Osiedle Górczewska (północ)


Osiedle Górczewska (północ)

Jest to ogromne osiedle mieszkaniowe, powstałe w większości na terenach ornych (oraz w części miasta-ogrodu Jelonki) w latach 70-tych XX wieku. Wewnątrz osiedla zaplanowano park. Z racji wielkości zostało podzielone na trzy zespoły mieszkaniowe. Na jego terenie znajduje się kilka szkół i przedszkoli.

aptekaaptekadostępne całodobowodostępne całodobowoklubklubplac zabawplac zabawprzedszkoleprzedszkolesklep wielkopowierzchniowysklep wielkopowierzchniowysklepsklepszkołaszkołazabudowa wielorodzinnazabudowa wielorodzinna

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Aleksandra Świętochowskiego, ulica Eugeniusza Szwankowskiego, ulica Górczewska, ulica Lajosa Kossutha, ulica Lazurowa, ulica Powstańców Śląskich, ulica Stanisława Szobera, ulica Witolda Doroszewskiego, ulica Zenona Klemensiewicza, ulica gen. Waleriana Czumy
  • Rok powstania:  1977-1985
  • Obszar MSI:  Jelonki Północne
  • Wysokość:   14 m
  • Funkcja:  mieszkaniowa
  • Styl:  modernizm
  • Związane osoby: Schneider Gottlieb, Tauszyński Krzysztof

Opis urbanistyczny:

Północną część Osiedla Górczewska (oddzieloną od południowej Parkiem Górczewska oraz terenem kościoła Bogurodzicy Maryi) tworzy 71 bloków mieszkalnych z wielkiej płyty różnej wielkości, budynki przedszkola nr 214 i nr 215, żłobek nr 40 (ul. Klemensiewicza #6), szkoła podstawowa nr 316, gimnazjum nr 82, centrum handlowo-usługowe przy ul. Czumy #3 oraz kilkanaście mniejszych pawilonów handlowych i sklepów rozrzuconych po osiedlu.

Część mieszkalną tworzą budynki Spółdzielni Mieszkaniowej Górczewska (zespoły mieszkaniowe 1 i 2) o adresach: ul. Szwankowskiego #1, #1A, #3 (wybudowany później niż pozostałe), #5, #7, #2, #4, #4A, #6, #8, #10, #10A, #12, ul. Lazurowa #22, #24, #26, ul. Świętochowskiego #1, #2 (wybudowany później niż pozostałe), #3, ul. Szobera #2, #4, #6, #8, #10, ul. Doroszewskiego #1, #3, #5, #7, #9, #11, #13, #15, ul. Klemensiewicza #1, #1A, 1B, 1C, 1D, 1E (wybudowane później niż pozostałe), #2, #3, #5, #5A, #7, #4, Czumy #2, #4, #4a, #10, #12, #12A, #12B, #14, #14A, #14B, #14C, #16, #16A, #16B, #18, #20, #20A, #20B, #22, #5, #7, #9, #11, #13, ul. Kossutha #2, #2A, #4, #6 [1][2]. Większość powstała na początku lat 80-tych XX wieku.

Dodatkowo na terenie osiedla znajdują się bloki mieszkalne nie należące do SM Górczewska, o adresach: ul. Szobera #5A, #5B, #5C, #5D, #5E, ul. Kossutha #8, #10, #12, ul. Czumy #15.

Osiedle jest realizacją wielkiego planu urbanistycznego Zachodniego Zespołu Mieszkaniowego, czyli trzech powstających kolejno osiedli Jelonki, Lazurowa i Górczewska, powstałych w duchu modernizmu, jednak o odmiennych wizjach urbanistycznych. Głównym projektantem Osiedla Górczewska był Krzysztof Tauszyński. Teren został podzielony na trzy zespoły mieszkaniowe, a między nimi usytuowano park Górczewska. Elewacje wykonano z wielkiej płyty. W fabryce została na nie nałozona witromozaika z brązowych, zielonych i błękitnych szklanych płytek. Tauszyński zaproponował dynamiczny układ kształt brył z pionowym rytmem balkonów, wzmacnianym przez światłocień. Bloki zróżnicowano wysokościowo i kolorystycznie, by ułatwić orientację (mimo tego układ jest dla przechodnia nieczytelny i łatwo się zgubić, sprawia też wrażenie przestrzeni niebezpiecznej, m.in. przez klaustrofobiczne prześwity pod wielokondygnacyjnymi blokami). Umożliwiono indywidualizację mieszkań. Powstało wiele dróg do spacerów [6].

Spółdzielnia Mieszkaniowa

SM Górczewska powstała w 1983 roku w wyniku odłączenia się od Spółdzielni Mieszkaniowej Wola, której była częścią. Należące do niej tereny zajmują 77 ha na północ i na południe. Spółdzielnia wybudowała łącznie 127 budynków mieszkalnych z 7678 lokalami (własnościowe i lokatorskie) o łącznej powierzchni 417427 m2 oraz 7 pawilonów handlowych i innych lokali użytkowych o powierzchni 13016 m2. Na terenie Spółdzielni znajdują się parkingi o powierzchni 53950 m2 dla 2700 samochodów. Ogródki przydomowe zajmują powierzchnię 7140 m2. Spółdzielnię zamieszkuje prawie 20 tysięcy mieszkańców. Spółdzielnia ma własną telewizję kablową, prowadzi działalność kulturalno-oświatową w Klubie Seniora, w klubie Nowy i w Klubie Mieszkańca [4].

Obiekty, pomniki, tablice:

W budynku przy ul. Doroszewskiego 5 działa Klub Mieszkańca [17], a przy ul. Szobera 2 Klub Wargamingowy [19], dawniej modelarnia Klubu Nowy [12]. W przejściu pod budynkiem przy ul. Szwankowskiego 4 znajduje się kolorowy mural [18].

Ujęcie Wody Oligoceńskiej przy ul. Szobera (obok zespołu szkół) posiada osiem kranów letnich i osiem zimowych. Woda jest wydobywana z głębokości 259 m [12].

Przedszkole nr 214

Publiczne Przedszkole nr 214 (ul. Czumy #6) rozpoczęło działalność w 1981 roku. Od początku mieści się w piętrowym, wolnostojącym budynku otoczonym ogrodem. Plac zabaw jest duży, wspólny dla czterech grup wiekowych. Pierwszym dyrektorem placówki była pani Wanda Stelmaszczuk. W 1999 roku placówce zostało nadane imię Janiny Krzemińskiej, graficzki z czasopisma Miś. Rodzina państwa Krzemińskich przekazała dorobek artystyczny swojej matki, który można obejrzeć w przedszkolu [9].

W roku szkolnym 2009/2010 podjęto decyzję o rozbudowie placówki. Na potrzeby przedszkola dostosowano pomieszczenia pobliskiego gimnazjum nr 82. Po półrocznym okresie prac, 16 lutego 2010 roku, przedszkole zostało uroczyście otwarte. Budynek zwiększył powierzchnię do 2000 m2 [9]

Przedszkole nr 215

Przedszkole nr 215 (ul. Szwankowskiego #3) powstało w 1990 roku [13].

Szkoła podstawowa nr 316 i Przedszkole nr 381

Szkoła Podstawowa nr 316 (ul. Szobera #1/3) rozpoczęła działalność w 1983 roku. Rok później powstała szkolna orkiestra mandolinowa Juno Wars, którą założył i prowadził pan Mieczysław Faber. W 2003 roku szkole zostało nadane imię Astrid Lindgren. W 2013 roku szkoła wraz z przedszkolem nr 381 przekształciły się w Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 6 [10].

Posesja jest ogrodzona i znajduje się z dala od ulic [11]. W latach 2005-2008 prowadzona była przebudowa boisk (we wszystkich szkołach na terenie Osiedla Górczewska). W 2010 roku na terenie szkoły powstał nowy budynek. W budynku przedszkola mieści się 10 sal dydaktycznych, gabinet logopedyczny, pomieszczenia administracyjne, kuchnia i dwie szatnie. W przedszkolu funkcjonuje też teatrzyk Leśne Echo [11].

Gimnazjum nr 82

Budynek szkoły (ul. Czumy #8) oddano do użytku w 1985 roku. Wówczas była to Szkoła Podstawowa nr 326. Naukę rozpoczęło w niej 1800 uczniów, w 57 oddziałach pod opieką 76 nauczycieli, w tym dyrektorki Wiesławy Dudy. Szkoła była pod patronatem Zakładów Polam. W 1996 roku powstała pierwsza sala informatyczna (dawniej konferencyjna). W 1999 roku szkoła przekształciła się w Zespół Szkół nr 2, który stworzyły Szkoła Podstawowa nr 326 oraz Gimnazjum nr 2. W 2000 roku powstała druga pracownia komputerowa. W 2002 roku pozostało tylko gimnazjum, które przyjęło imię prof. T. Kotarbińskiego i otrzymało sztandar. W 2004 roku zostało przekształcone w Gimnazjum z oddziałami Integracyjnymi nr 82. W 2005 roku oddano do użytku salę multimedialną, a w 2008 roku nowe boiska. Obecnie na terenie szkoły działa kuchnia i stołówka [8].

XVIII wiek i wcześniej:

Dzisiejsza ul. Górczewska jest starym traktem łączącym Górce i Stare Babice z Warszawą, uregulowanym jako około 1775 roku. Górce wzmiankowano w literaturze już w XV wieku. W latach 70-tych XVIII wieku rezydencję wzniósł tam Adam Poniński, a Górczewska, pełniąca rolę alei dojazdowej do rezydencji, zwana była Drogą do Babic, później Drogą Górczewską [16].

XIX wiek:

W połowie XIX wieku istniał na pobliskich terenach Folwark Jelonek (być może nawiązujący do podchodzących pod osadę jeleni z Puszczy Kampinoskiej [7] czy też do nazwiska właściciela [15]), pozostający w rękach rodziny Schneider (zwanej Sznajdrami). Początek rodowi dał Gottlieb Schneider, który przybył do Polski z niemieckiej Westfalii. Na tutejszych gliniastych gruntach [7] około 1864 roku Bogumił Schneider założył cegielnię oraz fabrykę dachówek. W 1877 roku został wieczystym dzierżawcą okolicznych terenów. Folwark zajmował teren o powierzchni 112 ha, gdzie mieszkało 157 mieszkańców w 12 domach. Na początku XX wieku znacznie powiększyła się liczba mieszkańców (w 19 gospodarstwach mieszkało około 730 osób), istniała tu szkoła początkowa, a firmy zatrudniały ponad 150 osób. Zakłady istniały do czasów I wojny światowej [15].

Okres międzywojenny:

Parcelacja terenów nastąpiła tuż po wojnie i w 1925 roku rozpoczęto w południowo-wschodniej części dzisiejszego osiedla Górczewska budowę modnej wówczas koncepcji miasta-ogrodu [15].

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

Podczas kampanii wrześniowej 360 Pułk Piechoty próbował odeprzeć tu główny atak wojsk niemieckich na Wolę. Podczas okupacji tereny te zasadniczo nie ucierpiały [15].

Odbudowa stolicy:

W 1951 roku Jelonki, wraz z Bemowem i Chrzanowem, zostały włączone w granice miasta. Liczyły wówczas około 4000 mieszkańców [15].

Czasy PRL-u:

Osiedle Górczewska powstało w latach 1977-1985 [12], w większości na terenie, gdzie wcześniej były pola uprawne zarośnięte kapustą i cebulą. Był to jeden z projektów planu urbanistycznego Zachodniego Zespołu Mieszkaniowego [6]. Wraz z budową bloków powstały drogi, pawilony handlowe, szkoły i budynki socjalne. Pod koniec roku 1977 roku było już 2000 mieszkań, a docelowo na powierzchni 80 ha planowano w ciągu dwóch lat zakwaterować 30 tys. mieszkańców [5].

W 1982 roku istniała większość budynków - poza przedszkolem nr 215 (było w owym roku budowane), budynkami przy ul. Szobera 5A-5G (powstały przed 1987 rokiem), budynkami przy ul. Klemensiewicza 1,1A-1E (były w owym roku budowane) [3]. W późniejszych latach nie było właściwie zmian urbanistycznych, przed 2002 rokiem powstało kilka przyblokowych boisk do koszykówki, studia oligoceńska oraz budynek przy ul. Świętochowskiego #2 [3].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Fragment projektu osiedla

[1975] Fragment projektu osiedla (źródło)

Budowa Osiedla Górczewska

[1977] Budowa Osiedla Górczewska (źródło)

Budowa Osiedla Górczewska

[1977] Budowa Osiedla Górczewska (źródło)

Budowa Osiedla Górczewska

[1977] Budowa Osiedla Górczewska (źródło)

Budowa Osiedla Górczewska

[1977] Budowa Osiedla Górczewska (źródło)

Budowa Osiedla Górczewska

[1977] Budowa Osiedla Górczewska (źródło)

W tym miejscu znajduje się szkoła przy ul. Czumy

[1977] W tym miejscu znajduje się szkoła przy ul. Czumy (źródło)

Widok z bloku przy ul. Czumy 10 na na budynki nr 12 i 12A

[1978] Widok z bloku przy ul. Czumy 10 na na budynki nr 12 i 12A (źródło)

Widok z bloku przy Czumy 11

[1980] Widok z bloku przy Czumy 11 (źródło)

Ulica Klemensiewicza 5

[1980] Ulica Klemensiewicza 5 (źródło)

Ulica Szobera

[1980] Ulica Szobera (źródło)

Ulica Klemensiewicza 3

[1980] Ulica Klemensiewicza 3 (źródło)

Dzieci rozpoczynają naukę w kl. I nowo otwartej Szkoły 316

[1983] Dzieci rozpoczynają naukę w kl. I nowo otwartej Szkoły 316 (źródło)

Podwórko przy ul. Czumy 12

[1985] Podwórko przy ul. Czumy 12 (źródło)

Plac zabaw przy ul. Czumy, w tle widoczne bloki nr 9 i 7

[1985] Plac zabaw przy ul. Czumy, w tle widoczne bloki nr 9 i 7 (źródło)

Podwórko przy ul. Czumy, w tle widoczny blok nr 15

[1985] Podwórko przy ul. Czumy, w tle widoczny blok nr 15 (źródło)

Wesołe miasteczko a Osiedlu Górczewska

[1985] Wesołe miasteczko a Osiedlu Górczewska (źródło)

Plac zabaw przy Czumy 12

[1985] Plac zabaw przy Czumy 12 (źródło)

Plac zabaw przy blokach Kossutha 6 oraz Czumy 11 i 13

[1985] Plac zabaw przy blokach Kossutha 6 oraz Czumy 11 i 13 (źródło)

Piaskownica przy ul. Czumy 14

[1985] Piaskownica przy ul. Czumy 14 (źródło)

Czumy 9 i 7

[1985] Czumy 9 i 7 (źródło)

Plac zabaw przy ul. Czumy 15

[1985] Plac zabaw przy ul. Czumy 15 (źródło)

Plac zabaw przy ul. Czumy 15

[1985] Plac zabaw przy ul. Czumy 15 (źródło)

Ulica Lajosa Kossutha, w tle widok na skrzyżowanie ul. Górczewskiej i Powstańców Śląskich

[1985] Ulica Lajosa Kossutha, w tle widok na skrzyżowanie ul. Górczewskiej i Powstańców Śląskich (źródło)

Drewniany plac zabaw przed blokiem przy ul. Czumy 5

[1985] Drewniany plac zabaw przed blokiem przy ul. Czumy 5 (źródło)

Drewniany plac zabaw przed blokiem przy ul. Czumy 5

[1985] Drewniany plac zabaw przed blokiem przy ul. Czumy 5 (źródło)

Podwórko przy ul. Czumy 5

[1985] Podwórko przy ul. Czumy 5 (źródło)

Klemensiewicza 2

[1985] Klemensiewicza 2 (źródło)

Prześwit i alejki pomiędzy blokami przy ul. Lajosa Kossutha 8 i 10

[1985] Prześwit i alejki pomiędzy blokami przy ul. Lajosa Kossutha 8 i 10 (źródło)

Okolice pętli Górczewska, w tle hala, która została później przebudowana na supermarket

[1985] Okolice pętli Górczewska, w tle hala, która została później przebudowana na supermarket (źródło)

Widok na boisko i szkołę podstawową nr 316

[1985] Widok na boisko i szkołę podstawową nr 316 (źródło)

Widok z bloku przy Czumy 11

[1986] Widok z bloku przy Czumy 11 (źródło)

Widoczne bloki nr 12, 10, 5 oraz w tle blok przy Kossutha 2

[1986] Widoczne bloki nr 12, 10, 5 oraz w tle blok przy Kossutha 2 (źródło)

Widoczne bloki przy ul. Czumy nr 12A, 12 oraz 10

[1986] Widoczne bloki przy ul. Czumy nr 12A, 12 oraz 10 (źródło)

Podwórko przy ul. Czumy 12

[1986] Podwórko przy ul. Czumy 12 (źródło)

Układ osiedla

[1987] Układ osiedla (źródło)

Widoczne bloki (od lewej): Czumy 10, 12A, 14

[1988] Widoczne bloki (od lewej): Czumy 10, 12A, 14 (źródło)

Widok na podwórko pomiędzy blokami przy Kossutha i Czumy; widoczne bloki (od lewej): Czumy 10, 12A, 14

[1988] Widok na podwórko pomiędzy blokami przy Kossutha i Czumy; widoczne bloki (od lewej): Czumy 10, 12A, 14 (źródło)

Przemiany 1989-2000:

Ul. Szwankowskiego otrzymała go za patrona w lutym 1992 roku. Wcześniej, od momentu powstania jak większość ulic na osiedlu w 1976 roku, nosiła imię Franciszka Grzelszczaka [13].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Ulica Czumy, w tle SP 326

[1992] Ulica Czumy, w tle SP 326 (źródło)

Przedszkole nr 214

[1992] Przedszkole nr 214 (źródło)

Widok na blok przy ul. Czumy 11

[1995] Widok na blok przy ul. Czumy 11 (źródło)

Podwórko pomiędzy blokami przy ul. Kossutha i Czumy; widoczne bloki o adresach Czumy 10, 12a i 14

[1998] Podwórko pomiędzy blokami przy ul. Kossutha i Czumy; widoczne bloki o adresach Czumy 10, 12a i 14 (źródło)

Wesołe miasteczko na rogu ul. Górczewskiej i Klemensiewicza

[1998] Wesołe miasteczko na rogu ul. Górczewskiej i Klemensiewicza (źródło)

Ul. Kossutha

[1998] Ul. Kossutha (źródło)

XXI wiek:

Od momentu zakończenia prac na osiedlu nie było ważniejszych zmian [3], bloki przeszły jedynie zmianę kolorów elewacji [6].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Widoczne bloki (od lewej) :Czumy 2, 4 i 12

[2000] Widoczne bloki (od lewej) :Czumy 2, 4 i 12 (źródło)

Widoczne bloki przy Czumy 22 (niski) i 15 (wysoki)

[2000] Widoczne bloki przy Czumy 22 (niski) i 15 (wysoki) (źródło)

Szkoła Podstawowa nr 316

[2002] Szkoła Podstawowa nr 316 (źródło)

Osiedle Górczewska

[2006] Osiedle Górczewska (źródło)

Bloki od strony pętli Górczewska

[2007] Bloki od strony pętli Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2008] Osiedle Górczewska (źródło)

Ul. Świętochowskiego

[2009] Ul. Świętochowskiego (źródło)

Ul. Czumy

[2010] Ul. Czumy (źródło)

Przedszkole nr 214

[2010] Przedszkole nr 214 (źródło)

Szkoła Podstawowa nr 316

[2011] Szkoła Podstawowa nr 316 (źródło)

Ujęcie wody oligoceńskiej

[2011] Ujęcie wody oligoceńskiej (źródło)

Szkoła Podstawowa nr 316

[2011] Szkoła Podstawowa nr 316 (źródło)

Ul. Szobera 10

[2011] Ul. Szobera 10 (źródło)

Graffiti (Szwankowskiego 4)

[2013] Graffiti (Szwankowskiego 4) (źródło)

Graffiti (Szwankowskiego 4)

[2013] Graffiti (Szwankowskiego 4) (źródło)

Graffiti (Szwankowskiego 4)

[2013] Graffiti (Szwankowskiego 4) (źródło)

Graffiti (Szwankowskiego 4)

[2013] Graffiti (Szwankowskiego 4) (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2013] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2014] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2014] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2014] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2014] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2014] Osiedle Górczewska (źródło)

Osiedle Górczewska

[2014] Osiedle Górczewska (źródło)

Przedszkole nr 214

[2014] Przedszkole nr 214 (źródło)

Przedszkole nr 214

[2014] Przedszkole nr 214 (źródło)

Szkoła Podstawowa nr 362

[2014] Szkoła Podstawowa nr 362 (źródło)

szkoła podstawowa Nr 316

[2014] szkoła podstawowa Nr 316 (źródło)

Ul. Czumy, pawilony handlowe

[2014] Ul. Czumy, pawilony handlowe (źródło)

Ul. Czumy, bloki

[2014] Ul. Czumy, bloki (źródło)

Ul. Czumy, pawilony handlowe

[2014] Ul. Czumy, pawilony handlowe (źródło)

Ul. Świętochowskiego, studnia oligoceńska

[2014] Ul. Świętochowskiego, studnia oligoceńska (źródło)

Ul. Czumy

[2014] Ul. Czumy (źródło)

Ul. Czumy 18

[2014] Ul. Czumy 18 (źródło)

Ul. Klemensiewicza

[2014] Ul. Klemensiewicza (źródło)

Ul. Czumy

[2014] Ul. Czumy (źródło)

Ul. Szobera

[2014] Ul. Szobera (źródło)

Ul. Świętochowskiego

[2014] Ul. Świętochowskiego (źródło)

Ul. Czumy

[2014] Ul. Czumy (źródło)

Ul. Czumy

[2014] Ul. Czumy (źródło)

Układ osiedla

[2016] Układ osiedla (źródło)

Osiedle Mieszkaniowe Nr 1 (część północna) - plan

[2016] Osiedle Mieszkaniowe Nr 1 (część północna) - plan (źródło)

Osiedle Mieszkaniowe Nr 2 (część zachodnia) - plan

[2016] Osiedle Mieszkaniowe Nr 2 (część zachodnia) - plan (źródło)

Szkoła Podstawowa nr 362

[2016] Szkoła Podstawowa nr 362 (źródło)

Szkoła Podstawowa nr 362

[2016] Szkoła Podstawowa nr 362 (źródło)

Szkoła Podstawowa nr 362

[2016] Szkoła Podstawowa nr 362 (źródło)

Szkoła Podstawowa nr 362

[2016] Szkoła Podstawowa nr 362 (źródło)

Przedszkole nr 381

[2016] Przedszkole nr 381 (źródło)

Szobera 4

[2016] Szobera 4 (źródło)

Doroszewskiego

[2016] Doroszewskiego (źródło)

Opis przygotowano: 2018-01