Osiedle Przyczółek Grochowski (Osiedle Hansenów, Pekin, Szwedzkie Osiedle) to jeden bardzo długi blok, liczący 1.5 km, dziewięciokrotnie (ośmiokrotnie [3]) złamany pod kątem prostym [1], który tworzą 22 (23 [3]) połączone budynki z własnymi adresami (ul. Kwarciana #1, ul. Żymirskiego #1, #3, #5, #7, #9, ul. Motorowa #3, ul. Opiniogórska #1, #3, #5, #7, #2, #4, ul. Cyrklowa #4, #6, #8 ul. Ostrzycka #1/3, ul. Bracławska #2, #4, #6, #8, #10) [1]. Jest to najdłuższy budynek w Warszawie [5], a według niektórych w Polsce [2]. Jest tu też największy w Europie, pod względem liczby jednocześnie pracujących urządzeń, system domofonowy [12]. Na osiedlu jest łącznie 1750 lokali mieszkalnych, 153 garaże i 41 lokali użytkowych (w tym pawilon handlowy) [8]. Mieszkania mają łączną powierzchnię 85 tys. m2 i mieszka w nich 7000 osób [1]. Bloki mają wysokość 3-7 pięter (wysokość była ograniczona obecnością sąsiadującego lotniska [7]) [3].

Nazwa osiedla pochodzi od wyraźnego układu urbanistycznego Grochowa, który istniał już przed II wojną światową [1].

Osiedle Przyczółek Grochowski jest doskonałym przykładem modernistycznej inżynierii społecznej i jednym z najbardziej interesujących eksperymentów architektonicznych czasów PRL [5]. Zostało zaprojektowane przez Oskara i Zofię Hansenów jako całkowicie nowy rodzaj osiedla, z bezpośrednim dostępem do mieszkań, szybką komunikacją wewnętrzną oraz oddzieleniem ruchu pieszego od samochodowego [1]. Uwzględniono tu wartości społeczeństw skandynawskich: uczciwość, chęć współpracy, kontakty społeczne i wrażliwość na potrzeby sąsiadów [9]. Przyczółek został jednak zaprojektowany w taki sposób, jakby nie było przestępców. Pełno tu załomów, ciemnych zaułków, uskoków i nisz. Do mieszkań można wejść przez zwykłe drzwi balkonowe, do kuchni przez okno [11].

Na każdym piętrze powstały ogólnodostępne, zadaszone galerie komunikacyjne wzdłuż całego kompleksu, z których wchodzi się do mieszkań. Dzięki zrezygnowaniu z wewnętrznych klatek schodowych wszystkie kuchnie otrzymały okna (pierwotnie z luksferami [7] znajdowały się od strony wejścia na galerię [5]) [1]. Nieduże mieszkania (najczęściej jeden większy pokój, drugi miniaturka [23]) były wydłużone, przewietrzane na przestrzał. Łącząc całe osiedle w jeden budynek Hansenowie ominęli zakaz stosowania wind w blokach do czterech pięter [5]. W każdym szybie były po dwie windy [1]. Posadzka była wyłożona płytkami PCV. Stolarka okienna i drzwiowa była drewniana, malowana na biało. Doprowadzono gaz, był też zsyp. Korytarze instalacyjne ułatwiały konserwację. W przejazdach bramnych znalazły się sklepy, do których można było dojść suchą nogą przez galerię (sama obecność sklepów na osiedlu w okresie PRL-u była czymś niezwykłym, mówiono oni tam mają własne sklepy [9]) [7].

Garaże usytuowano poniżej poziomu jednego z trzech zazielenionych dziedzińców, a dwa pozostałe były pozbawione samochodów [7]. Wnętrze osiedla przypomina park. Sporo tu zieleni, są place zabaw dla dzieci, miejsca odpoczynku dla starszych. Nad parkingami i uliczkami dojazdowymi przechodziło się wygodnymi kładkami. Takimi samymi można było wybrać się na okoliczne łąki [18]. W ziemie wkopane zostały betonowe cembrowiny, w jednej urządzono piaskownicę, w innych posadzono kwiaty. Ponad garażami, od zewnętrznej strony osiedla, znalazł się taras z którego widać było jeziorko [7]. Aby ułatwić mieszkańcom identyfikację poszczególnych części budynków co pewien czas namalowane były znaki graficzne (po których obecnie nie ma śladu) [5].

Osiedle, najczęściej jako przykład biedy i slumsu [2] można obejrzeć w filmach Stawiam na Tolka Banana (z 1973 roku), Cześć, Tereska (z 2001 roku), Zero (z 2009 roku) oraz Job, czyli ostatnia szara komórka (z 2006 roku) [1], Dekalog, Billboard, Haker [14] czy w serialach 07 zgłoś się (odcinek Złocisty [2]), Bulionerzy, Prokurator [1], Kobra [4]. Można je też spotkać w teledyskach i reklamach [14].

W jednym z segmentów przy ul. Żymirskiego mieszkał w latach 70-tych XX wieku krytyk muzyczny Bogusław Kaczyński [7], a przy ul. Opinogórskiej 4 mieszkał wieloletni ambasador Stanisław Jarząbek [13].

Na północ od osiedla wybudowano pawilon handlowy i jednocześnie najlepszy punkt do podziwiania architektury [18]. Powstał też klub osiedlowy Groszek [8]. Jest tu też ujęcie wody oligoceńskiej [16]. Na terenie osiedla znajdują się Żłobek nr 31 (Motorowa #5) i przychodnia (ul. Ostrzycka #2/4).

Na podwórku przy ul. Opinogórskiej 1 znajduje się rzeźba wyciosana z kamiennego bloku. Przypomina kształtem ludzką postać. Stoi na postumencie, który umożliwia dostrzeżenie jej poprzez gęsto rosnące drzewa. Istnieje prawdopodobnie od lat 60-tych XX wieku [15].

Szkoła Podstawowa nr 279 (ul. Cyrklowa #1) została oddana do użytku 1 września 1971 roku. W pierwszym roku uczyło się tu ponad 600 uczniów, zaś grono pedagogiczne liczyło 28 osób. W 1996 roku nadano jej imię Batalionów Armii Krajowej „Gustaw" i „Harnaś". W 2008 roku udostępniono wielofunkcyjne boisko sportowe. Obecnie uczy się tu ponad 700 uczniów pod okiem prawie stu nauczycieli [19].

Przedszkole nr 54 (ul. Bracławska #8A) to budynek piętrowy, wolnostojący, otoczony dużym ogrodem, dysponujący salą gimnastyczną [21].

Dawniej były tu pola uprawne i gospodarstwa wsi Gocław [1].

Projekt osiedla powstał w 1963 roku i spotkał się z bardzo ciepłym przyjęciem urbanistów, architektów i socjologów [1]. Pisano o nim w ZSRR, Finlandii, Stanach Zjednoczonych i Japonii [6]. Osiedle było poligonem doświadczalnym Linearnego Systemu Ciągłego (utopijnego miasta linearnego, ciągnącego się przez całą Polskę czterema pasmami zabudowy, wzdłuż autostrady oraz linii szybkiej kolei). Konstrukcję budynków zaprojektowali Marek Konieczny i Józef Staniszewski. Budowę zrealizowano w latach 1968-1974 [1]. Gdy budowa ruszyła, Hansenowie byli za granicą. Budowlańcy skorzystali z okazji i przekonali urzędników, że części pomysłów nie da się zrealizować. Dlatego galerie zamiast trzech metrów szerokości, mają dwa i nie są odsunięte od bloków. Nawierzchni nie wykonano z dźwiękochłonnych materiałów [18]. Zrezygnowano z umieszczenia w zatokach przy windach wózków pchanych ręcznie, umożliwiających transport ciężkich bagaży do mieszkań [1]. Zofia Hansen pod koniec życia załamywała ręce, mówiąc „Taka tragedia! Tylu tam ludzi unieszczęśliwiliśmy!” [18].

Podobno początkowo planowano urządzić tu gigantyczne miasteczko studenckie, jednak ówczesne władze doszły do wniosku, że takie skupienie młodych może być niebezpieczne dla ustroju [13].

Galerie komunikacyjne generowały hałas, przez co okna od ich strony musiały być wiecznie zamknięte. Drzwi nie zapewniały odpowiedniej ochrony przed zimnem [1]. Część od ul. Bracławskiej była uważana za lepszą, mieszkało tu sporo inteligencji [7].

Na początku lat 70-tych XX wieku przez osiedle przeszła fala kradzieży. Głównie były to włamania do piwnic [7]. Według jednej z anegdot rodzina, która poszła do kościoła na Pierwszą Komunię, po powrocie nie miała na czym gości posadzić, bo złodzieje wyczyścili mieszkanie [11]. Mieszkańcy, obawiający się włamań do mieszkań, poprzedzielali galerie komunikacyjne kratami, niszcząc podstawowy sens projektu. Wkrótce osiedle zyskało złą sławę i przydomek Pekin [1].

W latach 90-tych XX wieku pododawano szklane drzwi i domofony w kilku niezgodnych ze sobą systemach kodowych [9].

W XXI wieku fasady otrzymały żywe pomarańczowo-żółte barwy [1], pojawił się monitoring, a kraty usunięto zgodnie z wymogami przeciwpożarowymi [7].

W 2004 roku ze spółdzielni RSM Osiedle Młodych wyodrębniła się SM Przyczółek Grochowski [8].

W latach 2013-2014 rozebrano część kładek [20].