Terminal kontererowy Ordona


Terminal kontererowy Ordona

Obecnie jest są tu pozostałości po bocznicach kolejowych (jest tam parking dla TIRów) oraz hala przeładunkowa i budynki administracyjne dawnego terminalu kontenerowego PKP. Terminal powstał w latach 50-tych XX wieku, przekształcając całą okolicę. Wcześniej były tu podmiejskie domy jednorodzinne i pola uprawne, działała cegielnia i glinianka (do tej pory część terenu jest stale podmokła). W XIX wieku na terenie kompleksu znajdowała się natomiast Reduta 55, do początku XXI wieku uważana błędnie za Redutę Ordona.

biurowiecbiurowiecmagazynmagazynrejestr zabytkówrejestr zabytkówtereny kolejowetereny kolejowe

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Gniewkowska, ulica Juliusza Konstantego Ordona
  • Rok powstania:  1950-1960
  • Obszar MSI:  Odolany
  • Wysokość:   12 m
  • Funkcja:  transportowa
  • Styl:  industralizm
  • Związane osoby:

Opis urbanistyczny:

Terminal kontenerowy (ul. Ordona #2A, #10) o powierzchni 22 401m2 jest w użytkowaniu wieczystym PKP (fragment należy do Skarbu Państwa).

Północna część działki to niezagospodarowane pozostałości po dawnych bocznicach kolejowych. W północno-zachodniej części znajduje się góra piasku. Przez teren przebiega linia wysokiego napięcia, jeden z masztów został częściowo zasypany przez kruszywo i piasek. W środkowej części funkcjonuje parking, dostosowany do obsługi TIR-ów. Część zachodnia to dawne torowisko (jest obecnie niezagospodarowana). W jej południowej części znajduje się skup złomu. Od ul. Ordona znajduje się ogromna hala (o powierzchni 3.4 ha) oraz tuż przy ulicy dawne budynki administracyjne, będące obecnie siedzibą różnych firm.

Budynek administracyjny ma powierzchnię użytkową 648 m2, budynek portierni 14.7 m2, układ torowy miał łączną długość 1822.8 mb, rozjazdy 162.2 mb, a wstawki 262 mb. Na działkach przebiegała w kanalizacji kablowej teletechniczna linia światłowodowa będąca w obsłudze TK Telekom oraz linia kablowa SN [12]. Użytkownikiem jest DB Schenker [13].

Na teren od ul. Ordona wiedzie kilka bram. Czterokondygnacyjny budynek biurowy powstał na planie prostokąta, z dwoma skrajnymi ryzalitami w elewacji frontowej. Wymurowany z cegły silikatowej otrzymał prostą, ceglaną dekorację z pionowymi pasami płycin okiennych. Budynki bramne także zostały wymurowane z cegły silikatowej. Hala usytuowana została równolegle do torów kolejowych. Składa się z dwóch naw przykrytych dachami łupinowymi. Elewacje frontowe żelbetowej hali zostały częściowo przeszklone [13].

Od ul. Gniewkowskiej działa złomZłomhut (dawniej do Warszawy Głównej Towarowej należały trzy skupy złomu: Złom-Stal, Metex i Erix [19]). Mieści się tu też m.in. Ściema Jazz Club, Hurtownia środków chemicznych Forlux, komis samochodowy autoauto.pl [5].

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

Pierwsza linia umocnień polowych wpisujących się w ciąg fortyfikacji ziemnych mających bronić stolicy na wypadek oblężenia przez wojska rosyjskie [14] liczyła pięć dział (fortów, redut) oznaczonych numerami 54, 55, 56, 58 i 59 [15]. Fortyfikacje wzniesiono na ówczesnym zachodnim przedpolu Warszawy [14]. W wrześniu 1831 roku armia Paskiewicza otoczyła miasto od wschodu oraz zaatakowała miasto od zachodu. Rosjanie postanowili uderzyć w najlepiej wyposażoną redutę 56. Na południe od niej (na terenie dzisiejszego terminalu kontenerowego) znajdowała się nieobsadzona przez wojsko polskie reduta 55, którą Rosjanie zajęli bez problemu [16].

W 1855 roku Rosjanie wznieśli [16] około 500 m na południe od reduty 55 [17] obelisk upamiętniający ich szturm na Wolę, widoczny z okien pociągów kursujących po otwartej w 1845 roku Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej [16].

Być może z tego powodu przez wiele lat to właśnie to miejsce uważano za słynną Redutę Ordona (nr 54). Chociaż umiejscowienie nie zgadzało się z mapami, do początku XXI wieku przy ul. Mszczonowskiej odbywały się uroczystości związane z wydarzeniem opisanym przez Mickiewicza [14].

Około 2002 roku poszukiwacze pamiątek historycznych splądrowali właściwy szaniec nr 54, po czym zgłosili sugestię prawidłowej lokalizacji archeologom. Badania przeprowadzono w latach 2010–2011 oraz w 2013 roku, a następnie oficjalnie uznano, że Reduta Ordona mieściła się nie na Woli, ale przy ul. Na Bateryjce [14].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Plan umocnień

[1831] Plan umocnień (źródło)

Okres międzywojenny:


Okres międzywojenny

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Okolice ul. Gniewkowskiej i ul.Gizów

[1930] Okolice ul. Gniewkowskiej i ul.Gizów (źródło)

Okolice ul. Gniewkowskiej i ul.Gizów

[1930] Okolice ul. Gniewkowskiej i ul.Gizów (źródło)

Okolice ul. Gniewkowskiej i ul.Gizów

[1930] Okolice ul. Gniewkowskiej i ul.Gizów (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

Podczas II wojny światowej ul. Mszczonowska była drogą rezerwową dla niemieckich pojazdów bojowych (wzmocniono nawet ku temu nawierzchnię ulicy) [25].

Odbudowa stolicy:

Tutejsza zabudowa nie została zniszczona podczas II wojny światowej. Tuż po wojnie znajdowały się tutaj głównie domy jednorodzinne oraz przynależne do nich pola uprawne. W południowej części, przecinając miejsce, gdzie dzisiaj jest hala, było skrzyżowanie ul. Ordona z ul. Gniewkowską. Sama ul. Ordona była przesunięta nieco bardziej na zachód niż obecnie. Do ul. Gniewkowskiej od północy dochodziła ul. Gizów, a od południa ul. Mszczonowska (skrzyżowanie było w miejscu dzisiejszego ogrodzenia, na przedłużeniu ul. Mszczonowskiej).

W centrum dzisiejszego terminala znajdowała się cegielnia Dawida Zysmana, najprawdopodobniej o nazwie "Nowa" [1]. Przy ul. Ordona funkcjonowała glinianka (w miejscu zagłębienia, pośrodku parkingu, do chwili obecnej po opadach stoi woda). W południowo-wschodniej części znajdowały się hale stacji Warszawa Główna Towarowa, a w północno-wschodniej części na terenie Kolonii Fabrycznej Augustówka hale zakładów Lilpop Rau i Loewenstein.

W latach 50-tych XX wieku [7] planowano umieścić na Woli centrum warszawskiego przemysłu. Żeby usprawnić transport do i z zakładów przemysłowych zdecydowano się uruchomić centralną Stację Rozdziałową (dworzec kontenerowy stacji przeładunkowej [11]). Wybrano puste tereny na Odolanach w sąsiedztwie linii kolejowej [13]. Budowa stacji doprowadziła do rozerwania siatki ulic na odcinki, połączone jedynie ścieżką wiodącą przez liczne tory kolejowe [25]. Ulica Ordona w latach 60-tych XX wieku została przesunięta około 50 metrów na wschód na całej swej długości [22]. Był to intermodalny terminal kontenerowy cargo (jedyny w Warszawie), przyczyniający się do dużego ruchu towarowego [20]. Stacja zapewniała szybki transport towarów, a magazyny umożliwiały ich przechowywanie i dystrybuowanie. Kompleks tworzyły budynek biurowy, hala magazynowa wybudowana równolegle do torów kolejowych, bocznice kolejowe oraz place [7].

Czasy PRL-u:

Ulica Ordona została pokryta szarą kostką brukową [21], przez co wygląda trochę jak niemiecka autostrada z II Rzeszy: wygląda trochę jak niemiecka autostrada z II Rzeszy. Było to miejsce postoju do placów rozładunkowych [23].

W latach 1968-1982 znajdowała się tu pętla linii 149 [23].

Lata 60-te XX wieku to czasy gdy palety i kontenery dopiero wchodziły do użytku. Pracę przeładunkowe wykonywali ludzie z wykorzystaniem własnych rąk. Delikatne towary rozładowywano w hali, a obok hali znajdowały się place przeładunkowe dla pozostałych towarów [23]. Kiedy wprowadzono do Polski transport kontenerami stacja na Ordona była pionierem. Spedcont, który tu znajdował się prawie do końca, wywodzi się z Przedsiębiorstwa Spedycji Krajowej, która przetarła szlaki późniejszym Maerskom i Hapag Lloydom [21].

Dzieciaki z okolicznych domów podkradały tu z wagonów, co się dało [24].

W latach 80-tych XX wieku miejsce słynęło z „wtórnego" handlu paliwem przez pracowników przedsiębiorstw zaopatrzeniowych [22]. Jak ktoś miał dostęp do towarów wywoził towar do stolarni, która przyjmie dowolną ilość desek, czy do spółdzielni tapicerskiej, co gąbki kupi. Tu spuszczano wodę z chłodnicy i benzynę czy ropę do rowu, aby samochód mniej ważył niż według rozpiski i można było nieco towaru dla siebie załadować. Tu się przyjeżdżało po towar rozładowany z kontenerów czy krytych wagonów. Węgiel i kruszywa wyładowywano raczej na Dworcu Gdańskim. W okolicznych domach praktycznie wszyscy mieszkańcy pędzili bimber dla kierowców [21].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Dworzec kontenerowy

[1976] Dworzec kontenerowy (źródło)

Terminal

[1976] Terminal (źródło)

Bocznica towarowa

[1979] Bocznica towarowa (źródło)

Przemiany 1989-2000:

Terminal pełnił funkcję do lat 90-tych XX wieku, tracąc znaczenie z powodu zaniku przemysłu w dzielnicy. Budynki zostały przekształcone w magazyny oraz zakłady usługowe [7].

XXI wiek:

W 2007 roku w dawnej hali uruchomiono pole walki do paintballa Labsektor [3]. Była to największa taka hala w Polsce i jedna z większych w Europie [6]. Do dyspozycji chętnych było 12 000 m2 powierzchni z profesjonalnie przygotowanymi zakamarkami, autami i wieżyczkami, a także szatnie i toalety [4]. Teren gry tworzyło regularne, prostokątne pole, które dzieliło się na trzy równoległe części: środkową, bardzo szeroką rampę oraz sąsiadujące z nią po lewej i prawej stronie ciągi manewrowe. Różnica wysokości wynosiła około półtora metra. Wszystkie części wypełnione były przeszkodami z opon, desek i licznych wraków samochodów. Dodatkowo organizator posiadał zainstalowane na terenie pola urządzenia produkujące dym [7]. W 2008 roku w hali miał miejsce pożar, po którym przygotowano ją na nowo [4]. W 2016 roku Labsektor został przeniesiony na ul. Zabraniecką 82 [2].

Około 2015 roku została zlikwidowana część torów kolejowych. Wcześniej znajdowało się tutaj blisko 20 bocznic, w tym jedna (położona najbardziej na północ) przecinała ul. Ordona.

Nawierzchnia południowego odcinka ul. Ordona, zbudowana z kamieni, została w grudniu 2017 roku wpisana do rejestru zabytków [10].

Pod koniec funkcjonowania pociągi zwoziły tu przede wszystkim materiały budowlane, m.in. na budowę metra, południowej obwodnicy Warszawy czy większości inwestycji mieszkaniowo-biurowych w Warszawie. Kolejarze wynajmowali grunty dla betoniarni, składowisk czy baz magazynowo-sprzętowych. Każdego dnia przejeżdżało tędy ok. 2000 ciężarówek. Hałas i pył był problemem dla powstającej po sąsiedzku zabudowy mieszkaniowej. W 2017 roku dzielnica wprowadziła zakaz wjazdu dla samochodów ciężarowych w godz. 20-8 i ograniczyła dozwoloną prędkość do 30 km/godz. [24].

24-25 marca 2018 roku odbyła się w hali zimowa wyprzedaż książek hurtowni Expans w cenach 1-5 zł. Wzięło w niej udział ponad 10 000 ludzi. Od tego czasu działa tu outlet książkowy [8]. Na powierzchni przypominającej sporą sportową halę można wybierać w tonach książek. Obejście hali i pobieżne sprawdzenie tytułów trwa godzinę [9].

Nie jest znana przyszłość tego terenu. Pojawiają się informacje o możliwej zabudowie przez kolejne osiedla mieszkaniowe, ale kolejarze rozważają też budowę dużej stacji przeładunkowej kruszywa [18].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Paintball

[2010] Paintball (źródło)

Paintball

[2010] Paintball (źródło)

Paintball

[2010] Paintball (źródło)

Zabudowa

[2010] Zabudowa (źródło)

Terminal

[2010] Terminal (źródło)

Posesja

[2012] Posesja (źródło)

Posesja

[2012] Posesja (źródło)

Posesja

[2012] Posesja (źródło)

Stacja Rozdziałowa Ordona

[2012] Stacja Rozdziałowa Ordona (źródło)

Stacja Rozdziałowa Ordona

[2012] Stacja Rozdziałowa Ordona (źródło)

Stacja Rozdziałowa Ordona

[2012] Stacja Rozdziałowa Ordona (źródło)

Budynek administracyjny

[2013] Budynek administracyjny (źródło)

Ul. Ordona

[2013] Ul. Ordona (źródło)

Plac

[2013] Plac (źródło)

Budynek przy ul. Ordona 2A

[2013] Budynek przy ul. Ordona 2A (źródło)

Wjazd na teren posesji

[2013] Wjazd na teren posesji (źródło)

Teren PKP

[2013] Teren PKP (źródło)

Ul. Ordona

[2016] Ul. Ordona (źródło)

Hala w południowej części

[2016] Hala w południowej części (źródło)

Budynek administracyjny

[2016] Budynek administracyjny (źródło)

Parking

[2016] Parking (źródło)

Parking

[2016] Parking (źródło)

Parking

[2016] Parking (źródło)

Suwnice

[2016] Suwnice (źródło)

Plac

[2016] Plac (źródło)

Jezdnia przy ul. Ordona

[2017] Jezdnia przy ul. Ordona (źródło)

Szlaban przez wjazdem na teren posesji

[2017] Szlaban przez wjazdem na teren posesji (źródło)

Budynek przy ul. Ordona 2A

[2017] Budynek przy ul. Ordona 2A (źródło)

Budynki magazynowe

[2017] Budynki magazynowe (źródło)

Budynki magazynowe

[2017] Budynki magazynowe (źródło)

Budynki magazynowe

[2017] Budynki magazynowe (źródło)

Budynki magazynowe

[2017] Budynki magazynowe (źródło)

Budynki magazynowe

[2017] Budynki magazynowe (źródło)

Magazyn Expans

[2018] Magazyn Expans (źródło)

Magazyn Expans

[2018] Magazyn Expans (źródło)

Posesja

[2018] Posesja (źródło)

Teren posesji

[2018] Teren posesji (źródło)

Ordona 2a

[2019] Ordona 2a (źródło)

Opis przygotowano: 2020-05