Plaża Saska i Baseny Wisła


Plaża Saska i Baseny Wisła

Obszar ten znajduje się po praskiej stronie, między mostem Poniatowskiego i mostem Łazienkowskim. Od początku pełnił cele rekreacyjne, co nasiliło się w latach 20-tych XX wieku, kiedy uruchomiono Plażę Poniatówka (nie należy jej mylić z obecną plażą o tej nazwie), Plażę Braci Kozłowskich oraz Przystań YMCA. Plaże działały do końca okupacji i było tu względnie bezpiecznie (Niemcy tu nie przychodzili). Tradycję tych plaż kontynuuje dzisiejsza Plaża Saska oraz zbudowane w latach 70-tych XX wieku otwarte baseny, których teren obecnie jest dzierżawiony przez różne lokale rozrywkowe. Na początku XX wieku przed jednym z takich lokali został zastrzelony w ramach porachunków mafijnych były minister sportu Jacek Dębski (była to jedna z najbardziej tajemniczych zbrodni w III RP). Wypoczywając nad Wisłą (na terenie zalewowym wytyczone są tutaj ścieżki) warto zatrzymać się przy geodezyjnym środku Warszawy.

basenbasendostępne całodobowodostępne całodobowofastfoodfastfoodklubklubplac zabawplac zabawrzekarzekatablica pamięcitablica pamięcitoaletytoaletywędkarstwowędkarstwościeżka biegowaścieżka biegowaścieżka rowerowaścieżka rowerowa

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Wał Miedzeszyński
  • Rok powstania:  1971-1971
  • Obszar MSI:  Saska Kępa
  • Wysokość:   0 m
  • Funkcja:  rekreacyjna
  • Styl:  modernizm
  • Związane osoby: Bredy-Brzuchowska Danuta, Brzuchowski Julian, Dębski Jacek, Kozłowski Ignacy, Kozłowski(s) Władysław, Miętus Tadeusz

Opis urbanistyczny:

Teren ten można podzielić na dwie części. Wąski pas wzdłuż ul. Wał Miedzeszyński zajmuje kompleks basenowy (w południowej części, obok jest przejście podziemne pod ulicą) z modernistycznym budynkiem, następnie pas zieleni i klub Lunapark (w miejscu dawnych basenów). Od strony mostu Poniatowskiego znajduje się budynek północny, do którego prowadzi niewielki nasyp. Zachodnia część to teren łęgów zalewowych, przez które prowadzi ścieżka rekreacyjna. Są tu miejsca do plażowania i ostrogi regulujące nurt (przy jednej z nich wytyczono środek Warszawy). Z plaży Saskiej można dostać się promem Słonka na lewy brzeg Wisły.

Teren znajduje się na obszarze chronionym Natura 2000 Dolina Środkowej Wisły [44].

Plaża Saska

Wejście na Plażę Saską znajduje się na wysokości ul. Krynicznej [25]. Zwieziono tu tony piasku, utworzono boisko do piłki plażowej, umieszczono dwa grille oraz (bezpłatną [10]) wypożyczalnię leżaków i piłek [20]. 1/3 plaży została zaplanowania jako naturalne zatoczki porośnięte niską roślinnością trawiastą, wkomponowane między krzewy i drzewa. Porządku pilnuje Służba Brzegowa, a ofertę zapewnia sąsiedni Międzyszkolny Ośrodek Sportowy nr 2 [62]. W weekendy na plaży pracuje plażowy [10].

Obok plaży, na odcinku ponad ośmiu kilometrów od mostu Łazienkowskiego do mostu Grota Roweckiego, poprowadzona jest ścieżka biegowa [50] i rowerowa. Dostępny jest też parking na kilka samochodów [10]. Obok znajduje się plac zabaw (od 2012 roku) i toaleta publiczna (od 2019 roku).

Baseny

Są to dwa odkryte baseny olimpijskie o wymiarach 50 m x 15 m [27] i głębokościach do 150 i 180 m [35]. Do jednego z basenów dochodzi zjeżdżalnia rurowa. Jest też mini rampa i boisko do gry w siatkówkę plażową. Goście mają możliwość wypożyczenia leżaków, działa bufet z ciepłymi daniami, potrawami z grilla i lodami oraz bezpłatny parking [27].

Baseny znajdują się na terenie zalewowym i podczas wysokiego stanu wody bywają zalewane przez Wisłę. Było tak m.in. w 2011 [54] czy 2014 roku.

Od 3 lipca 2021 roku jeden z basenów nosi nazwę Błękit [31], wcześniej był tu m.in. ośrodek WOW Wisła przy ul. Wał Miedzeszyński #407.

Lunapark

Lunapark to przestrzeń o charakterze kulturalnym, gastronomicznym, rozrywkowym i rekreacyjnym, którą tworzą dwie klubokawiarnie: Hocki Klocki (kolorowa klubokawiarnia z wielką figurką ludzika Lego [41]) oraz Wata Cukrowa (artystyczna wioska w stylu boho z najlepszymi elektronicznymi dźwiękami, strefą chillout, warsztatami, pokazami kina plenerowego [41]), a także targ street-foodowy Mini Market (kilkanaście stoisk z jedzeniem [41]) [28]. Jest strefa gier, minigolfa i karuzeli [32]. Centrum rozrywkowe ma rzeszę klientów, natomiast mieszkańcy Saskiej Kępy skarżą się na nocny hałas dochodzący z okolic Lunaparku [30].

Utworzenie Lunaparku zupełnie zmieniło okolicę. Schody i daszek będący pamiątką minionej epoki kierują w dół, poniżej poziomu ulicy. Klimat nawiązuje poprzez neonowe poziome lampy do Nocnego Marketu, inicjatywy tej samej grupy. W namiocie cyrkowym gra DJ, są loże i parkiet do tańca. Jest Strzelnica, gdzie można strzelić shota, są kultowe flippery. Po prawej stronie ciągną się stoiska z jedzeniem, a za nimi są Hocki Klocki, z drewnianymi dechami służącymi za parkiet. Drink Bar stworzono w starej karuzeli [40].

Lunapark przeniósł się tu w 2019 roku [44], kiedy to hałaśliwe klubokawiarnie na płycie Desantu, w tym Hocki Klocki, zostały zamknięte w ramach nowej polityki Urzędu Miasta [47] z powodu skarg mieszkańców [40].

Obiekty, pomniki, tablice:

Obok północnego budynku znajduje się miejsce pamięci (tablica Tchorka), które powstało w 1949 roku [46].

Geodezyjny środek Warszawy

Początkowo centralnym punktem stolicy był Zamek Królewski, do którego biegły wszystkie drogi. W XIX wieku za środek Warszawy (punkt zero do pomiarów geodezyjnych) uważano krzyż kościoła ewangelickiego przy pl. Małachowskiego. W okresie PRL-u symbolicznym centralnym punktem Warszawy był słup z odległościami, przy skrzyżowaniu al. Jerozolimskich z ul. Marszałkowską. W 2004 roku ustalono, że po powiększeniu miasta środkiem stolicy jest budynek przy ul. Paryskiej 35 [59]. W 2019 roku pomiary zrewidowano i ustalono, że środek znajduje się przy plaży Saskiej, na płyciźnie zamykającej małą zatoczkę. 23 lipca 2019 roku miejsce o współrzędnych 52.22929 N, 21.04782 E zostało oznaczone przez grupę aktywistów [57].

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

Początkowo Saska Kępa była wyspą na Wiśle [14].

Na początku XX wieku powstała ul. Miedzeszyńska, poprowadzona po wale przeciwpowodziowym [17].

W sierpniu 1915 roku został zbudowany na wysokości Portu Czerniakowskiego most pontonowy w celu przeprawy wojsk niemieckich na prawy brzeg Wisły. Rozebrano go zapewne w następnym miesiącu w związku z budową mostu Beselera, położonego dalej na północ [13].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Most Pontonowy

[1915] Most Pontonowy (źródło)

Most Pontonowy

[1915] Most Pontonowy (źródło)

Most Pontonowy - budowa

[1915] Most Pontonowy - budowa (źródło)

Most Pontonowy - budowa

[1915] Most Pontonowy - budowa (źródło)

Most Pontonowy - budowa

[1915] Most Pontonowy - budowa (źródło)

Most Pontonowy - budowa

[1915] Most Pontonowy - budowa (źródło)

Most Pontonowy

[1915] Most Pontonowy (źródło)

Most Pontonowy

[1916] Most Pontonowy (źródło)

Okres międzywojenny:

Przez wiele lat, mniej więcej do 1925 roku, chodzenie na nadwiślańskie plaże nie należało do najlepszego tonu. Uważano, że jest to coś, czego nie wypada. W kolejnych dwóch latach zapanowała jednak moda na plażowanie. Rzeka była wówczas czysta i kąpiel nie groziła problemami skórnymi. Większe zagrożenie stanowiły prądy rzeczne, wiry i brak umiejętności pływackich [2]. W latach 30-tych XX wieku kostiumy kąpielowe stawały się coraz bardziej kuse [2], chociaż królowały ciemne trykoty oraz kostiumy robione na szydełku lub drutach z ciemnej wełny [9]. Nie używano parawanów, standardem były koce [4].

Na tym terenie pojawiły się plaże prywatne (wstęp był płatny) i przystanie klubów sportowych. Najdalej na południu znajdowała się plaża braci Kozłowskich, następnie przystań klubu Świt, plaża Poniatówka oraz przy moście Poniatowskiego przystań YMCA [60]. Spacer wzdłuż prawego brzegu Wisły był trudny. Plaże były oddzielone siatkami dochodzącymi do samego brzegu [61].

Po 1934 roku Wał Miedzeszyński poszerzono i poprowadzono na nim asfaltową jezdnię, wzdłuż której postawiono pierwsze latarnie z lampami sodowymi. Przy brzegu Wisły usypano nową kamienną skarpę, którą obsadzono winoroślą [17].

Przystań YMCA

Około 1927 roku w sąsiedztwie mostu Poniatowskiego powstała przystań polskiego oddziału YMCA. Początkowo była obiektem pływającym [1]. Następnie została przeniesiona na brzeg i ustawiona na wale przeciwpowodziowym [1].

Plaża Poniatówka

Okres funkcjonowania plaży Poniatówka przypada na lata 1922-1944. Była zarządzana przez rodzinę Dreczyńskich. Na jej terenie znajdował się drewniany kompleks z przebieralniami. Na plaży była zatrudniona pielęgniarka i ratownicy. Na plażowiczów czekała restauracja, bufety oraz kioski z napojami [23]. Na drewnianym parkiecie urządzano tańce. Z czasem pojawiły się też wypożyczalnie leżaków, a nad brzegiem ustawiono skocznie dla pływaków. Wiosną i latem organizowano zawody pływackie i motorowerowe czy zapasy [22]. Plaża była oblegana, bywało, że kolejki do drewnianej kasy dochodziły do mostu Poniatowskiego, a na samej plaży był tak wielki ścisk, że nie było gdzie usiąść [2].

Plaża Braci Kozłowskich

Plaża utworzona została przez Władysława Kozłowskiego, nauczyciela wychowania fizycznego i sportu, działacza Warszawskiego Towarzystwa Gimnastycznego i Towarzystwa Higienicznego. Po kilku latach do spółki przystąpił jego brat Ignacy i stąd plażę zwano Plażą Braci Kozłowskich [52]. Była jedną z najstarszych, istniała co najmniej w 1926 roku [5]. W kuluarach była uważana za najbardziej prestiżowe miejsce do plażowania [23].

W centrum plaży wzniesiono z drewna piętrowy budynek z alkierzami na skrajach, w którym działała restauracja i bar [52] ze stolikami na drewnianym tarasie, a w menu były piwo, lemoniada i kwaśne mleko [23]. Po bokach budynku przylegały długie, parterowe skrzydła mieszczące łazienki i szatnie (gdy były tłumy, przebierano się na plaży [2]) [52]. Były też budki z napojami gazowymi (nie gazowanymi) [15]. Pojawiła się tradycja plenerowych, miejskich zabaw [23]. Pod gołym niebem na drewnianym parkiecie [26] plażowiczom stale przygrywała orkiestra, a wieczorami odbywały się dansingi. Można było skorzystać ze strzelnicy (m.in. otrzymać państwową odznakę sportową strzelecką i łuczną klas II i III [19]), z czytelni, publicznego telefonu czy zagrać w bilard. Był dostępny fryzjer [7] i sklep z kostiumami i kosmetykami do opalania oraz broszury o opalaniu i korzystaniu z plażowania [19].

Kąpielisko tworzyły baseny zanurzone w Wiśle [21], przez które przepływała rzeka. Ponieważ drewniany basen miał dno, kąpiel była bezpieczna [7]. Na plaży można było wypożyczyć leżaki, popływać na kajakach [26]. Nad brzegiem stały skocznie dla pływaków. Kojce lub wbite w dno paliki wyznaczały miejsce, gdzie wolno było się kąpać (było molo i wyznaczony bojami tor pływacki [52]). Sama plaża była stosunkowo wąska [2]. W tej części Wisły były łachy, na które przychodziły dzieciaki z Pragi. Piasek był jednak ruchomy i prąd potrafił zmyć całą grupę do wody [21].

W kompleksie działała szkoła pływania [26]. Pływalnię tworzył drewniany barak i basen. Uczeń miał przywiązany pas, na nim był haczyk i linka, kończąca się na dużym kiju. Na kiju siadał jeden z Kozłowskich i dyktował, co trzeba robić. Gdy pływak nabrał wprawy, spuszczał uczniów do wody, a jeżeli zaczęli się topić, Kozłowski go wyciągał. Podczas egzaminu na kartę pływacką przypływała motorówka ze strażą wodną. Należało skoczyć na głowę do Wisły, popłynąć do mostu Poniatowskiego, tam wdrapać się na filar mostu, skoczyć na głowę i popłynąć z powrotem pod prąd, w tym kilkadziesiąt metrów pod wodą i kilkadziesiąt metrów na wznak. Po zdaniu otrzymywało się czepek z wyhaftowanym numerem karty pływackiej. Plaża była strzeżona, drugi z Kozłowskich bez przerwy patrzył przez lornetkę, a gdy zobaczył topiącego się człowieka, wskakiwał do stojącej łódki i płynął po niego. Znana jest opowieść o ośmioletnim malcu, który był tak namolny, że Kozłowscy regularnie wrzucali go do Wisły [21].

9 czerwca 1935 roku uruchomiono sezonową dedykowaną linię tramwajową "Extra" dowożącą Warszawiaków na most Poniatowskiego. Następnie do plaży Kozłowskich dowoziły ich prywatne autobusy. Bilet wstępu kosztował wówczas 50 groszy [7].

Plaża działała do Powstania Warszawskiego [52].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Plaża nad Wisłą

[1925] Plaża nad Wisłą (źródło)

Poświęcenie budynku plaży

[1925] Poświęcenie budynku plaży (źródło)

Zabudowania plażowe

[1925] Zabudowania plażowe (źródło)

Plaża Braci Kozłowskich

[1926] Plaża Braci Kozłowskich (źródło)

Plaża braci Kozłowskich

[1926] Plaża braci Kozłowskich (źródło)

Plaża Poniatówka

[1927] Plaża Poniatówka (źródło)

Przystań polskiego oddziału YMCA

[1927] Przystań polskiego oddziału YMCA (źródło)

Plaża Poniatówka

[1927] Plaża Poniatówka (źródło)

Plaża Braci Kozłowskich

[1928] Plaża Braci Kozłowskich (źródło)

Przystań polskiego oddziału YMCA

[1928] Przystań polskiego oddziału YMCA (źródło)

Plaża Braci Kozłowskich

[1928] Plaża Braci Kozłowskich (źródło)

Poniatówka

[1929] Poniatówka (źródło)

Plaża Poniatówka - zapasy na plaży

[1930] Plaża Poniatówka - zapasy na plaży (źródło)

Plaża Poniatówka - waga

[1930] Plaża Poniatówka - waga (źródło)

Plaża Poniatówka

[1930] Plaża Poniatówka (źródło)

Plaża Poniatówka - potańcówka

[1930] Plaża Poniatówka - potańcówka (źródło)

Plaża Poniatówka - hydroplan

[1930] Plaża Poniatówka - hydroplan (źródło)

Plaża Poniatówka

[1930] Plaża Poniatówka (źródło)

Plaża Poniatówka - potańcówka

[1930] Plaża Poniatówka - potańcówka (źródło)

Plaża Braci Kozłowskich

[1930] Plaża Braci Kozłowskich (źródło)

Plaża Poniatówka

[1930] Plaża Poniatówka (źródło)

Wisła od zachodu

[1930] Wisła od zachodu (źródło)

Plaża Poniatówka

[1930] Plaża Poniatówka (źródło)

Plaża Poniatówka

[1930] Plaża Poniatówka (źródło)

Powódź

[1931] Powódź (źródło)

Powódź

[1931] Powódź (źródło)

Plaża Poniatówka - powódź

[1931] Plaża Poniatówka - powódź (źródło)

Plaża Braci Kozłowskich

[1931] Plaża Braci Kozłowskich (źródło)

Plaża Poniatówka podczas powodzi

[1931] Plaża Poniatówka podczas powodzi (źródło)

Plaża Poniatówka - gra w siatkówkę

[1933] Plaża Poniatówka - gra w siatkówkę (źródło)

Zagospodarowanie Wisły

[1935] Zagospodarowanie Wisły (źródło)

plaża Poniatówka

[1935] plaża Poniatówka (źródło)

Plaża Braci Kozłowskich

[1936] Plaża Braci Kozłowskich (źródło)

Plaża Braci Kozłowskich

[1936] Plaża Braci Kozłowskich (źródło)

Plaża Braci Kozłowskich

[1936] Plaża Braci Kozłowskich (źródło)

Plaża Braci Kozłowskich

[1936] Plaża Braci Kozłowskich (źródło)

Teren

[1936] Teren (źródło)

Plaża Poniatówka

[1937] Plaża Poniatówka (źródło)

Ul. Miedzeszyńska

[1938] Ul. Miedzeszyńska (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

W czasie okupacji wielu Warszawiaków chodziło nad rzekę, natomiast Niemców tu nie było i nie przeprowadzano łapanek na plaży [21].

Prawdopodobnie latem 1945 roku ul. Przystaniową połączył z Saską Kępą most pontonowy, który miał odciążyć most wysokowodny. Został zdemontowany z chwilą otwarcia mostu Poniatowskiego w lipcu 1946 roku. Niektóre źródła podają, że była to konstrukcja, którą zbudowano w latach 1947-1949 pomiędzy ul. Karową i ul. Kłopotowskiego [45].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Przystań polskiego oddziału YMCA

[1942] Przystań polskiego oddziału YMCA (źródło)

Odbudowa stolicy:

Po II wojnie światowej wszystkie plażowe zabudowania były zniszczone. Prywatne plaże zniknęły, jednak nadal mieszkańcy Warszawy przychodzili w to miejsce wypocząć [2]. Odpoczywającym czas uprzyjemniały kajaki, kiełbaski z musztardą, oranżada i gra w karty [9].

W 1951 roku ul. Wał Miedzeszyński zmodernizowano według projektu Danuty Bredy-Brzuchowskiej i Juliana Brzuchowskiego [17].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Most Pontonowy

[1945] Most Pontonowy (źródło)

Most Pontonowy

[1945] Most Pontonowy (źródło)

Most Pontonowy

[1945] Most Pontonowy (źródło)

Teren

[1945] Teren (źródło)

Most Pontonowy

[1946] Most Pontonowy (źródło)

Czasy PRL-u:

Na początku lat 70-tych woda w Wiśle stała się tak brudna, że zaprzestano kąpieli [2].

W latach 1971-1972 roku zostały przekazane do użytku baseny WOW Wisła przy Wale Miedzeszyńskim 407, według projektu Danuty Bredy-Brzuchowskiej i Juliana Brzuchowskiego [24]. Za konstrukcję mogli odpowiadać J. Linderman i J. Kamiński [12]. Większość obiektów kompleksu została zlokalizowana poniżej skarpy. Powyżej znalazły się daszki nad schodami i pawilony gastronomiczne na obu końcach (północny i południowy) [24]. W latach 70-tych XX wieku był tu Nimfa Club [17]. Założycielką była Anna Wróblewska, córka introligatora Plichty z Saskiej Kępy. Zauroczona dyskotekami w Wiedniu postanowiła zorganizować namiastkę zachodniego luksusu w Warszawie. Zakupiła w USA sprzęt grający marki Dyncord i po pierwszych próbach w Hotelu Bristol otworzyła Nimfę. To był luksusowy lokal z przeszklonym pełnym widokiem na Wisłę. W oknach były własnoręcznie uszyte welurowe zasłony, ponadto pełen barek i najlepsi polscy didżeje: Franciszek Walicki, Witold Pograniczny, Jacek Bromski, Wojciech Wardyński, Marek Gaszyński czy Krzysztof Szewczyk. Zdobycie biletów było nie lada wyzwaniem, a każdego wieczora setki osób chciało taki odkupić przed lokalem. Jednym z ochroniarzy była dziewczyna, sportsmenka kulomiotka zwana "Kruszynką", potrafiąca nad głowami tłumu na rękach wnieść na salę Krzysztofa Szewczyka. Dyskotekę obsługiwało na zmianę co dwie godziny dwóch didżejów (jeden grał w Nimfie, drugi w Bristolu). W ciągu dnia w lokalu gościły orbisowskie wycieczki zza granicy. W Nimfie, jako jednym z pierwszych warszawskich lokali, pojawiły się dwa flippery. Ostatecznie ich liczba wzrosła do dwudziestu maszyn, każda zwracała się w trzy dni użytkowania. Pod koniec lat 70-tych XX wieku w lokalu zaczął pojawiać się półświatek Warszawy i lokal z wolna stracił prestiż [64]. Później mieściły się w nim dyskoteka, chińska restauracja i bar Kon-Tiki [17]. Był to kompleks siedmiu otwartych basenów (cztery prostokątne duże, jeden prostokątny mały i dwa okrągłe brodziki ze zjeżdżalniami). Dawał świetny widok na Warszawę, ponieważ panoramy nie zasłaniały jeszcze drzewa [9].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Plaża na Saskiej Kępie

[1960] Plaża na Saskiej Kępie (źródło)

Plaża na Saskiej Kępie

[1960] Plaża na Saskiej Kępie (źródło)

Basen przepływowy

[1967] Basen przepływowy (źródło)

Baseny WAW Wisła

[1971] Baseny WAW Wisła (źródło)

Baseny WAW Wisła

[1971] Baseny WAW Wisła (źródło)

Baseny po otwarciu

[1971] Baseny po otwarciu (źródło)

Baseny

[1971] Baseny (źródło)

Baseny od strony wału

[1971] Baseny od strony wału (źródło)

Baseny WAW Wisła

[1971] Baseny WAW Wisła (źródło)

Baseny nad Wisłą

[1973] Baseny nad Wisłą (źródło)

Baseny nad Wisłą

[1973] Baseny nad Wisłą (źródło)

Wał Miedzeszyński

[1973] Wał Miedzeszyński (źródło)

Wał Miedzeszyński

[1973] Wał Miedzeszyński (źródło)

Teren basenów

[1973] Teren basenów (źródło)

Teren basenów

[1974] Teren basenów (źródło)

Teren basenów

[1974] Teren basenów (źródło)

Baseny

[1975] Baseny (źródło)

Basen kąpielowy WOW Wisła

[1976] Basen kąpielowy WOW Wisła (źródło)

Baseny

[1977] Baseny (źródło)

Basen kąpielowy WOW Wisła

[1979] Basen kąpielowy WOW Wisła (źródło)

Basen kąpielowy WOW Wisła

[1979] Basen kąpielowy WOW Wisła (źródło)

Basen kąpielowy WOW Wisła

[1981] Basen kąpielowy WOW Wisła (źródło)

Basen kąpielowy WOW Wisła

[1982] Basen kąpielowy WOW Wisła (źródło)

Teren

[1982] Teren (źródło)

Przemiany 1989-2000:

Gdy w latach 90-tych XX wieku pojawiła się moda na baseny kryte oraz aquaparki, kąpieliska na świeżym powietrzu opustoszały [9].

Domex

Kompleks basenowy (11 ha [44]) został w 1998 roku wydzierżawiony, do 30 czerwca 2025 roku, przez firmę Domex, będącą własnością Tadeusza Miętusa, byłego członka SLD, a w latach 90-tych XX wieku wiceburmistrza dzielnicy Śródmieście. Umowę zawarły Warszawskie Ośrodki Wypoczynku Wisła. W zamian za tak długi okres najmu obiecano przeprowadzenie generalnego remontu, jednak odpowiednie zapisy nie znalazły się w umowie [29]. Baseny miały odzyskać dawny prestiż i stać się popularnym miejscem spędzania czasu latem. Natomiast były otwierane na minimalny okres zawarty w umowie, od końca czerwca do sierpnia [30]. Domex korzystał z możliwości podnajmu terenu innym podmiotom (co zwykle nie jest praktykowane w umowach z miastem) [29]. Spółka Kompania Muzyczna, z którą związani byli Frenklowie, wynajęła od Domexu budynek po klubie Nimfa i otworzyła w nim klub Kon-Tiki [44].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Basen przy Wale Miedzeszyńskim 407

[1990] Basen przy Wale Miedzeszyńskim 407 (źródło)

XXI wiek:

W lipcu 2008 roku został uruchomiony drugi w Warszawie bezpłatny prom wycieczkowy Słonka, który kursował co pół godziny z przystanku przy płycie Desantu do utworzonej przez rzekę łachy piasku na wysokości ul. Krynicznej [63]. Prom pozostał w kolejnych latach w okresie wakacyjnym.

W 2010 (2009 [11]) [62] roku w miejscu cumowania promu miasto udostępniło plażę nr 2 na Saskiej Kępie [11], obecnie Plażę Saską. Około 2011 roku wytyczono między łęgami ścieżkę biegową. W 2012 roku ścieżka otrzymała słupki kilometrowe. W sąsiedztwie plaży powstał w tym samym roku plac zabaw z huśtawkami i zjeżdżalniami [50].

W 2011 roku stan basenów był fatalny. Zamulenie instalacji wodno-kanalizacyjnej i innych urządzeń wchodzących uniemożliwiło użytkowanie ośrodka przez ponad rok [30]. Wzdłuż ul. Wał Miedzeszyński wymieniono chodnik.

W 2012 roku zostały zasypane północne niecki basenów oraz brodzik. Władze Warszawy próbowały wypowiedzieć umowę dzierżawy, a dyrektor RZGW nakazał przywrócenie terenu do stanu pierwotnego. Decyzja ta została uchylona w październiku 2012 roku przez Prezesa KZGW [44], a sąd wydał wyrok niekorzystny dla m.st. Warszawy [29] w 2018 roku [30].

W miejscu zasypanych basenów miał powstać na EURO 2012 trzygwiazdkowy hotel. Spółka opracowała dwie koncepcje, jednak ciągnące się postępowania sądowe zniweczyły te plany [29].

Morderstwo Jacka Dębskiego

11 kwietnia 2001 roku przed budynkiem północnym zastrzelono Jacka Dębskiego, byłego prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki w rządzie Jerzego Buzka. Była to (oprócz zastrzelenia Marka Papały i samobójczej śmierci Ireneusza Sekuły) jedna z najbardziej tajemniczych zbrodni w III RP [45].

Dębski był prezesem RUCH-u, prezesem Łódzkiej Wytwórni Papierosów, działaczem Unii Polityki Realnej, Kongresu Liberalno-Demokratycznego, Koalicji Konserwatywnej, następnie AWS [42]. Podobno współpracował z SB w okresie PRL [49]. Bywał powiązany ze światem przestępczym, widywano go w Wiedniu, w towarzystwie Jeremiasza Barańskiego ps. Baranina. W 1997 roku został ministrem sportu [33], a po aferze z kwitami kompromitującymi Aleksandra Kwaśniewskiego [48] został w lutym 2000 roku odwołany [33]. Podobno Dębski pobierał od gangsterów prowizje za pomoc w załatwieniu koncesji czy pozwolenia [42]. Po odejściu z polityki kontynuował kontakty z osobami prowadzącymi działalność przestępczą. Jego przyjaciółką została Halina G. ps. Inka, znajoma Barańskiego [48].

11 kwietnia 2001 roku Dębski świętował nadchodzące urodziny w działającej od miesiąca włoskiej restauracji Cosa Nostra, prowadzonej przez znajomego działacza boksu zawodowego, w północnym pawilonie dawnych basenów Wisła [33]. Towarzyszyli mu dziennikarz sportowy Janusz Atlas oraz biznesmen Filip Koc [42] oraz Inka (której nikt nie znał). Po jednym z telefonów do Inki, ok. godziny 23:00, zaproponowała ona Dębskiemu spacer. Po przejściu kilkudziesięciu kroków z ciemności wyłonił się zamachowiec, który strzelił do Dębskiego w głowę i uciekł razem z Inką [42].

Wszyscy podejrzani stanowczo odpierali zarzuty, miały też miejsce zagadkowe samobójstwa. Inka sama zgłosiła się do warszawskiej prokuratury dwa dni później, twierdząc że była pijana i nic nie pamięta. Niedługo po aresztowaniu Policjanci z wydziału zabójstw, którzy przyjechali po nią, usłyszeli że już ktoś inny próbował ją zabrać z aresztu [49]. 25 czerwca 2001 roku zarzut zabójstwa Dębskiego warszawska prokuratura postawiła Tadeuszowi Maziukowi. Znaleziono go dzień później powieszonego we własnej celi przy ul. Rakowieckiej na sznurze z prześcieradła. W sierpniu 2001 roku został zatrzymany Jeremiasz Barański. Postawiono mu zarzut kierowania zabójstwem. 7 maja 2003 roku znaleziono go powieszonego na pasku od spodni w swojej celi. W czerwcu 2003 roku Inkę skazano na osiem lat więzienia. W 2007 roku opuściła więzienie i została objęta austriackim programem ochrony świadka koronnego. Na podstawie historii powstał scenariusz do filmu Warsaw Dark (Izolator) w reżyserii Christophera Doyle [48].

Lokale

W pawilonie południowym działały m.in. Nimfa Club (ok. 2008 roku, każdy poziom prezentował inną muzykę [18]), H2O (otwarty ok. 2009 roku, wcześniej działał na terenie stadionów Skra, klub po przeniesieniu posiadał cztery różne poziomy, na dwóch niższych mieściła się restauracja i beach bar Big Budda Beach, wyposażony w leżaki, prysznice, boisko do siatkówki, a na wyższych poziomach znajdował się parkiet połączony z tarasem 400 m2, częściowo zadaszony przez orientalny namiot, gdzie grano muzykę house [56], powierzchnia klubu wynosiła 500 m2 i mógł on pomieścić 600 osób [8]), Prawy Brzeg (ok. 2014 roku), Blue Star, Saska Coctail Bar (ok. 2017 roku, Saska Disco Club grał muzykę disco polo i oficjalnie namawiał gości, aby przynosili w butelkach po coli własny alkohol w tzw. trendzie BYOB [55]). Mieści się tu również serwis rowerowy.

W pawilonie północnym mieściły się m.in. Admiral Club, pralnia, dom kuchni gruzińskiej Kolchida (ok. 2009 roku), a następnie grecka Tawerna Patris i Piwna Przystań (od 2019 roku, z grillem, piwem, karaoke i koncertami na żywo [43]), Port Wisła (w klimacie morskim, 22-metrowy taras z prywatnym parkingiem i ogrodem, leżaki, hamaki, palmy, salsa, dzika plaża, softy, drink bar, DJ, grill, ognisko, gry i zabawy, muzyka na żywo, karaoke [36]) czy Puerto Mexicano (ok. 2021 roku).

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Miejsce zabójstwa

[2001] Miejsce zabójstwa (źródło)

Miejsce zabójstwa

[2001] Miejsce zabójstwa (źródło)

Miejsce zabójstwa - trasa ucieczki

[2001] Miejsce zabójstwa - trasa ucieczki (źródło)

Teren

[2005] Teren (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2008] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2008] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Klub H2O

[2010] Klub H2O (źródło)

Klub H2O

[2010] Klub H2O (źródło)

Klub H2O

[2010] Klub H2O (źródło)

Klub H2O

[2010] Klub H2O (źródło)

Klub H2O

[2010] Klub H2O (źródło)

Teren basenów

[2010] Teren basenów (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2011] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2011] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Teren basenów

[2012] Teren basenów (źródło)

Klub H2O

[2012] Klub H2O (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2013] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Teren basenów

[2014] Teren basenów (źródło)

Modernistyczne zejście

[2014] Modernistyczne zejście (źródło)

Zjeżdzalnia

[2014] Zjeżdzalnia (źródło)

Baseny

[2014] Baseny (źródło)

Baseny

[2014] Baseny (źródło)

Baseny

[2014] Baseny (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2015] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2015] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Plaża Saska

[2015] Plaża Saska (źródło)

Port Wisła

[2015] Port Wisła (źródło)

Plaża Saska

[2016] Plaża Saska (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2016] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2016] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2016] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Plaża nad Wisłą Saska Kępa

[2016] Plaża nad Wisłą Saska Kępa (źródło)

Hocki Klocki

[2016] Hocki Klocki (źródło)

Baseny

[2017] Baseny (źródło)

Plaża nad Wisłą Saska Kępa

[2017] Plaża nad Wisłą Saska Kępa (źródło)

Plaża Saska

[2018] Plaża Saska (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2018] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2018] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2018] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2018] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2018] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Port Wisła

[2018] Port Wisła (źródło)

Port Wisła

[2018] Port Wisła (źródło)

Zjeżdzalnia

[2018] Zjeżdzalnia (źródło)

Tablica Tchorka

[2018] Tablica Tchorka (źródło)

Toaleta publiczna

[2018] Toaleta publiczna (źródło)

Zejście podziemne

[2018] Zejście podziemne (źródło)

Baseny Wał Miedzeszyński 407

[2019] Baseny Wał Miedzeszyński 407 (źródło)

Tablica pamięci przy Wale Miedzeszyńskim

[2019] Tablica pamięci przy Wale Miedzeszyńskim (źródło)

Plac zabaw na plaży

[2019] Plac zabaw na plaży (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2019] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2019] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą - plan

[2019] Lunapark nad Wisłą - plan (źródło)

Hocki Klocki

[2019] Hocki Klocki (źródło)

Hocki Klocki

[2019] Hocki Klocki (źródło)

Hocki Klocki

[2019] Hocki Klocki (źródło)

Piwna Przystań

[2019] Piwna Przystań (źródło)

Budowa Lunaparku

[2019] Budowa Lunaparku (źródło)

Budowa Lunaparku

[2019] Budowa Lunaparku (źródło)

Budowa Lunaparku

[2019] Budowa Lunaparku (źródło)

Baseny

[2019] Baseny (źródło)

Baseny

[2019] Baseny (źródło)

Baseny

[2019] Baseny (źródło)

Środek Warszawy

[2019] Środek Warszawy (źródło)

Geodezyjny środek Warszawy

[2019] Geodezyjny środek Warszawy (źródło)

Ostroga

[2019] Ostroga (źródło)

Plaża Saska

[2019] Plaża Saska (źródło)

Port Wisła

[2020] Port Wisła (źródło)

Toaleta publiczna

[2020] Toaleta publiczna (źródło)

Plac zabaw

[2020] Plac zabaw (źródło)

Plac zabaw

[2020] Plac zabaw (źródło)

Lunapark

[2020] Lunapark (źródło)

Boisko

[2021] Boisko (źródło)

Zjeżdzalnia

[2021] Zjeżdzalnia (źródło)

Pawilon południowy

[2021] Pawilon południowy (źródło)

Pawilon północny

[2021] Pawilon północny (źródło)

Pawilon północny - rampa

[2021] Pawilon północny - rampa (źródło)

Pawilon północny - rampa

[2021] Pawilon północny - rampa (źródło)

Zejście do nad Wisłę

[2021] Zejście do nad Wisłę (źródło)

Teren basenów

[2021] Teren basenów (źródło)

Teren basenów

[2021] Teren basenów (źródło)

Teren basenów

[2021] Teren basenów (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2021] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2021] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2021] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2021] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2021] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2021] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2021] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2021] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2021] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Plaża nad Wisłą Saska Kępa

[2021] Plaża nad Wisłą Saska Kępa (źródło)

Port Wisła

[2021] Port Wisła (źródło)

Port Wisła

[2021] Port Wisła (źródło)

Miejsce na ognisko

[2021] Miejsce na ognisko (źródło)

Lunapark

[2021] Lunapark (źródło)

Teren

[2021] Teren (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2022] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2022] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Lunapark nad Wisłą

[2022] Lunapark nad Wisłą (źródło)

Plaża nad Wisłą Saska Kępa

[2022] Plaża nad Wisłą Saska Kępa (źródło)

Hocki Klocki

[2022] Hocki Klocki (źródło)

Puerto Mexicano

[2022] Puerto Mexicano (źródło)

Puerto Mexicano

[2022] Puerto Mexicano (źródło)

Puerto Mexicano

[2022] Puerto Mexicano (źródło)

Plaża Saska

[2022] Plaża Saska (źródło)

Lunapark

[2022] Lunapark (źródło)

Lunapark

[2022] Lunapark (źródło)

Lunapark

[2022] Lunapark (źródło)

Lunapark

[2022] Lunapark (źródło)

Opis przygotowano: 2022-07