawiono pawilon sanitarny z toaletami, przewijakiem i umywalką dla niemowląt. Zainstalowano monitoring, a teren objęto bezprzewodowym dostępem do Internetu [22]. Pojawiła się siłownia na świeżym powietrzu. Odpocząć można siadając na jednej z 68 (22 [4]) ławeczek [7]. W drugim etapie prac zmodernizowano zbiorniki wodne [22]. Akweny zostały odmulone i wyrównane. Umocniono skarpy linii brzegowej drewnianą opaską, a dla wędkarzy powstały [14] cztery drewniane [20] pomosty wraz z zejściem do wody [14]. Na gliniance Krańcowej pojawiły się też cztery efektowne pływające fontanny-aeratory, które po zmierzchu są podświetlane [22].

Nowe nasadzenia zapoczątkowały wymianę drzewostanu oraz uatrakcyjnienie kompozycji parku. Wprowadzane drzewa należą do gatunków krajowych. Krzewy i byliny na skarpach tworzą ciekawe układy roślinne nawiązujące do charakteru zbiorowisk nadwodnych [9]. Są to bzy, tawuły, cisy, róże, berberysy, lipy, jabłonie, klony, dęby i świerki. Inwestycję prowadzono pod nadzorem, chroniąc siedliska licznych tu ptaków i płazów [20], jednak realizacja spotkała się ze sprzeciwem ekologów, według których prace zagroziły występującym w jeziorku gatunkom, niszcząc ich miejsca lęgowe [1]. Modernizacja była finansowana ze środków Unii Europejskiej [11], przekraczając 6 mln zł [7].

W 2013 roku nurkowie z Grupy Eksplorującej Podwarszawskie Nurkowiska (GEPN) podjęli się akcji sprzątania dna zbiornika. Udział w niej wzięło 25 płetwonurków. Z dna wydobyto m.in. cegłę z gliny wykonanej we Włochach, wannę czy opony od ciągnika. Znaleziono też drewnianą łódź, którą pozostawiono w wodzie [2].

Od maja 2016 roku udostępniono w ramach budżetu obywatelskiego możliwość bezpłatnego korzystania w weekendy z kajaków [8]. Projekt cieszył się ogromnym zainteresowaniem i został przedłużony na kolejne lata [16].

W 2017 roku w parku Cietrzewia oraz przy ul. Naukowej zbudowano w ramach budżetu partycypacyjnego po jednym z naturalnych placów zabaw. Ukształtowano niewielkie wzniesienie służące do zabawy i zamontowano z jednej strony bale z drewna tworzące równoważnie. Oba place kosztowały 57.8 tys. zł [25].

W sierpniu 2019 roku z jednej z glinianek wyłowiono ciało mężczyzny [18].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Stawy

[2001] Stawy (źródło)

Staw Cietrzewia

[2010] Staw Cietrzewia (źródło)

Budowa mostka

[2011] Budowa mostka (źródło)

Budowa mostka

[2011] Budowa mostka (źródło)

Prace modernizacyjne

[2011] Prace modernizacyjne (źródło)

Prace modernizacyjne

[2011] Prace modernizacyjne (źródło)

Prace modernizacyjne

[2011] Prace modernizacyjne (źródło)

Prace modernizacyjne

[2011] Prace modernizacyjne (źródło)

Prace modernizacyjne

[2011] Prace modernizacyjne (źródło)

Prace modernizacyjne

[2011] Prace modernizacyjne (źródło)

Prace modernizacyjne

[2011] Prace modernizacyjne (źródło)

Umocnienia

[2011] Umocnienia (źródło)

Umocnienia

[2011] Umocnienia (źródło)

Pomost

[2011] Pomost (źródło)

Park

[2011] Park (źródło)

Kładka

[2011] Kładka (źródło)

Kładka

[2011] Kładka (źródło)

Pomost

[2011] Pomost (źródło)

Plac zabaw

[2011] Plac zabaw (źródło)

Pomosty

[2012] Pomosty (źródło)

Mapa batymetryczna

[2012] Mapa batymetryczna (źródło)

Tablica informacyjna

[2012] Tablica informacyjna (źródło)

Stawy

[2012] Stawy (źródło)

Parking od ul. Zosi

[2014] Parking od ul. Zosi (źródło)

Toaleta

[2014] Toaleta (źródło)

Widok z lotu ptaka

[2015] Widok z lotu ptaka (źródło)

Położenie stawów

[2015] Położenie stawów (źródło)

Glinianka Krańcowa

[2015] Glinianka Krańcowa (źródło)

Glinianka Cietrzewia

[2015] Glinianka Cietrzewia (źródło)

Park

[2015] Park (źródło)

Karpiówka

[2015] Karpiówka (źródło)

Plac zabaw

[2015] Plac zabaw (źródło)

Kajaki

[2016] Kajaki (źródło)

Aeratory

[2016] Aeratory (źródło)

Kajaki

[2016] Kajaki (źródło)

Park ze Stawami Cietrzewia

[2017] Park ze Stawami Cietrzewia (źródło)

Studnia oligoceńska

[2018] Studnia oligoceńska (źródło)

Plan stawów

[2018] Plan stawów (źródło)

Batymetria stawów

[2018] Batymetria stawów (źródło)

Park

[2019] Park (źródło)

Park

[2019] Park (źródło)

Park

[2019] Park (źródło)

Park

[2019] Park (źródło)

Park

[2019] Park (źródło)

Park

[2019] Park (źródło)

Łąka kwietna

[2019] Łąka kwietna (źródło)

Łąka kwietna

[2019] Łąka kwietna (źródło)

Teren parku

[2019] Teren parku (źródło)

Teren parku

[2019] Teren parku (źródło)

Tablica

[2019] Tablica (źródło)

Park

[2019] Park (źródło)

Park Cietrzewia

[2019] Park Cietrzewia (źródło)

Glinianka Cietrzewia

[2019] Glinianka Cietrzewia (źródło)

Glinianka Krańcowa

[2019] Glinianka Krańcowa (źródło)

Kładka

[2019] Kładka (źródło)

Toaleta

[2019] Toaleta (źródło)

Opis przygotowano: 2020-03