Dawna Górka Czerniakowska to wielka góra gruzu, głównie resztki cegieł i betonowe bloki zwiezione tutaj podczas powojennego oczyszczania stolicy. Z czasem całość zasypano gliną, piachem. Zarosła ona drzewami i samosiejkami. W ostatnich latach teren uporządkowano tworząc Kopiec Powstania Warszawskiego, aleje Pamięci i Park Akcji Burza. Obecnie kopiec, mając 121 m n.p.m., jest jednym z popularnych punktów wysokościowych w Warszawie [1][2]. Wzgórze ma około 31 m wysokości względnej i uformowane jest na niższym tarasie nadzalewowym w rejonie ulicy Bartyckiej [2].

Co roku 1 sierpnia, w rocznicę wybuchu Powstania, na Kopcu rozpalany jest ogień przynoszony przez „sztafetę pokoleń” z Grobu Nieznanego Żołnierza, który płonie 63 dni. Z punktu widokowego roztacza się widok na kominy Siekierek i kopułę Świątyni Opatrzności Bożej [3]. Warto wspomnieć, że żyje tu prawie 70 gatunków ptaków, głównie pochodzenia leśnego [5].

Kotwica

Pierwszym pomysłodawcą na uczynienie kopca symbolem pamięci zburzonej Warszawy był architekt Stanisław Gruszczyński, pracownik Biura Odbudowy Stolicy. Według jego koncepcji górka miała stać się symbolem poległych, których szczątki trafiły tutaj wraz z wywożonym gruzem. Stworzył nawet kilka projektów, inspirowanych Kopcem Kościuszki. Jednak jego zapał jak i sama koncepcja nie spotkała się z entuzjazmem władz. Pomysł został odrzucony [2][10].

W 1994 roku z inicjatywy uczestnika Powstania Warszawskiego, architekta Eugeniusza Ajewskiego „Kotwy” uzyskano zgodę na postawienie w tym miejscu pomnika Polski Walczącej [2][10]. Na szczycie Kopca została umieszczona 15 metrowa, stalowa bryła w formie AK-owskiej „Kotwicy”. Konstrukcję postawiono na dwóch słupach, między którymi umieszczono datę: 1 sierpnia – 27 września (data wybuchu i zakończenia Powstania Warszawskiego). Budowa kosztowała 400 milionów ówczesnych złotych. Konstrukcję za półdarmo wykonała zaprzyjaźniona firma „Nex Poi”, kierowana przez dyr. Zygmunta Danielewicza, a teren na szczycie uporządkowali żołnierze z Nadwiślańskiej Jednostki MSW WP [2]. Pomnik odsłonięto 8 sierpnia 1994 roku. Z czasem jednak o nim zapomniano, w efekcie „Kotwica” zaczęła rdzewieć i została zniszczona przez wandali.

Dziesięć lat później prowizoryczny pomnik z blachy i kątowników odrestaurowano i postawiono na nowym, solidnym postumencie. Odsłonięto go powtórnie 3 października 2004 roku [3]. Na pomniku znajdują się obecnie dwie tablice: pierwsza upamiętnia poległych powstańców i mieszkańców Warszawy, druga zmarłego w 2006 roku autora monumentu, Eugeniusza Ajewskiego [3].

Kopiec Powstania Warszawskiego znajduje się w miejscu, gdzie w XIX wieku mogła istnieć rozrzucona zabudowa mieszkaniowa. W sąsiedztwie przebiegała linia tramwajowa do Wilanowa, oraz główna droga do miejscowości Siekierki. Nie ma jednak zachowanych dowodów na to, gdyż podczas Powstania Warszawskiego większość budynków (które były drewniane) zostało spalonych przez Niemców miotaczami ognia.

W latach 1946-1950 [3] usypano w tym miejscu górkę z gruzów Warszawy, zwaną Górką Czerniakowską. Podobnymi miejscami były Górka Szczęśliwiecka i Górka Moczydłowska. Z czasem zarośla, upodobali je sobie też miłośnicy rowerów górskich i paralotni [10]. Na Kopcu Czerniakowskim planowano zorganizować w 1955 roku międzynarodowe zawody rajdowe, ale ten pomysł upadł [2].

W 50-tą rocznicę Powstania Warszawskiego, w 1994 roku, umieszczono na szczycie pomnik Polski Walczącej. Wtedy też po raz pierwszy użyto nazwy Kopiec [2]. Pojawiały się równolegle inne określenia. Pan Marcin wspomina „Wychowałem się w sąsiedztwie tej górki i jedyną nazwą, jakiej używaliśmy, tzn. wszystkie urwisy podwórkowe, była Zwałka”. W 1995 roku na planie Warszawy pojawiła się w tym miejscu nazwa „Góra Śmieci” [9].

Pruszyński w 1997 roku pisze: „Co było wypalone i zrujnowane, szło pod kilof, a gruz i kruszywo, jeśli się nadawały, wędrowały na czerniakowski kopiec w okolicy klasztoru Sióstr Nazaretanek, zwany potem przez pokolenia studentów Uniwersytetu, odzianych w drelichy Studium Wojskowego, kurhanem [kopcem] kapitana Kucejki [kapitana Wojska Polskiego, który w latach 60-tych XX wieku prowadził zajęcia Studium Wojskowego Uniwersytetu Warszawskiego]”. W 1998 roku Światowy Związek Żołnierzy AK przyjął nieformalną nazwę Kopca Pamięci Narodowej. Alex Kłoś w felietonie z 2002 roku stwierdza, iż „rowerzyści uprawiający na jego zboczach ekstremalny zjazd” kopiec nazywają Śmieciarą [9].

Tor

Od samego szczytu dookoła górki wije się dzika ścieżka, która pod koniec lat dziewięćdziesiątych została zaadaptowana na tor rowerowy. Dokładnej daty powstania toru nikt nie pamięta. Najstarsi czynni rowerzyści wspominają lata 1996-1998. Było to najstarsze tego typu miejsce do skoków w stolicy. Z początku był to tor dualowy. Odbywały się tu nawet ogólnopolskie zawody o Puchar Radia w 2000 roku. Tor był na tyle solidnie zbudowany, że przez wiele lat doraźna konserwacja wystarczała, aby funkcjonował bez zarzutu. Kopiec był częstym miejscem treningów sekcji XC Warszawskiego Klubu Kolarskiego. Do 2016 roku powstały nowe skocznie poza ścieżkami pieszymi. Do wyboru było kilka linii. Jesienią 2016 roku, po złożeniu wniosku o legalizację toru, ratusz zakazał jazdy rowerem [11].

W 2000 roku dokonano oczyszczenia i odrdzewienia pomnika oraz przeprowadzono pracę porządkowe wokół kopca [2].

W 2004 roku, z okazji 60 rocznicy Powstania, Rada Miasta przyjęła nazwę Kopca Powstania Warszawskiego [9]. W tym samym roku utworzono Aleję Godziny W, umożliwiającą dogodne wejście na szczyt kopca, ze schodami liczącymi 250 metrów z 400 stopniami i 40 podestami [2]. Są to tym samym najdłuższe schody w Warszawie. Podczas budowy schodów uporządkowano teren wokół górki. Od tego czasu kopiec pełni funkcję rekreacyjną [4]. Kopiec otoczyły ścieżki o nazwach oddziałów walczących w Powstaniu (np. Baonu Zośka) oraz tor crossowy. Również jedenaście nowych ulic okolicznych osiedli zyskało nazwy związane z Powstaniem [3].

Po obu stronach schodów stoją drewniane krzyże przewiązane biało-czerwoną wstążką. Zostały one umieszczone w 2005 roku w ramach akcji o nazwie "Uliczna lekcja historii". Wtedy na ulicach Warszawy, w miejscach śmierci powstańców, strażnicy miejscy i harcerze ustawiali krzyże, podpisane imieniem, nazwiskiem, pseudonimem i datą śmierci lub oznaczonych sygnaturą "NN". W rocznicę kapitulacji Powstania zostały przeniesione i umieszczone wzdłuż Alei Godziny W [8].

W planach pozostaje utworzenie parku edukacyjnego i placu zabaw w formie Parku Pod Kopcem Powstania Warszawskiego. Uchwałą z 31 sierpnia 2006 roku Rada Miasta nadała temu terenowi nazwę Parku Akcji „Burza” [7]. Koncepcja zakłada aleję z miejscami upamiętniającymi, altany wypoczynkowe na szczycie, place z tablicami historycznymi, plac symboliczny z 63 betonowymi blokami, wszystko ogrodzone [6].