Gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego (ul. Kredytowa #1, ul. Mazowiecka #13) został zaprojektowany przez Henryka Marconiego (projekt elewacji) i Józefa Góreckiego (układ wnętrz). Dwupiętrowy budynek miał kształt litery E z niemal identycznym wystrojem trzech elewacji frontowych, utrzymanych w stylu neorenesansu włoskiego [5]. Projekt wzorował się na budynku Nowej Prokuratorii Weneckiej autorstwa Vincenzo Scamozziego [18]. Wnętrza, z Salą Główną udekorowaną przez Karola Marconiego, przeznaczono w całości na biura. Tym samym był to pierwszy w historii Warszawy biurowiec [14]. wystrój reprezentacyjnej sali posiedzeń nawiązywał m.in. do rzymskich term Karakali [29]. Najdłuższe północne skrzydło (od ul. Kredytowej) miało 21 osi, natomiast skrzydła wschodnie (od ul. Mazowieckiej) i zachodnie (prostopadłe do ul. Kredytowej) po 15 osi. Od strony podwórza budynek posiadał jeszcze jedno krótsze skrzydło środkowe. Przy obu krawędziach elewacji przyulicznych znajdowały się ozdobne bramy, przez które zapewniony był dojazd na podwórze. W 1939 roku na tyle budynku, od południowej strony oraz wewnątrz zachodniej części posesji wybudowano zespół luksusowych oficyn mieszkalnych. Budynki te miały adres Kredytowa 1a [5].

Pomieszczenia znajdujące się w podziemiach muzeum zostały zaadoptowane na salę kameralną, w której mogą odbywać się inscenizacje, koncerty i konferencje. Jest ona wyposażona w aneks kuchenny pozwalający na prowadzenie warsztatów kulinarnych. W piwnicy znajduje się również magazyn zbiorów o powierzchni 350 m2 z nowoczesnym systemem składowania. Na parterze mieści się sala kinowa, mogąca pomieścić 160 osób, w której odbywają się pokazy w ramach Etnokina. Można w niej organizować wystawy oraz widowiska teatralne [27]. Ma 255 m2 z 220 miejscami siedzącymi, wyposażona jest w wysokiej klasy sprzęt projekcyjny i modułową scenę [25]. Można połączyć ją z salą wystaw czasowych, dzięki czemu powstanie jedna duża przestrzeń ekspozycyjną. Połączone pomieszczenia mają łącznie 600 m2 powierzchni. Parter prezentuje nowoczesny wygląd przez zamontowane szklane drzwi i panoramiczną windę [27]. W holu muzeum, na wprost głównego wejścia, znalazła się recepcja, w której zwiedzających wita Hatsune Miku - kultowa manga ubrana w kostium inspirowany polskim strojem ludowym, zaprojektowany przez Teresę Sedę. Jest tu również kawiarnio-księgarnia Bílý Koniček. Odbywają się tu spotkania autorskie, wykłady i promocje książek. Na pierwszym piętrze w skrzydle od strony ul. Mazowieckiej znajduje się duża biblioteka, czytelnia oraz archiwum z prawdziwego zdarzenia o powierzchni 350 m2. Na tym poziomie znajdują się także sanitariaty i pomieszczenia biurowe. Pomieszczenia na drugim piętrze zaadaptowane są na biura oraz na stałą wystawę dotyczącą ceramiki. Na poddaszu znalazło się kilka pracowni konserwatorskich. Obiekt jest w pełni przystosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych [27]. Zbiory biblioteczne liczą 30 tys. woluminów (w tym starodruki i materiały kartograficzne oraz czasopisma). W Muzeum funkcjonuje Dział Dokumentacji Archiwalnej i Fotograficzno-Filmowej z ponad 120 tysiącami rękopisów, fotografii, negatywów, plakatów, rycin. Od 2012(2013 [10]) roku działa Muzeum dla Dzieci [11]. Przygotowano pięć sal, zwanych księgami. W każdej z nich porusza się inne zagadnienia [27].

Zbiory muzeum liczą obecnie 75 227 obiektów własnych (wraz z kolekcjami wymiennymi) oraz 2 577 depozytów. Dzielą się one na zbiory polskie i europejskie (52 510 sztuk) i zbiory pozaeuropejskie (21 479 muzealiów) [7].

Na budynku, od strony ul. Kredytowej, znajduje się tablica pamiątkowa Tchorka z napisem: Tu w sierpniu 1944 r. poległo w bohaterskiej walce z hitlerowcami 15 żołnierzy powstania warszawskiego [14].

Czerwony dwór

W miejscu obecnego Muzeum Etnograficznego znajdował się początkowo Czerwony Dwór zwany też Pałacem Czerwonym [2] lub Pałacem Tureckim [14]. Zbudowano go około 1750 roku dla wdowy po gdańskim kupcu Oemichenie [2]. W 1777 roku budynek był rezydencją ostatniego tureckiego posła (ambasadora) przy dworze króla Stanisława Augusta Poniatowskiego [20]. Później była to siedziba warszawskiego wolnomularstwa. Pierwszą lożą był niemiecki warsztat „Złoty Lichtarz” [2] w obrządku szwedzko-berlińskim, zwanym też rytem Zinnendorfa, oparty na chrześcijaństwie niedogmatycznym i motywach mistycznych. Pojawił się z chwilą, kiedy wojska pruskie wkroczyły do Warszawy [28]. W 1802 roku zapalono światła drugiej loży, zwanej „Fryderyk Wilhelm pod Kolumną”. W czasach Księstwa Warszawskiego nazwę loży zmieniono na Samarytanin. W budynku okazjonalnie pracowały inne loże, m.in. Prawdziwe Braterstwo [2]. Rokokowy pałacyk mieścił się na rogu pod numerem hipotecznym 1349. Stanowił własność Szyca (Schitze), a następnie hrabiego Józefa Krasińskiego, który zresztą na tej samej ulicy posiadał już inny pałac. Następnie Czerwony Dom przejęła gmina ewangelicka, która ulokowała w nim przytułek dla ubogich, a później rozpoczęła tam działalność znana drukarnia. W 1853 roku dworek został rozebrany [28]. W Czerwonym Dworze Stefan Żeromski umieścił akcję przyjęcia do masonerii głównego bohatera Popiołów Rafała Olbromskiego [8].

Zachodnia pierzeja obecnego placu Małachowskiego stanowiła front obszernego pałacu marszałka Franciszka Bielińskiego, sięgającego aż do ulicy Marszałkowskiej. Ulica Mazowiecka była częścią starego traktu wiodącego z Marywilu do Ujazdowa [6].

Plac Ewangelicki (obecnie pl. Małachowskiego) został wytyczony około 1825 roku [3]. Monumentalna świątynia kościoła ewangelickiego, która zdominowała obszar, powstała wtedy wśród dość luźnej zabudowy. Ul. Kredytowa stanowiła południową granicę placu [6]. Plac nazwano oficjalnie w 1916 roku nazwiskiem marszałka Stanisława Małachowskiego [3].

W 1851 roku zaprojektowano przebicie ulicy [4] Kredytowej, które zostało zrealizowane w 1856 roku w miejscu dawnej drogi. Ulica początkowo była nazywana Nowopróżną, gdyż była przedłużeniem na wschód ul. Próżnej [16]. Około 1865 roku [22] otrzymała nazwę Erywańska, na cześć Iwana F. Paskiewicza [16], który za zasługi w wojnie z Persją, po zajęciu miasta Erywań, otrzymał tytuł hrabiego erywańskiego [23]. Inicjatorem wytyczenia ulicy było Towarzystwo Kredytowe Ziemskie. W 1917 roku ulica zmieniła nazwę na Kredytową [16].

Towarzystwo Kredytowe Ziemskie było pierwszą polską instytucją bankową [17], będącą stowarzyszeniem właścicieli ziemskich Królestwa Polskiego. Założył je w 1825 roku Minister Skarbu Królestwa Polskiego [16] książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki [17]. Celem towarzystwa była pomoc ziemianom w spłacie zadłużenia. Towarzystwo udzielało pożyczek także zadłużonemu państwu. W ramach represji po powstaniu listopadowym działania zostały znacznie ograniczone, jednak Towarzystwo nadal funkcjonowało [16]. Gmach dla Towarzystwa wybudowano w latach 1853-1858 [14] na rogu ul. Kredytowej (obecną nazwę ulica zawdzięcza Towarzystwu) i ul. Mazowieckiej. Działało tu również Towarzystwo Rolnicze pod prezesurą Andrzeja Zamojskiego [18].

Na ulicy Mazowieckiej w 1894 roku położono pierwszy w Warszawie asfalt [8].

Polskie Radio

W 1925 roku przyznano pierwszą w Polsce koncesję radiową spółce Polskie Radio. Studio, amplifikatornia i pomieszczenia redakcyjno-biurowe umieszczono w budynku przy ulicy Kredytowej 1 [28]. Istotną kwestią w wyborze lokalizacji było natężenie okolicznego ruchu miejskiego, które mogło być słyszalne na antenie [1]. Uroczysta inauguracja programu Polskiego Radia odbyła się 18 kwietnia 1926 roku. Słowami „Halo, halo. Polskie Radio Warszawa. Fala 480 metrów” przywitała się ze słuchaczami Janina Sztopkówna, a następnie ministrowie i dyrektorzy. Potem prof. Stanisław Niewiadomski wygłosił odczyt o Chopinie, śpiewała Adela Cornte-Wilgocka, a Stefan Jaracz odczytał fragment Popiołów [1]. Od tego dnia polski język w eterze można było usłyszeć codziennie od godziny siedemnastej do dwudziestej trzeciej [28]. W 1927 roku uruchomiono stację w Krakowie. W połowie 1928 roku zdecydowano się na przeniesienie stacji z ul. Kredytowej [1], a od 1931 roku rozgłośnia warszawska rozpoczęła nadawanie z ulicy Zielnej 25 [28].

Jedyne studio, położone na czwartym piętrze, zbudowane zostało według wymagań z uwzględnieniem akustyki. Tłumienie dźwięku, osiągane było za pomocą szeregu grubych dywanów i zasłon z filcu, pluszu, korka, porowatej gumy i całego szeregu płócien. Wiązania stropu i ścian zasłonięte zostały gustowną dekoracją, wykonaną przez art. mal. A. Pronaszkę. W konsekwencji fałszowało to tony niektórych instrumentów tak, że muzyka z głośnika brzmiała głucho i bezbarwnie. Ponieważ wszystkie audycje szły z jednego pomieszczenia, układający program musiał brać pod uwagę m.in. sprawę wietrzenia studia. Objętość studia wynosiła nieco ponad 100 m3. Wyposażenie stanowiły dwa mikrofony Sykes-Marconi. Były to mikrofony typu magnetycznego, w których membranę tworzyła płaska cewka z drutu aluminiowego poruszająca się w silnym polu elektromagnesu. Sygnał mikrofonowy był przenoszony poprzez 8-stopniowy wzmacniacz oporowy na miejską linię telefoniczną, łączącą studio z radiostacją. Dość do pomieszczeń było dość trudne, przez podwórze, po mało wygodnych schodach [1].

W gmachu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w okresie międzywojennym działało Towarzystwo Wydawnicze Rój, założone przez Melchiora Wańkowicza w 1924 roku [3].

W okresie międzywojennym ulicą Kredytową kursował autobus linii A-bis [15].

Towarzystwo Kredytowo Ziemskie (później Bank Ziemiański) działało aż do wybuchu II wojny światowej [16]. Po jej rozpoczęciu skwer został całkowicie zdewastowany w efekcie wycinki drzew i przekopania go rowem przeciwlotniczym [6]. Budynek został częściowo zniszczony w bombardowaniach z 1939 roku [18]. Spłonęła część skrzydła od strony Mazowieckiej [5].

W okresie okupacji gmach zajęty został przez Arbeitsamt [18], czyli Urząd Pracy wysyłający Polaków na roboty przymusowe do Niemiec.

We wrześniu 1944 roku Powstańcy zdobyli gmach [6]. W czasie walk została zniszczona większa część budynku od strony ulicy Kredytowej. Spalone zostało również skrzydło zachodnie [18]. Ostatecznie gmach uległ zburzeniu w 80%. Zachowały się niektóre pomieszczenia, jednak obiekt w całości uznano za niezdatny do szybkiej odbudowy [14].

Część zachowanych murów trzeba było rozebrać, w 1946 roku zabezpieczono natomiast skrzydło od strony ul. Mazowieckiej, które w latach 1948-1949 zrekonstruowano [14].

Projekt odbudowy gmachu w 1959 roku przygotował Czesław Wagner, jednak zrealizowano go dopiero w latach 1962-1971 z modyfikacjami względem oryginalnego projektu, gdyż środkowe skrzydło uzyskało wygląd modernistyczny. Elewacje frontowe odtworzono [14]. Do skrzydła od ul. Mazowieckiej dobudowano nowy Dom Plastyków, cofnięty od ulicy na tyle, że możliwe było zachowanie (celowo z widocznymi zniszczeniami wojennymi) dawnej bramy wjazdowej. Zrekonstruowano także bramę przy skrzydle zachodnim. Odbudowano również oficyny mieszkalne z tyłu budynku [5] (chociaż nie wszystkie). Nie odtworzono już wspaniałych wnętrz [8].

W 1946 roku na ulicę Kredytową skierowano trolejbusy, natomiast w latach 50-tych XX wieku ulicę skrócono do ul. Jasnej. Trolejbusy kursowały do 1972 roku, kiedy to zostały zastąpione linią autobusową 179 [15].

Muzeum Etnograficzne

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie to najstarsze w Polsce i jedno z największych muzeów etnograficznych w Europie. Etnografia jako nauka powstała dopiero w II połowie XIX wieku. Pierwszą placówkę gromadzącą zbiory etnograficzne otwarto w warszawskim ogrodzie zoologicznym w 1888 roku [21]. Bankructwo ogrodu zoologicznego oraz niesprzyjający zaborcy zmusiły Muzeum do zamknięcia. Eksponaty zostały wykupione przez pracowników, zrezygnowano też z nazwy „muzeum”. W 1892 roku przy Krakowskim Przedmieściu 17 otwarto Stałą wystawę etnograficzną [15]. W 1896 roku za sprawą Grona Miłośników Etnografii, zbiory zostały przeniesione do Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, mającego siedzibę przy Krakowskim Przedmieściu 66 [11]. Biblioteka Muzeum Etnograficznego stała się jedną z najbogatszych w kraju. W muzeum pracowały m.in. Maria Frankowska i Irena Sendlerowa, później znana światu jako Matka Dzieci Holocaustu [15]. Zbiory liczące w 1922 roku 8954 eksponatów szybko powiększały się, by w 1939 roku liczyć ok. 30 000 eksponatów. Były podzielone na trzy podstawowe grupy: pochodzące z ówczesnych terenów Polski, w tym stroje, tkaniny ludowe i kolekcja huculska, zbiory z krajów słowiańskich oraz zbiory z krajów pozaeuropejskich, stanowiące ponad 50 procent całości [11]. Stosunkowo nieliczny był zbiór eksponatów z krajów europejskich [12]. Decyzją prezydenta Stefana Starzyńskiego Muzeum Etnograficzne otrzymało siedzibę przy ul. Podwale 15 (Podwale 11 [21]), gdzie miało się przenieść po 1939 roku [12].

W wyniku bombardowania w 1939 roku i wywołanego przez niego pożaru gmach Muzeum Przemysłu i Rolnictwa uległ całkowitemu zniszczeniu. Pożoga i późniejsze walki powstańcze w 1944 roku sprawiły, iż cały dorobek muzeum został bezpowrotnie utracony [9]. Ze zbiorów zachowały się tylko dwa obiekty - sukmana i talerz z Bolimowa, które zostały wcześniej wypożyczone do innych instytucji kultury [20].

W 1946 roku minister kultury i sztuki powierzył Janowi Żołnie-Manugiewiczowi zorganizowanie etnograficznej placówki muzealnej w Warszawie, która otrzymała nazwę Muzeum Kultur Ludowych [12]. Na tymczasową siedzibę wyznaczono pałac Brühla w Młocinach. Zdołano w niespełna rok zebrać kolekcję i uruchomić w 1949 roku pierwszą prowizoryczną wystawę „Polski strój ludowy”. Urządzano także wystawy czasowe poza własnymi siedzibami. W 1952 roku uruchomiono filię na pływającej, specjalnie przystosowanej do celów wystawienniczych, barce towarowej Bat, a następnie na barce Złota Kaczka. W 1955 roku podjęto decyzję o zamknięciu wystaw stałych i przeznaczeniu wszystkich dotąd używanych pomieszczeń na magazyny. Wystawy urządzano w filiach i na barkach. W tym samym roku zmieniono nazwę na Muzeum Kultury i Sztuki Ludowej [9].

Rok później stanowisko dyrektora objął prof. Ksawery Piwocki, po którego staraniach [9] w 1959 roku podjęto decyzję o przyznaniu lokalizacji w zniszczonym gmachu byłego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. W latach 1962-1971 odtworzono pozostałą część gmachu [18], powierzając wykonawstwo Oddziałowi Warszawskiemu Pracowni Konserwacji Zabytków [12].

W miarę postępu prac remontowych przenoszono kolejne działy i pracownie [17] do sal o łącznej powierzchni 2500 m2 [12]. W 1964 roku finalnie nadano nazwę Państwowego Muzeum Etnograficznego [21]. Pierwsza wystawa zorganizowana ostała w 1967 roku w części odbudowywanego gmachu z okazji Kongresu Kultury Polskiej w 1000-lecie Państwa Polskiego [9]. Otwarcie nastąpiło w grudniu 1973 roku. Zaprezentowano wówczas wystawy stałe: „Tło historyczne formowania się polskiej kultury ludowej”, „Tkactwo i strój”, „Galeria sztuki ludowej”, „Zdobnictwo chaty wiejskiej”, „Polskie obrzędy doroczne” oraz „Kultura ludów pozaeuropejskich” [21]. W okresie 1974-1989 Państwowe Muzeum Etnograficzne zrealizowało blisko 500 ekspozycji czasowych [12].

Przemiany społeczno-polityczne postawiły Muzeum w obliczu trudnej sytuacji ekonomiczno-prawnej. Szybko postępowała degradacja techniczna budynku [9]. W 1989 roku zmarł nagle dyrektor Jan Krzysztof Makulski, a jego miejsce zajął w 1990 roku dr Jan Witold Suliga. Jednocześnie odzyskano część pomieszczeń gmachu od strony ulicy Mazowieckiej, zajmowanych wcześniej przez obce instytucje. Stanowiło to pierwszy krok do uwłaszczenia budynku, którego Muzeum było do tej pory tylko zarządcą [12].

Corocznie realizowano kilkadziesiąt wystaw w placówkach terenowych. W latach 90-tych XX wieku Muzeum otrzymało kilka wyróżnień i nagród za działalność wystawienniczą. W 1992 roku uzyskało status narodowej instytucji kultury, a w 1998 roku zostało wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów. W związku z reformą administracji publicznej stało się wojewódzką, samorządową instytucją kultury [9]. W 1999 roku decyzją Wojewody Mazowieckiego gmach stał się własnością Muzeum [12].

Od 2008 roku, kiedy dyrektorem został Adam Czyżewski, wykonano wiele pracy, aby doprowadzić muzeum do porządku. Na początku nie było ani jednej sprawnej windy. Przez pierwsze trzy lata wywieziono ponad 100 kontenerów śmieci (jedna z sal ekspozycyjnych była nimi wypełniona). Udało się stworzyć w holu klubo-księgarnię, od 2009 roku we współpracy z Filmową Warszawą działa Etnokino [27].

W 2010 roku wzdłuż ulicy Kredytowej zamontowano nowe latarnie, stylizowane na przedwojenne [15].

W siedzibie muzeum w latach 2011-2013 [7] trwały prace remontowe związane z modernizacją placówki [24]. Inwestycje sfinansował Urząd Marszałkowski [13]. Zostało zbudowane patio według opracowanego w styczniu 2012 roku projektu autorstwa Woźnicki, Zdanowicz Architekci [26]. Podczas modernizacji duże obszary muzeum były wyłączone, remont zaplanowano jednak tak, by istniała możliwość wystawiania ekspozycji czasowych [27]. Modernizacji uległy wszystkie magazyny zbiorów. Pod dziedzińcem muzealnym powstał nowy magazyn, dokonano całkowitej renowacji budynku, stworzono Ogród Etnograficzny, dodano nowe windy, przekształcono część dziedzińca na patio kulturalne [7]. Koszt inwestycji to 20 mln złotych, 14 mln dołożyła Unia Europejska [27]

W trakcie prac w 2012 roku znaleziono pocisk moździerzowy, który tkwił w stropie między pierwszym a drugim piętrem [24].