Kamienica Hermana Knothego


Kamienica Hermana Knothego

Jedna ze śródmiejskich kamienic, w momencie powstania była też jedną z największych i najbardziej okazałych. Zaprojektował ją dla siebie Knothe, który osiadł w Warszawie na stanowisku Wielkiego Łowczego. Obok niej miał miejsce jeden z pierwszych śmiertelnych wypadków samochodowych w Warszawie. W okresie międzywojennym mieszkały w niej znane osoby, jak siostry Halama, a obecnie ma w niej restauracje Magda Gessler. W XXI wieku został też przeprowadzony remont elewacji.

kawiarniakawiarniarejestr zabytkówrejestr zabytkówzabudowa śródmiejskazabudowa śródmiejska

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Mokotowska, ulica Piękna, ulica Wilcza
  • Rok powstania:  1913-1913
  • Obszar MSI:  Śródmieście Południowe
  • Wysokość:   23 m
  • Funkcja:  mieszkaniowa
  • Styl:  klasycyzm, monumentalizm
  • Związane osoby: Gessler Magda, Knothe Herman, Nidecka Władysława, Sarapata Joanna, Suchodolska Jadwiga

Opis urbanistyczny:

Kamienica Hermana Knothe (ul. Mokotowska #45, róg ul. Pięknej #11 i #11B, natomiast budynek #11A jest sąsiednim budynkiem) nosi nazwę architekta i jednocześnie pierwszego właściciela [1]. Ma siedem kondygnacji oraz poddasze. Powierzchnia użytkowa wynosi 2673 m2. Budynek znajduje się na terenie układu urbanistycznego, wpisanego do rejestru zabytków pod nr A-312 [4]. W kamienicy mieści się znana kawiarnia Magdy Gessler Słodki Słony [10].

Kamienica została zaprojektowana w duchu zmodernizowanego klasycyzmu i empiru. Przypomina luksusowe kamienice w Petersburgu. W momencie powstania była jedną z największych w ówczesnej Warszawie i najbardziej luksusowych, miała sześć wysokich pięter i siódme piętro ukryte na poddaszu, oświetlone wielkimi palladiańskimi oknami umieszczonymi w zdeformowanych w duchu modernizmu trójkątnych szczytach. Cokół został obłożony masywnymi ciosami z szarego granitu. Wnętrza zostały wykończone marmurami, wieloma gatunkami drewna. Warta zobaczenia jest główna klatka schodowa, wiodąca z bramy od ul. Pięknej. Kamienica byłą wyposażona w windy elektryczne [2].

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

Pod koniec XIX wieku posesja, tworząca później podwórko-studnię, nie była zabudowana ze wszystkich stron. Istniała jedynie pierzeja od ul. Mokotowskiej / Kruczej. Na podwórzu znajdował się podłużny budynek.

Kamienica powstała w 1913 roku. Wówczas ul. Piękna nosiła nazwę ul. Piusa XI [1], a od strony ul. Mokotowskiej kamienica miała numer 33 [2]. Na parterze we wrześniu 1913 roku otwarta została cukiernia. Była to filia cukierni Czesława Gogolewskiego i Leona Mytkowskiego, znajdującej się przy ul. Długiej 28. Nie wytrzymała jednak konkurencji [2].

22 marca 1914 roku kabriolet pędzący ul. Mokotowską wpadł w poślizg obok kamienicy. Samochodem jechał właściciel fabryki wyrobów tabacznych Union, Paweł Kołodziejski (według niektórych źródeł przemysłowiec zamierzał auto kupić i była to jazda próbna z inżynierem Szwanke), który zmarł w szpitalu. Na miejscu znaleziono też zwłoki Władysławy Nideckiej, popularnej wówczas nauczycielki i autorki umoralniających opowiadań dla młodzieży. Nie wiadomo, czy była pasażerką zabraną na przejażdżkę czy zabitą w wypadku pieszą. Był to jeden z pierwszych śmiertelnych wypadków samochodowych w Warszawie [2].

Okres międzywojenny:

Khnote sprzedał dom w 1923 roku, choć mieszkał w nim aż do Powstania Warszawskiego. Kamienica mogła być ostatnią realizacją architekta, który w niepodległej Polsce poświęcił się głównie myślistwu i hodowli psów. Piastował godność Wielkiego Łowczego lasów państwowych [2].

W końcu lat 30-tych XX wieku jedną z mieszkanek kamienicy była Jadwiga Suchodolska, która jako pierwsza w Polsce napisała w 1937 roku poradnik poświęcony kobiecej bieliźnie [3]. W 1930 roku w kamienicy mieszkała też artystka Halina Michałowska [8]. Wśród mieszkańców kamienicy w latach międzywojennych znajdowały się również siostry Halama, znane tancerki kabaretowe [1]. Przed 1939 rokiem występowały w polskich filmach. Loda na srebrnym ekranie zatańczyła w aż dziesięciu obrazach. Mieszkały tu wraz ze swą matką Martą z Cegielskich [2].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Kamienica Knothego

[1938] Kamienica Knothego (źródło)

Kamienica Knothego

[1938] Kamienica Knothego (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

Gdy zaczęła się okupacja, 24 grudnia 1939 roku w swoim mieszkaniu w kamienicy Khnote zorganizował pierwsze tajne zebranie członków Naczelnej Rady Łowieckiej [2].

We wrześniu 1939 roku narożnik kamienicy uległ zniszczeniu. Bomba (lub pocisk artyleryjski) wyrwała w nim dziurę wysoką na kilka kondygnacji. Kamienicę z niewielkimi uproszczeniami narożnej attyki odbudowano zapewne w czasie okupacji [2].

Obok kamienicy na rogu ul. Pięknej i ul. Mokotowskiej w pierwszym dniu Powstania Warszawskiego zapaliła się cysterna niemiecka. W kamienicy kwaterował oddział powstańczy Zgrupowania „Ruczaj”. Jego dowódcą był porucznik Sojecki „Grzyb” [7]. W trakcie Powstania Warszawskiego był tu punkt sanitarny podlegający szpitalowi polowemu przy ul. Mokotowskiej 55 [6].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Mokotowska 45 - wyrwa

[1939] Mokotowska 45 - wyrwa (źródło)

Mokotowska 45 - wyrwa

[1940] Mokotowska 45 - wyrwa (źródło)

Odbudowa stolicy:

II wojnę światową kamienica przetrwała bez większych zniszczeń.

W powieści „Zły” Leopolda Tyrmanda przy ul. Pięknej 11B mieścił się IX Komisariat Policji, do którego trafił bohater powieści, Szaja [12].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Układ kamienicy

[1945] Układ kamienicy (źródło)

Kamienica Knothego

[1954] Kamienica Knothego (źródło)

Czasy PRL-u:


Czasy PRL-u

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Przemiany 1989-2000:


Przemiany 1989-2000

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XXI wiek:

W 2011 roku Joanna Sarapata przy współpracy z Jolantą Racinowską-Bogiel otworzyła przy ul. Pięknej 11b Galerię Sarapata. Głównym tematem wystawianych prac był akt kobiecy [11].

W 2018 roku dzięki nowelizacji ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, przyznano pomoc finansową właścicielom zabytkowych obiektów prywatnych [3]. Został wtedy w pracowni projektowej Projektserwis Jacka Szlązkiewicza opracowany projekt remontu fasady [4]. Koszt remontu elewacji wyniósł 372 tys. zł [5]. Na ostatniej kondygnacji powstał apartament o powierzchni 115 m2. Zamontowano okna dachowe, odtworzonych według oryginalnych przedwojennych projektów drzwi wejściowe, klimatyzację, taras z deskami z drzewa egzotycznego oraz okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej [13].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Kamienica Knothego

[2009] Kamienica Knothego (źródło)

Kamienica Knothego

[2012] Kamienica Knothego (źródło)

Podwórko

[2014] Podwórko (źródło)

Fasada

[2014] Fasada (źródło)

Fasada

[2014] Fasada (źródło)

Fasada

[2014] Fasada (źródło)

Brama wejściowa

[2014] Brama wejściowa (źródło)

Podwórko

[2014] Podwórko (źródło)

Podwórko

[2014] Podwórko (źródło)

Podwórko

[2014] Podwórko (źródło)

Podwórko

[2014] Podwórko (źródło)

Podwórko

[2014] Podwórko (źródło)

Podwórko

[2014] Podwórko (źródło)

Podwórko

[2014] Podwórko (źródło)

Kamienica Knothego

[2015] Kamienica Knothego (źródło)

Układ kamienicy

[2016] Układ kamienicy (źródło)

Modernizacja - wizualizacje

[2016] Modernizacja - wizualizacje (źródło)

Modernizacja - wizualizacje

[2016] Modernizacja - wizualizacje (źródło)

Modernizacja - wizualizacje

[2016] Modernizacja - wizualizacje (źródło)

Mokotowska 45

[2018] Mokotowska 45 (źródło)

Mokotowska 45

[2018] Mokotowska 45 (źródło)

Remont elewacji

[2018] Remont elewacji (źródło)

Opis przygotowano: 2018-11