CH Panorama


CH Panorama

Galeria handlowa Panorama jest uważana za pierwsze w Warszawie (i zapewne w Polsce) prawdziwe centrum handlowe, które powstało po zmianach ustrojowych w latach 90-tych XX wieku. Było symbolem luksusu, tu znalazła się pierwsza w Polsce szklana panoramiczna winda, w atrium umieszczono fontannę, a korytarze wyłożono granitem i marmurem. Zostało też sprofilowane pod marki luksusowe (i tak jest do chwili obecnej). Z tego powodu nie zyskało popularności, problemem w rozwoju była też lokalizacja na obrzeżach oraz wielu właścicieli (lokale tworzą współwłasność).

aptekaaptekabiurowiecbiurowieccentrum handlowecentrum handlowefontannafontannagaleria sztukigaleria sztukikawiarniakawiarniasklepskleptoaletytoaletyzabytkowy budynekzabytkowy budynek

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   Aleja Wincentego Witosa, ulica Bobrowiecka, ulica Czerniakowska
  • Rok powstania:  1990-1993
  • Obszar MSI:  Sielce
  • Wysokość:   16 m
  • Funkcja:  biurowa, handlowa
  • Styl:  modernizm
  • Związane osoby: Chrzanowski Stanisław, Katner Tadeusz, Koczan Mirosława, Pawlica Marta, Szumielewicz Tadeusz

Opis urbanistyczny:

Centrum Handlowe Galeria Panorama (al. Wincentego Witosa #31) to pierwsze centrum handlowe w Warszawie [1] jak i w całej Polsce [2], które powstało po transformacji ustrojowej i istnieje do chwili obecnej (wcześniej powstała jedynie nieistniejąca już galeria handlowa Bogusz Center przy ul. Złotej) [9].

Budynek ma rzut niepełnego trójkąta rozwartokątnego i pięć kondygnacji biurowych (oraz cztery kondygnacje handlowe [3]). Od północy i wschodu (gdzie znajdują się parkingi mieszczące 350 pojazdów [1]) elewację tworzy ciąg witryn na poziomie parteru, trójkątne pionowe wykusze od drugiej do trzeciej kondygnacji oraz podwójne okna nad każdym świetlikiem na poziomie czwartej kondygnacji. Asymetrycznie umieszczone są w pełni przeszklone wejścia (budynek posiada pięć wejść, z czego dwa przystosowane są dla osób niepełnosprawnych [2]), które we wnętrzu krzyżują się tworząc atrium (główny pion komunikacyjny ze schodami ruchomymi), przykryty półkolistym świetlikiem. Od południa zlokalizowane są rampy wyładunkowe oraz cztery kondygnacje biurowe.

Budynek pełni funkcję biurowo-handlowo-usługową [4] w klasie A [7]. Całkowita powierzchnia budynku wynosi 27216 m2 (25990 m2 [7]) [5], w tym powierzchnia użytkowa 22087 m2 [6], a powierzchnia biurowa 2318 m2 [5]. Zarządcą budynku jest DHM Sp. z o.o. [1].

Pionierskie były tu białe płytki na elewacjach (elewacja w większości jest biała, jedynie w południowo-wschodnim narożniku dodano niebieski akcent z okładziny kaskadowo zmieniającej barwę na niebieską), barwione na niebiesko szyby refleksyjne trójkątnych wykuszy, pierwsza w Polsce panoramiczna winda w szklanej tubie, kryte szkłem dwupiętrowe atrium z fontanną, mosiądz na klatkach schodowych, ruchome schody (jadące tylko w górę). Posadzki pochodzą z całego świata, jest tu brunatny granit multicolor z Indii, fioletowy granit paradiso z Brazylii, czarny granit nero z Afryki Południowej, beżowy marmur z Morawicy, granit ze Strzegomia, onyks z Afganistanu (w fontannie) [9].

Galeria oferuje trzy poziomy na których mieści się ponad 90 luksusowych salonów [2]. Są to salony samochodowe (Jaguar, Bentley, Ferrari, Maserati), perfumeria, ekskluzywne salony piękności, autorskie pracownie z wyposażeniem wnętrz i AGD, dekoratornie, galerie sztuki, antykwariaty i domy aukcyjne. Jest tu również siłownia, delikatesy i kawiarnia, a część pomieszczeń biurowych zajmują Bank Pekao, Centrum Likwidacji szkód PZU i oddział TUiR Warta [2]. Ze względu na sprofilowanie centrum jest mało popularne, stanowiąc kameralne miejsce dla osób, które cenią unikalność produktów oraz komfort zakupów [1]. Budynek nie dysponuje parkingiem podziemnym [9].

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:


Okres międzywojenny

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:


Odbudowa stolicy

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Czasy PRL-u:


Czasy PRL-u

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Teren centrum

[1982] Teren centrum (źródło)

Przemiany 1989-2000:

Przed rozpoczęciem budowy galerii teren nie był zagospodarowany.

Budowę rozpoczęto w 1990 roku [6] według projektu Tadeusza Szumielewicza, Stanisława Chrzanowskiego, Mirosławy Koczan, Marty Pawlicy i Tadeusza Katnera [8]. Panoramę zbudowała firma Budexport [8], wykonując adaptację projektu biurowca typu Lipsk [9]. Galerię otwarto w maju 1993 roku [1].

W chwili otwarcia centrum było uznawane za oazę luksusu i przepychu [2]. Był tu pierwszy w Warszawie sklep Adidasa [14] i jedna z pierwszych w mieście pizzerii sieci Pizza Hut [9]. Można było tu kupić oryginalne jeansy [2]. Obok sklepu z grami stała konsola, na której można było grać bez opłat [14].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Budowa

[1992] Budowa (źródło)

Teren centrum

[1994] Teren centrum (źródło)

XXI wiek:

Centrum nigdy nie zyskało na popularności. Przyczyną stagnacji była zwłaszcza sytuacja własnościowa. Po wybudowaniu zostało ono przekazane blisko 90 współwłaścicielom, którzy tworzą coś w rodzaju spółdzielni. Trudno im jest się porozumieć w najprostszych kwestiach (np. w sprawie dodania napisu "centrum handlowe" do nazwy galerii). W efekcie sąd musiał wybrać firmę zarządzającą (Prochem Serwis). Naziemne miejsca parkingowe znajdują się na działce jeszcze innego właściciela, są zagrodzone szlabanami z kolczatkami i strzeżone przez ochroniarzy. Ponadto budynek został od wschodu osłonięty ekranami dźwiękoszczelnymi, a od zachodu sąsiaduje z budynkami ambasady Korei Północnej i domami mieszkalnymi Rosji. W efekcie galeria jest rzadko odwiedzana [9].

W 2011 roku dotychczasowy właściciel, którym był producent sprzętu AGD Amica SA, planował sprzedać centrum za 40 mln zł [12]. Również wtedy została przeprowadzona renowacja obiektu [7].

Od 2006 roku trwały prace nad planem zagospodarowania tego rejonu [11]. W 2017 roku podnoszono, że centrum handlowe nie dysponuje parkingiem i przekracza planowaną linię zabudowy [10]. Dopuszczono w jego miejscu 85-metrowy wieżowiec o charakterze biurowym, a w sąsiedztwie osiedle mieszkaniowe, za czym lobbowała część współwłaścicieli [9].

W 2021 roku stołeczny konserwator zabytków Michał Krasucki zasugerował, by wpisać obiekt na listę dóbr kultury współczesnej za nowatorstwo rozwiązań przestrzennych architektonicznych i technicznych oraz znaczenie symboliczne pierwszego centrum handlowego, co spowoduje ochronę obiektu podobną do gminnej ewidencji zabytków [13].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Centrum handlowe na dole zdjęcia

[2000] Centrum handlowe na dole zdjęcia (źródło)

Neon

[2006] Neon (źródło)

Wejście od wschodu

[2006] Wejście od wschodu (źródło)

Widok od ul. Bobrowieckiej

[2008] Widok od ul. Bobrowieckiej (źródło)

Wnętrze

[2013] Wnętrze (źródło)

Wnętrze

[2013] Wnętrze (źródło)

Wnętrze

[2013] Wnętrze (źródło)

Wnętrze

[2013] Wnętrze (źródło)

Wnętrze

[2013] Wnętrze (źródło)

Panorama

[2013] Panorama (źródło)

Parking i widok od północy

[2015] Parking i widok od północy (źródło)

Widok od al. Witosa

[2015] Widok od al. Witosa (źródło)

Widok od al. Czerniakowskiej

[2015] Widok od al. Czerniakowskiej (źródło)

Elewacja

[2016] Elewacja (źródło)

Elewacja

[2016] Elewacja (źródło)

CH Panorama

[2018] CH Panorama (źródło)

Część biurowa

[2018] Część biurowa (źródło)

Część biurowa - plan

[2018] Część biurowa - plan (źródło)

CH Panorama

[2019] CH Panorama (źródło)

Część biurowa CH Panorama

[2019] Część biurowa CH Panorama (źródło)

Część biurowa CH Panorama

[2019] Część biurowa CH Panorama (źródło)

Część biurowa CH Panorama

[2019] Część biurowa CH Panorama (źródło)

Wnętrza

[2020] Wnętrza (źródło)

Wejście

[2020] Wejście (źródło)

Wnętrza

[2020] Wnętrza (źródło)

Elewacja

[2020] Elewacja (źródło)

Teren centrum

[2021] Teren centrum (źródło)

II piętro - plan

[2021] II piętro - plan (źródło)

I piętro - plan

[2021] I piętro - plan (źródło)

Parter - plan

[2021] Parter - plan (źródło)

Patio - plan

[2021] Patio - plan (źródło)

Opis przygotowano: 2022-04