Wydmy falenickie i staw Morskie Oko


Wydmy falenickie i staw Morskie Oko

Na zachodzie i południu jest to teren wydm porośniętych lasem, zwanych górami Bajera. Na północy, w największym obniżeniu, znajduje się staw zwany Morskim Okiem. Już w okresie międzywojennym można było pływać po nim kajakiem. W XXI wieku został oczyszczony i zagospodarowany, jednak z powodu wysychania staje się coraz mniejszy. We wschodniej części zalesiony teren przeznaczono na cmentarz, jednak ten do tej pory nie powstał.

altanaaltanadostępne całodobowodostępne całodobowoplac zabawplac zabawsiłownia plenerowasiłownia plenerowastawstawwzniesieniewzniesieniewędkarstwowędkarstwościeżka biegowaścieżka biegowaścieżka rowerowaścieżka rowerowa

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Kłodzka, ulica Napoleona Bonaparte, ulica Podkowy, ulica Przełęczy, ulica Złotej Jesieni, ulica ks. Sylwestra Szulczyka
  • Rok powstania:  0-0
  • Obszar MSI:  Aleksandrów
  • Wysokość:   0 m
  • Funkcja:  rekreacyjna
  • Styl: 
  • Związane osoby: Fensky Edmund

Opis urbanistyczny:

Staw Morskie Oko znajduje się na otwartej polanie przy skrzyżowaniu ul. ks. Stanisława Szulczyka i ul. Napoleona Bonaparte. To popularne miejsce wśród wędkarzy i mieszkańców na weekendowy odpoczynek [1]. W zbiorniku jest zakaz kąpieli [6]. Prowadzi do niego kanał zasilający o długości około kilometra [16].

Pozostała część terenu jest zalesiona, a wśród drzew znajdują się leśne ścieżki biegowe i spacerowe [7]. W południowo-zachodniej części znajduje się pasmo wydm, zwanych górami Bajera [17], a zbiornik znajduje się w obniżeniu. Być może od podobieństwa do lokalizacji Morskiego Oka w Tatrach pochodzi nazwa [6]. Teren należy do nadleśnictwa Celestynów [11].

Staw otoczony jest piaszczystą plażą i ławkami [1]. Na wschodnim brzegu stawu urządzono miejsce na ognisko z ławkami i stojakami na rowery, obok powstał tor do jazdy i akrobacji rowerowych [16]. Przy ul. Szulczyka stoi drzewo w całości obczepione kapslami po piwie [15].

Obiekty, pomniki, tablice:

Obok jeziora (ul. Szulczyka #2) stoi dom jednorodzinny, z dojazdem od strony jeziora. Między posesją, a ulicą zlokalizowano dwa niewielkie zbiorniki wodne. To przedwojenne stawy, w których hodowano karpie [9]. Z kolei na posesji od wschodu znajdują się ruiny dworku.

W pobliżu jeziora znajdują się pozostałości ceglanej konstrukcji o wysokości około czterech metrów, zburzonej w okresie PRL-u (według różnych źródeł w latach 60-tych lub w latach 80-tych XX wieku). Jej przeznaczenie nie jest znane. Mogła to być wieża wzniesiona przez żołnierzy napoleońskich, słup graniczny (podobno od 1795 roku przebiegła w okolicy granica prusko-austriacka, a w latach 1807-1809 dzieląca Księstwo Warszawskie i Austrię) lub (co jest najbardziej prawdopodobne) kapliczka postawiona na pamiątkę przemarszu wojsk Napoleona [2]. Dziś zostało z niej parę cegieł, które na pierwszy rzut oka wyglądają na wyrzucony gruz [8].

XVIII wiek i wcześniej:

Wedle legend w pobliżu Morskiego Oka znajdowała się karczma, której właściciel okradał podróżnych. Stąd nazwa Zbójna Góra, którą czasem określa się tutejszą wydmę [6], jednak częściej Zbójną Górą określa się wzniesienie w pobliskiej Radości [8].

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:

W latach 30-tych XX wieku Edmund Fensky pochodzenia niemieckiego miał tu swoją posiadłość. Prowadził wypożyczalnię kajaków i leżaków dla letników z Michalina i Falenicy, na odwiedzających czekał też bufet i karuzela. Wodę co roku oczyszczano, a za wstęp pobierano opłaty. Dostępne były budki kąpielowe wyposażone w wieszaki, ławki i służący do kąpieli otwór w podłodze. Potocznie staw nazywano Morakiem [6].

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Kapliczka

[1940] Kapliczka (źródło)

Odbudowa stolicy:


Odbudowa stolicy

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Czasy PRL-u:

Na przełomie 1970 i 1971 roku jezioro zanikło całkowicie [18]. Pojawiło się ponownie na początku lat 80-tych XX wieku.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Teren

[1976] Teren (źródło)

Przemiany 1989-2000:

W 1994 roku parafia falenicka przejęła ponad 5 ha przy ul. Złotej Jesieni [14] od Lasów Państwowych. Proboszczowie Falenicy, Miedzeszyna i Aleksandrowa zawarli porozumienie, aby zlokalizować tu cmentarz. W 1996 roku teren powiększono o kolejne 0.5 ha. W 1997 roku wystąpiono o pozwolenie na budowę cmentarza [12], które uzyskano rok później [14]. Za projekt odpowiadała L. Wośko [17]. Sprzeciw zgłosili okoliczni mieszkańcy, powstał Komitet Społeczny Przeciwko Budowie Cmentarza w Aleksandrowie. Zaskarżano kolejne decyzje zezwalające na lokalizację nekropolii [12]. W 2004 roku Gazeta Wyborcza przeprowadziła referendum dotyczące lokalizacji cmentarza [13]. Inwestycja nie powstała.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Przekrój kapliczki

[1995] Przekrój kapliczki (źródło)

XXI wiek:

W 2007 roku pojawił się projekt niezrealizowany budowy nad jeziorem Centrum Kulturalno-Oświatowo-Rekreacyjnego Morskie Oko (CKOR Morskie Oko), które zaspokajałoby potrzeby kulturalne, oświatowe i rekreacyjne (stok narciarski i tor saneczkowy, kajaki i rowery wodne oraz boisko do siatkówki plażowej) [17].

W międzyczasie brzegi jeziora zarosły roślinnością wodną i krzakami, co ograniczyło dostępność dla wędkarzy [3].

W 2015 roku z budżetu partycypacyjnego oczyszczono brzegi i dno, umocniono część zboczy, po stronie północnej i wschodniej wytyczono ścieżki spacerowe, przy których stanęły ławki, zaprojektowano dwa miejsca piknikowe (wyposażone w stoły, ławy, miejsce do grillowania, stojaki na rowery i kosze na śmieci), od ul. ks. Szulczyka nawieziono piach, tworząc miejsce do plażowania, przewidziano też trawiaste tereny do wypoczynku [3]. Koszt wyniósł 64.8 tys. zł [5].

W 2017 roku wykonano budowę trzech pomostów w kształcie liter L, oświetlenie terenu, budowę miniplacu zabaw dla dzieci (huśtawki, piaskownica), siłowni plenerowej, ustawienie ławek, stołu do ping-ponga oraz wydłużenie chodnika okalającego staw [10].

Podczas budowy woda była głęboka na ponad trzy metry i sięgała do znaków zakazu pływania [11]. Jednak w kolejnych latach wody ubywało. Pomosty, które były w wodzie, aktualnie stoją na plaży [10]. W altance zadomowili się żule, a brzeg od strony lasu został zasypany śmieciami [10].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Lokalizacja cmentarza

[2006] Lokalizacja cmentarza (źródło)

Teren

[2010] Teren (źródło)

Ściezki w lesie

[2015] Ściezki w lesie (źródło)

Pozostałości kapliczki

[2015] Pozostałości kapliczki (źródło)

Jezioro Morskie Oko

[2015] Jezioro Morskie Oko (źródło)

Jezioro Morskie Oko

[2015] Jezioro Morskie Oko (źródło)

Jezioro Morskie Oko

[2016] Jezioro Morskie Oko (źródło)

Wydma

[2016] Wydma (źródło)

Drzewo z kapslami

[2017] Drzewo z kapslami (źródło)

Staw

[2018] Staw (źródło)

Zrewitalizowany staw

[2018] Zrewitalizowany staw (źródło)

Zrewitalizowany staw

[2018] Zrewitalizowany staw (źródło)

Zrewitalizowany staw

[2018] Zrewitalizowany staw (źródło)

Zrewitalizowany staw

[2018] Zrewitalizowany staw (źródło)

Jezioro

[2018] Jezioro (źródło)

Tereny rekreacyjne

[2018] Tereny rekreacyjne (źródło)

Tereny rekreacyjne

[2018] Tereny rekreacyjne (źródło)

Staw

[2018] Staw (źródło)

Altana

[2018] Altana (źródło)

Jeziorko

[2020] Jeziorko (źródło)

Teren

[2020] Teren (źródło)

Opis przygotowano: 2021-05