Osiedle Oszczędzających


Osiedle Oszczędzających

Osiedle Oszczędzających to jedno z warszawskich osiedli Towarzystwa Budowy Mieszkań, powstających w latach 50-tych XX wieku. Jest ono dość zróżnicowane. Tworzą je dwupiętrowe szeregowce w południowo-wschodniej części, potem nieco wyższe bloki, aż do 11-piętrowych w północno-zachodniej części. Są też dwa nowsze kameralne apartamentowce (które zasłoniły pobliskim mieszkańcom sporo światła) i jedna przedwojenna kamienica. Na terenie osiedla warto obejrzeć dwa murale. W południowej części udostępniono kieszonkowy Skwer Ameryki Łacińskiej z torem do gry w bule.

dostępne całodobowodostępne całodobowomuralmuralplac publicznyplac publicznysklepskleptablica pamięcitablica pamięcizabudowa wielorodzinnazabudowa wielorodzinna

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   Aleja Stanów Zjednoczonych, ulica Argentyńska, ulica Brukselska, ulica Bułgarska, ulica Grecka, ulica Indyjska, ulica Kanadyjska, ulica Koreańska, ulica Lotaryńska, ulica Rapperswilska, ulica Rumuńska, ulica Saska
  • Rok powstania:  1958-1965
  • Obszar MSI:  Saska Kępa
  • Wysokość:   35 m
  • Funkcja:  mieszkaniowa
  • Styl:  funkcjonalizm
  • Związane osoby: Abakanowicz Magdalena, Drabot Nastka, Engberg Jakob, Klatt Piotr, Kulesza Józef, Markowski Andrzej, Orgelbrand Tadeusz, Piasecki Witold, Staniszewska Grażyna, Turski Zbigniew, Welder Romuald

Opis urbanistyczny:

Osiedle Oszczędzających tworzy kilkadziesiąt szeregowych segmentów zgrupowanych w dziewięciu zespołach [1]. Szeregowce znajdują się w południowo-wschodniej części przy ulicach Indyjskiej (#1, #3, #5, #7, #9, #11, #13, #15, #17, #19, #21, #23, #25, róg Koreańska #2), Koreańskiej (#1, #3, #5, #7, #9, #11, #13), Rumuńskiej (#3, #5, #7, #9, #11, #13, #15 oraz #16, #16A, #18, #20, #22, #24, #26, #28, #30, #32, #34 oraz #17, #17A, #19, #21, #23, #25, #27, #29, #31, #33, #35), Greckiej (#3, #5, #7, #9, #11, #13, #15, #17), Bułgarskiej (#3, #5, #7, #9, #11, #13, #15, #17, #19 oraz #20, #20A, #22, #24, #26, #20, #30, #32, #34, #36, #38) i Rapperswilskiej (#2/4, #6, #8, #10, #12, #14, #16, #18, #20, #22, #24, #26, #28, #30).

Na opisywanym terenie powstały również cztery jedenastokondygnacyjne wieżowce przy al. Stanów Zjednoczonych #16, #18, #20, #20B [2]. W każdym znajduje się 107 lokali mieszkalnych rozmieszczonych w dwóch klatkach schodowych. Obecnie należą do Spółdzielni Mieszkaniowej Ateńska [25]. Ostatnia kondygnacja jest cofnięta.

Pod numerem #20A znajduje się dwukondygnacyjny pawilon handlowy, w 2024 roku mieścił się w nim Top Market, wcześniej do 2012 roku supermarket Elroj. Piętro zajmuje drukarnia Prograf.

Przy ul. Kanadyjskiej #2, #4, #6 znajdują się trzy podłużne trzykondygnacyjne bloki wieloklatkowe, a wzdłuż ul. Argentyńskiej #5, #7, i #9 trzy bloki pięciokondygnacyjne na planie zbliżonym do kwadratu. Są też starsze budynki przy ul. Brukselskiej 26 i ul. Lotaryńskiej 11. Z kolei najnowsze dwa budynki powstały jako zabudowa plombowa: Apartamentowiec Sapir przy ul. Argentyńskiej 5A (w 2011 roku) [5] i Apartamenty Saska Kępa przy ul. Argentyńskiej 7A (w 2020 roku).

Ulica na terenie osiedla nawiązują do krajów Ameryki. Ul. Argentyńska wcześniej nosiła nazwę Nowobajońska [5].

Przy Indyjskiej 23 działa Centrum Terapii i Rozwoju Dziecka AURIN [20]. Przy ul. Bułgarskiej 38 mieści się Galeria Henryk Dąbrowski.

Obiekty, pomniki, tablice:

Skwer Ameryki Łacińskiej

W okolicy skrzyżowania ul. Brukselskiej i ul. Lotaryńskiej znajduje się topola biała, będąca pomnikiem przyrody. Obok od 2019 roku zlokalizowany jest skwer, na którym funkcjonuje tor do gry w bule.

W październiku 2024 roku skwer otrzymał nazwę Skweru Ameryki Łacińskiej. Wystąpili o to ambasadorzy Argentyny, Brazylii, Chile, Kolumbii, Kuby, Meksyku, Panamy, Peru i Wenezueli [8].

Brukselska 26

Najstarszy budynek na terenie to trzykondygnacyjna kamienica sprzed II wojny światowej przy ul. Brukselskiej #26. Została wzniesiona około 1937 roku. Jest w niej kilka lokali mieszkalnych i jeden lokal użytkowy [9].

Lotaryńska 11

Czterokondygnacyjny budynek przy ul. Lotaryńskiej 11 ma 926 m2 powierzchni i 12 pomieszczeń. oraz taras i ogródek [19]. Został wybudowany w 1977 roku. Mieściła się tu przez pewien czas rezydencja ambasadora Kanady (nie była to ambasada, jak podają niektóre źródła) [24].

Apartamentowiec Sapir

Apartamentowiec Sapir (ul. Argentyńska #5A) to pięciokondygnacyjny budynek na planie prostokąta. Budynek ma elewację z okładziną w kolorze cegły na poziomie drugiej, trzeciej i czwartej kondygnacji oraz kontrastowy biały tynk na pierwszej i piątej kondygnacji. Elewacje mają układ horyzontalny, nawiązujący do modernizmu.

Na powierzchni użytkowej 5358 m2 znalazło się 50 lokali mieszkalnych o powierzchniach od 35 do 144 m2, większość z tarasami / loggiami [10], a na parterze z ogródkami [11]. Przewidziana została też podziemna kondygnacja garażowa. Deweloperem była firma Sapir [10]. Ceny mieszkań wynosiły 7.5-8.6 tys. zł/m2 [12].

Na terenie wcześniej rosły drzewa, było to też miejsce zabaw dzieci [13]. Budowa rozpoczęła się w czerwcu 2010 roku, a dobiegła końca w sierpniu 2011 roku [10]. W trakcie budowy trwały protesty mieszkańców, sprawa trafiła też do sądu. Po wybudowaniu okazało się, że pojawił się problem z odwodnieniem i mieszkania były zalewane zalegającą wodą, a wspólnoty same musiały pokryć koszty jej odprowadzenia [13].

Apartamenty Saska Kępa

Apartamenty Saska Kępa (ul. Argentyńska #7A) to czteropiętrowy kameralny budynek. Budynek został zaprojektowany tak, żeby jak najlepiej doświetlić pomieszczenia. Ma unikalny kaskadowy układ opadających od zachodu tarasów. Dzięki temu w każdym apartamencie (jest ich 10, o powierzchniach 49-135 m2) powstał duży taras, a dwupoziomowy penthouse na III piętrze dysponuje łącznie tarasem o powierzchni 129 m2. W budynku jest również garaż podziemny i cichobieżna winda [16]. Budynek wzniesiono w stylu minimalistycznym. Elewację wykończono w odcieniach bieli, dodano okna panoramiczne i metalowe balustrady tarasowe [18].

Budowę rozpoczęto w grudniu 2018 roku, a zakończono w marcu 2020 roku. Generalnym wykonawcą była firma Alisma Construction [17]. Za projekt odpowiadają Sapir i Citybud [16]. Również tutaj sąsiedzi protestowali, ponieważ odległość od sąsiednich budynków była dramatycznie mała, bez uwzględnienia minimalnych wartości przewidzianych przepisami [17].

Mural Pomarańczarka

Na ścianie przy ul. Indyjskiej 5 z inicjatywy właścicieli posesji powstał w 2022 roku mural pt. Pomarańczarka, którego autorką była Nastka Drabot [6]. Tytuł sugeruje nawiązanie do XIX-wiecznej, żydowskiej Pomarańczarki Aleksandra Gierymskiego. Jednak tutejsza pomarańczarka jest ciemnoskórą imigrantką, która wnosi do szarego krajobrazu intensywność egzotycznych barw [7].

Mural Architectural Script

Na elewacji przy ul. Greckiej 17 znajduje się mural nawiązujący do ogólnoświatowego trendu o nazwie #wallphabet, który jest hołdem dla liternictwa. Pierwszy projekt z tej serii w Warszawie powstał przy skrzyżowaniu ul. Madalińskiego i ul. Sandomierskiej. Współtwórcą dzieła na Saskiej Kępie jest duński artysta Jakob Engberg, tworzący pod pseudonimem Copenhagen Signs. Efektem jego współpracy z Good Looking Studio jest mural przedstawiający łaciński alfabet o kroju liter zwanym Architectural Script. Litery zostały napisane pędzlem, każda linia była pociągnięta jednokrotnie, bez żadnych poprawek. Dodatkowo dodano strzałki pokazujące jak tej krój wykonać samodzielnie [14]. Mural wykorzystuje tylko trzy kolory. Powstał w maju 2020 roku [15].

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:


Okres międzywojenny

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:

Pod koniec lat 50-tych XX wieku dopuszczono w inwestycjach stosowanie dachów płaskich, co było nieformalnym powrotem do estetyki modernistycznej. Jedno z pierwszych, Towarzystwo Budowy Mieszkań, już w 1958 roku rozpoczęło budowę funkcjonalnych domów szeregowych. Oferowało je początkowo na Bielanach i na Mokotowie, „pod klucz” z cementowych bloczków i pustaków. Budynki były piętrowe, częściowo podpiwniczone w czterech typach zaprojektowanych najpewniej przez Witolda Piaseckiego i Tadeusza Orgelbranda [23].

Kolonia Towarzystwa Budowy Mieszkań na Saskiej Kępie o nazwie Osiedle Oszczędzających została zaprojektowana w 1958 roku przez Tadeusza Orgelbranda i Witolda Piaseckiego [22]. Układ urbanistyczny przygotowany został przez Witolda Piaseckiego, Józefa Kuleszę i Romualda Weldera [2]. Prace rozpoczęto w 1959 roku [4]. Nazwa osiedla wynika z faktu, że w 1959 roku Prezydium Stołecznej Rady Narodowej, chcąc zerwać z promowanym przez siebie wcześniej podejściem mieszkania dla każdego potrzebującego i zwiększyć zasoby finansowe wprowadziło zasadę, że mieszkania spółdzielcze będą dostępne tylko dla oszczędzających [1].

Budowę pierwszych segmentów zakończono w 1962 roku [1]. Mieszkania w zamkniętym stanie surowym sprzedawało posiadaczom oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych PKO, zameldowanym w Warszawie. Wykończenie należało do kupujących [1]. Jednym z najbardziej popularnych projektów na Saskiej Kępie był segment typu F o powierzchni użytkowej 75 m2 [1]. W mieszkaniach było dość ciasno (lecz lepiej niż w blokach). Na parterze mieścił się salon i kuchnia, a na piętrze dwa pokoje. Z tego powodu duże piwnice były w późniejszych latach również przekształcane na pomieszczenia mieszkalne, dając razem ok. 120 m2 powierzchni. Dostępny był też niewielki ogródek. W 1962 roku metr kwadratowy w segmencie kosztował 2500 zł (średnie wynagrodzenie wynosiło 1680 zł) [4].

Ulice osiedla zostały wytyczone i nazwane w 1963 roku [21].

Osiedle było ironicznie nazywane jako Osiedle Wytrwałych ze względu na przedłużający się czas budowy dalszych budynków [4]. Wieżowce przy al. Stanów Zjednoczonych zostały wzniesione w latach 1964-1965 przez Międzyzakładową Spółdzielnię Mieszkaniową ENERGETYKA [25].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Posesja

[1945] Posesja (źródło)

Makieta segementu

[1958] Makieta segementu (źródło)

Budowa osiedla

[1959] Budowa osiedla (źródło)

Budowa osiedla

[1959] Budowa osiedla (źródło)

Budowa osiedla

[1959] Budowa osiedla (źródło)

Budowa osiedla

[1959] Budowa osiedla (źródło)

Budowa

[1959] Budowa (źródło)

Makieta osiedla

[1959] Makieta osiedla (źródło)

Budowa

[1959] Budowa (źródło)

Czasy PRL-u:

Na osiedlu mieszkali m.in. aktor oraz piosenkarz Gustaw Lutkiewicz z żoną Wiesławą (al. Stanów Zjednoczonych 16) i plastyczka Magdalena Abakanowicz (w latach 1965-1989, al. Stanów Zjednoczonych 16). Na elewacji w 2018 roku zawieszono tablicę ją upamiętniającą [25]. W budynku przy al. Stanów Zjednoczonych 18 mieszkał kompozytor Zbigniew Turski (w latach 1965-1979) oraz kompozytor Andrzej Markowski. Sylwetki obu muzyków przypominają tablice pamiątkowe na szczytowej ścianie budynku [2]. Przy al. Stanów Zjednoczonych 20B mieszkał Jan Banucha, scenograf i kostiumograf teatralny i filmowy [3]. W segmencie przy ul. Koreańskiej do 1978 roku mieszkała aktorka Grażyna Staniszewska z synem. Na osiedlu mieszkał też muzyk Piotr Klatt [4].

W segmencie przy ul. Greckiej 5 około 1970 roku działała organizacja Ruch ówczesnych działaczy antykomunistycznych: Stefana Niesiolowskiego, Waleriana Czumy, Andrzeja Czumy, Bolesława Stolarza (który był właścicielem domu). Zaplanowano tu akcję zniszczenia muzeum Lenina w Poroninie [4].

Około 1973 roku w piwnicy bloku przy Stanów Zjednoczonych 18 powstał magiel elektryczny [26].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Budowa

[1960] Budowa (źródło)

Widok od wschodu

[1965] Widok od wschodu (źródło)

Układ urbanistyczny

[1982] Układ urbanistyczny (źródło)

Przemiany 1989-2000:


Przemiany 1989-2000

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Układ urbanistyczny

[1994] Układ urbanistyczny (źródło)

XXI wiek:

23 stycznia 2011 roku spłonął doszczętnie dom przy ul. Greckiej 13. W płomieniach zginął 40-letni mężczyzna [21].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Układ urbanistyczny

[2010] Układ urbanistyczny (źródło)

Safir - budowa

[2011] Safir - budowa (źródło)

Safir - elewacja

[2013] Safir - elewacja (źródło)

Skwer w miejscu ul. Argentyńskiej 7A

[2014] Skwer w miejscu ul. Argentyńskiej 7A (źródło)

Argentyńska 5A

[2015] Argentyńska 5A (źródło)

ul. Rapperswilska

[2015] ul. Rapperswilska (źródło)

Szeregowce

[2015] Szeregowce (źródło)

Apartamentowiec Sapir

[2015] Apartamentowiec Sapir (źródło)

Argentyńska 7

[2015] Argentyńska 7 (źródło)

al. Stanów Zjednoczonych 16 od południa

[2015] al. Stanów Zjednoczonych 16 od południa (źródło)

Apartamenty Saska Kępa

[2018] Apartamenty Saska Kępa (źródło)

Apartamenty Saska Kępa

[2018] Apartamenty Saska Kępa (źródło)

Apartamenty Saska Kępa

[2018] Apartamenty Saska Kępa (źródło)

Plany budynku - parter

[2018] Plany budynku - parter (źródło)

Plany budynku - I piętro

[2018] Plany budynku - I piętro (źródło)

Plany budynku - III i IV piętro

[2018] Plany budynku - III i IV piętro (źródło)

Pawilon handlowy

[2019] Pawilon handlowy (źródło)

Tablica Magdaleny Abakanowicz

[2019] Tablica Magdaleny Abakanowicz (źródło)

Sapir Saska Kepa I

[2019] Sapir Saska Kepa I (źródło)

Sapir

[2020] Sapir (źródło)

Sapir

[2020] Sapir (źródło)

Ul. Brukselska 26

[2020] Ul. Brukselska 26 (źródło)

Al. Stanów Zjednoczonych 16

[2020] Al. Stanów Zjednoczonych 16 (źródło)

Al. Stanów Zjednoczonych

[2020] Al. Stanów Zjednoczonych (źródło)

Mural typograficzny

[2020] Mural typograficzny (źródło)

Mural typograficzny

[2020] Mural typograficzny (źródło)

Mural

[2020] Mural (źródło)

Mural

[2020] Mural (źródło)

Lotaryńska 11

[2022] Lotaryńska 11 (źródło)

Układ urbanistyczny

[2022] Układ urbanistyczny (źródło)

Lotaryńska 11

[2022] Lotaryńska 11 (źródło)

Lotaryńska 11

[2022] Lotaryńska 11 (źródło)

Lotaryńska 11

[2022] Lotaryńska 11 (źródło)

Lotaryńska 11

[2022] Lotaryńska 11 (źródło)

Argentyńska 7A

[2022] Argentyńska 7A (źródło)

Ul. Indyjska

[2022] Ul. Indyjska (źródło)

Kamienica na Brukselskiej 26

[2023] Kamienica na Brukselskiej 26 (źródło)

Kamienica na Brukselskiej 26

[2023] Kamienica na Brukselskiej 26 (źródło)

Mural przy ul. Indyjskiej

[2024] Mural przy ul. Indyjskiej (źródło)

Mural Pomarańczarka

[2024] Mural Pomarańczarka (źródło)

Skwer Ameryki Łacińskiej

[2024] Skwer Ameryki Łacińskiej (źródło)

Opis przygotowano: 2025-01