Elektrociepłownia Siekierki (EC Siekierki, ul. Augustówka #30) to największa polska elektrociepłownia, druga co do wielkości w Europie. Zakład dysponuje mocą cieplną 2081 MW i mocą elektryczną 622 MW [1]. Elektrociepłownia produkuje energię dla 55% budynków w Warszawie [3]. Obecnie funkcjonuje w ramach przedsiębiorstwa PGNiG TERMIKA SA [5].
W EC Siekierki kręcono piąty odcinek serialu Alternatywy 4 pod tytułem „20-sty stopień zasilania” [4]. Jej kominy pojawiają się też w ostatnich ujęciach Misia według Stanisława Barei [22].
Budynek główny ma 400 metrów długości. Po jego wschodniej stronie znajduje się kotłownia, a po zachodniej maszynownia [1] i rozdzielnia. Z tej strony jest też główny wjazd do zakładu. Kotłownię tworzą kotły 1-7 oraz 10-15, kotły 8 i 9 znajdują się na południu kompleksu. Za nimi jest kilkuhektarowy plac z hałdami węgla (plac węglowy nr 1) oraz magazyn gipsu. Silos akumulatora ciepła umieszczono w przy zachodniej granicy. W północnej części zakładu znajduje się stacja uzdatniania wody, pompownia centralna i pompownia drenażowa, Przy granicy działki od zachodu umieszczono zbiorniki z wodorem. Dalej doprowadzone są bocznice kolejowe z wywrotnicami w północnej części, parowozownią w części południowej oraz rozmrażalnią wagonów na wprost nowych kominów. Po wschodniej stronie torów rozciąga się kolejny plac węglowy (nr 2 i 3). Za nim jest oczyszczalnia ścieków [23]. Urządzenia wytwórcze EC Siekierki dzielą się na część starszą (kolektorową) i nowszą (blokową). Część kolektorowa to cztery kotły parowe OP-230 i pięć turbin o mocy 30 i 50 MW. W części blokowej znajdują się trzy bloki ciepłownicze o mocy elektrycznej 105 MW każdy oraz jeden blok kondensacyjny z upustem ciepłowniczym o mocy 125 MW. Dodatkowo przy bardzo niskich temperaturach (zimą) uruchamianych jest sześć kotłów wodnych. Kotły posiadają elektrofiltry, które utrzymują emisję pyłu na poziomie 50% dopuszczalnych polskimi normami i obniżające emisję tlenków azotu [1]. W zakładzie są instalacje mokrego odsiarczania spalin MIOS i odazotowania spalin SCR. Ciężki olej opałowy zastąpiono całkowicie olejem lekkim [5]. Działa też kocioł parowy K1, który w całości jest opalany biomasą [5].
Obieg węgla
Podstawowym paliwem w elektrociepłowni jest węgiel kamienny [11], który do elektrociepłowni dowożony jest koleją ze Śląska przez spółkę DB Schenker Rail Polska. Należąca do Siekierek bocznica ma 28 km długości i łączy się z torami kolei radomskiej w Piasecznie [1]. Biegnie przez Zawady i Kępę Zawadowską wzdłuż ul. Wał Zawadowski, a następnie przekracza granicę Warszawy [4]. Przy temperaturze -10 stopni Celsjusza elektrociepłownia zużywa 10 tys. ton węgla na dobę, co odpowiada czterem składom. Wagony wjeżdżają do wywrotnicy, gdzie wagony są obracane, a węgiel jest przesypywany na taśmociągi, a następnie na ładowarki. Surowiec trafia na hałdy, zwane placami węglowymi (w listopadzie 2009 roku leżało na nich około pół miliona ton węgla). Z hałd węgiel jest przenoszony taśmociągami do budynku elektrociepłowni i wsypywany do zbiorników zwanych bunkrami. Lej jednego bunkra mieści 200 ton paliwa. Zanim węgiel trafi do dwunastu zainstalowanych kotłów (dwa pozostałe są opalane mazutem) przechodzi przez młyn. Każdy z kotłów jest obsługiwany przez cztery młyny, które przy pomocy wielkich stalowych kul mogą zmielić 25 ton węgla na godzinę. Czarny miał mieszany jest z suchym powietrzem i wdmuchiwany do kotłów, gdyż w tej postaci daje więcej energii [1].
Zanieczyszczenia zamieniają się w kotłach w żużel, który pod wpływem ciężaru spada do odżużlacza mokrego, a stamtąd trafia do osadnika na zewnątrz budynku. Popiół i pyły są wychwytywane przez elektrofiltry [1]. Są one magazynowane na składowisku odpadów paleniskowych przy Kępie Zawadowskiej. Wysokość najwyższej hałdy wynosi 113 m n.p.m. [11]. Duże ilości zgromadzonego popiołu znacznie zwiększają promieniowanie (co widać w postaci tzw. gorącej plamy na mapie termicznej Warszawy w tej okolicy), choć emisja jest ledwie wykrywalna przez licznik Geigera [12]. Trasa Siekierkowska powstała częściowo z popiołów wychwyconych przez elektrofiltry Siekierek [7].
Obieg wody
Elektrociepłownia Siekierki czerpie wodę potrzebną do spalania z Wisły. Woda jest następnie filtrowana i demineralizowana (aby zminimalizować korozję rur). Kotły produkują 200-430 ton pary na godzinę (jej temperatura dochodzi do 535 stopni Celsjusza). Para pod ciśnieniem od 100 do 130 atmosfer trafia do turbiny, która obraca wirnik z prędkością 3000 obrotów na minutę. Stan naoliwienia łożysk jest monitorowany w sterowni, jak również dawkowane jest powietrze i monitorowana prędkość podawania węgla. W nastawni cieplnej ulokowanej obok hali z turbinami, pracownicy monitorują zapotrzebowanie na ciepło i kierują ewentualne nadwyżki do akumulatora ciepła. Akumulator to srebrnoszary cylindryczny zbiornik z blachy zaizolowanej wełną mineralną. Ma wysokość 47 metrów i pojemność 30.4 tys. m3. To pierwszy tak duży obiekt w Polsce. Woda zimna (o temperaturze około 40 stopni Celsjusza) znajduje się na dole, a gorąca (o temperaturze nieprzekraczającej 95 stopni Celsjusza) utrzymuje się na górze (woda zimna nie zmiesza się samoczynnie z wodą ciepłą). Jeśli elektrociepłownia potrzebuje ciepłej wody, zasysa ją rurami górnymi, dodając równocześnie taką samą ilość zimnej wody od dołu. Jeśli gorącej wody jest nadmiar, proces odbywa się w drugą stronę. Nastawnia elektryczna znajduje się w budynku przypominającym wieżę kontroli ruchu kolejowego. Tu elektrociepłownia łączy się z systemem energetycznym kraju [1].
Aby utrzymywać stabilność zakładu, spod budynku odsączana jest stale woda podziemna z głębokości ośmiu metrów. Woda obiega elektrociepłownię i poddawana jest jedynie podgrzaniu lub oziębieniu, aby utrzymywała 14 stopni. Odsączona woda odpompowywana jest do Wisły [10].
