Piekarnia zwana Teodorówką lub Europejską (ul. Grochowska #224, dawniej róg Wiatraczna 1) to jeden z symboli tej części przedwojennej Warszawy [2]. Figuruje w gminnej ewidencji zabytków pod nr 6112 [6].

Zabudowania piekarni składają się z trzech ceglanych budynków: piętrowej kamieniczki usytuowanej na rogu ul. Grochowskiej i ul. Wiatracznej, piętrowego budynku produkcyjnego w kształcie litery "L" z kominem, dołączonego do kamieniczki wzdłuż ul. Wiatracznej oraz na jego końcu parterowej stróżówki połączonej z bramą wjazdową. Na parterze budynku od ul. Grochowskiej mieścił się sklep firmowy, natomiast pierwsze piętro było przeznaczone na cele mieszkalne [9]. Od zachodu posesję oddzielał mur (pozostały jego fragmenty), dobiegający aż do bramy południowej, która jest jedynym otynkowanym fragmentem całego kompleksu. Sama południowa brama przez którą przejeżdżały samochody i furmanki dostawcze obecnie nie istnieje, nie przetrwały też znacznie obiekty z północnej części. Z kolei do budynku produkcyjnego od północnego-zachodu w późniejszym okresie dodano niewielką dobudówkę, najprawdopodobniej jest on rekompensatą za teren na północy [5]. Architektura jest niemal pozbawiona dekoracji, nie ma też wybitnych walorów artystycznych [10]. Część produkcyjna (skrzydło sąsiadujące z bramą) powstała z cegieł z radzymińskiej cegielni Marjanów S.K, a część środkowa i południowa z cegieł nieoznakowanych. Później, w celu uzupełnienia ubytków, użyto m.in. cegieł z cegielni Szamoty, Kazimierza Granzowa z Kawęczyna, Marki II, czy Dreglin [5].

Budynek piekarni jest dwukondygnacyjny, murowany z czerwonej cegły i nieotynkowany, z dachami dwuspadowymi pokrytymi papą [3]. W części mieszkalnej mieszkalny ma dekoracyjny ceglany gzyms na ceglanych konsolkach i nadproża okienne w formie łuków odcinkowych zakończonych odcinkami gzymsu. Obecnie posiada okna z PCV [8].

Teren został zakupiony przez Aleksandrę i Teodora Rajchertów (właściciel piekarni używał spolszczonej wersji nazwiska, a nie jak się czasem podaje Reichert [17]) oraz Karola Rajcherta, brata Teodora, 3 czerwca 1913 roku (w niektórych źródłach pisano, że piekarnię założono w 1908 roku, najpewniej jednak jest to błąd [15]) w wyniku podziału Kolonii Helenówek. Posesja została oznaczona jako Osada Teodorówka 26 [1]. Działka o powierzchni 218.65 sążni kwadratowych została zakupiona za sumę 2000 rubli [15]. Budowa kompleksu była etapowa i trwała w latach 1918-1927 [10].

Piekarnią zarządzał syn Teodora, Mieczysław. Została ona zorganizowana w sposób pomysłowy i z wykorzystaniem nowoczesnych urządzeń. Dysponowała maszyną do cięcia bułek, maszyną do wygniatania ciasta, maszyną do przesiewania mąki oraz pięcioma kotłami. Zatrudniała sześciu pracowników, z możliwością zwiększenia stanu do 20 osób. Do rozwożenia pieczywa posiadała dwa konne furgony [15], z tego powodu obok ulokowano małą stajnię [1]. Przed wojną była jedyną piekarnią mechaniczną prawobrzeżnej Warszawy [10]. Zakład cechował się wysoką jakością, przez co szybko zyskał sympatię i zaufanie okolicznych mieszkańców [2]. Do wypieków stosowano doskonałą mąkę, kupowaną w Słodowieckim Młynie Parowym Mayzera i Goldflama przy ul. Marymonckiej [1].

Po śmierci w 1929 roku Karola, prawa do spadku zgłosili jego bracia Franciszek i Zygmunt oraz siostra Ludwika. Sąd postanowił sprzedać jego część w drodze licytacji i podzielić między spadkobierców. 10 listopada 1931 roku licytację wygrali kwotą 53525 zł Teodor i Aleksandra Rejchertowie i w lipcu 1932 roku stali się jedynymi właścicielami nieruchomości [15].

W 1930 roku piekarnia otrzymała adres ul. Grochowska 101 (stróżówka była przy ul. Wiatraczna 1 [4]) [1], gdyż Grochowska posiadała wówczas podmiejską numerację liczoną od rogatek. Zmiana adresu na ul. Grochowska 224 nastąpiła w 1937 roku [17].

Rajchert prowadził działalność prospołeczną. W 1935 roku zobowiązał się wobec Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji do partycypowania w kosztach budowy kanalizacji na ul. Wiatracznej [12]. Ludzie mogli też korzystać z pieców zakładu i przynosić swoje przygotowane ciasta do pieczenia [1].

Między 1935 i 1939 rokiem przeprowadzono modernizację wnętrz narożnej kamieniczki. Pojawiły się lastrikowe stopnie schodów i balustrada na klatce schodowej oraz stolarka drzwi w mieszkaniach. W części położonej od ul. Wiatracznej umieszczony został kantor piekarni, po którym zachowały się masywne drzwi z małym, zakratowanym okienkiem (wejście do kasy) oraz szafa pancerna [15].

W połowie września 1939 roku zabudowania piekarni znalazły się na pierwszej linii frontu. Pocisk wystrzelony z granatnika będącego na wyposażeniu Wehrmachtu pozostawił ślad na elewacji przy bramie od ul. Wiatracznej [12][21]. Niektóre źródła sugerują, że miało to miejsce podczas walk pomiędzy wojskami sowieckimi i ustępującymi siłami niemieckimi w 1944 roku [4][15].

Pomimo, że Rajchert pochodził z rodziny kolonistów saksońskich, nie chciał współpracować z Niemcami [1]. Piekarnia działała podczas okupacji: pomagała Warszawiakom, udzielała pomocy charytatywnej, duże ilości chleba przekazywano dla PCK. Przyjmowała też do tymczasowej pracy mężczyzn zagrożonych w czasie ulicznych łapanek [9].

Od początku 1940 roku na terenie posesji przechowywał dokumenty z archiwum cechu piekarzy, m.in. przywileje nadane przez królów Zygmunta Augusta, Władysława IV i Jana Kazimierza. Gdy w 1944 roku do Grochowa zbliżał się front, dokumenty wywieziono w bezpieczniejsze miejsce [10].

We wrześniu 1944 roku pociski i odłamki całkowicie zdemolowały konstrukcję dachu. Skrzydło drzwi, przez które wchodzi się na poddasze narożnej kamieniczki, nadal jest podziurawione jak sito. Niemal cała obecna więźba pochodzi z remontu wykonanego po 1945 roku [15], przemurowany został komin [8]. Przetrwały piece, glazura, terakota i szafa pancerna [12].

Rajchert zginął 25 lipca 1944 w Międzylesiu [21]. W lipcu 1946 roku rozpoczęło się postępowanie spadkowe. Spadkobiercy nie odzyskali jednak nieruchomości [9], gdyż piekarnia została odebrana dekretem Bieruta [1].

W 1947 roku piekarnią zarządzała WSS Społem. Była to pierwsza piekarnia spółdzielni. Gdy w 1952 roku całość produkcji piekarskiej w Warszawie upaństwowiono, przejmowane były kolejne od prywatnych właścicieli [14]. W 1955 roku zabudowania zostały ostatecznie przepisane na rzecz Skarbu Państwa [9], a dawna piekarnia Rajcherta funkcjonowała jako Zakład nr 3 [4].

Podwórze piekarni długo wyglądało jak przed wojną, była wciąż stajnia i dwa konie. Jeszcze w latach 50-tych XX wieku pieczywo rozwożono konnymi furgonami [9].

Kontynuatorem spółdzielni Społem była Spółdzielnia Piekarsko-Ciastkarska SPC [4]. Funkcjonował tu Zakład nr 3 Zakładów Piekarskich „Lubelska” [8].

Długo, jeszcze w latach 1975-1980, piec piekarniczy opalany był węglem [6].

W międzyczasie funkcjonowała tu Hinduska Restauracja La Bono z ogródkiem [16] i Lombard Impuls [13].

W kolejnych latach powstawało więcej zniszczeń i zaniedbań, najemcy wprowadzeni przez ZGN urządzili np. w środku wcześniejszej restauracji szambo [21]. Na początku XXI wieku narożna kamienica była zamieszkana. Na pierwszym piętrze mieszkały dwie rodziny, które miały wspólne WC na korytarzu. Brakowało centralnego ogrzewania, a łazienkę wyremontowały na własny koszt [15]. Przed 2005 rokiem wymieniono też wszystkie okna w mieszkaniach [20]. Wnętrza samej piekarni pozostawały puste, gdyż roszczenia zgłosili spadkobiercy [15].

W 2007 roku z posesji wyprowadziła się piekarnia nr 3 Zakładów Piekarskich Lubelska, pozostał tylko jej [9] Sklep Firmowy nr 118 [13], działający od ul. Wiatracznej [9] do 2013 roku [4]. W maju 2007 roku wystąpiono z wnioskiem o wpisanie do rejestru zabytków trzech budynków wraz z bramą [9], lecz w 2009 roku do ewidencji zabytków wpisano jedynie elewacje frontowe [1][10].

Na początku 2012 roku (po 22 latach starań) budynek odzyskała Ewa Męczyńska, wnuczka Teodora Rajcherta. Na początku rozważała urządzenie w nim instytucji kultury, jednak koszty remontu wyceniono na 4-10 mln zł [19]. Pod koniec 2012 roku złożyła wniosek o wyrażenie zgody na rozbiórkę, a gdy 5 lutego 2013 roku Stołeczny Konserwator Zabytków odmówił [5], nieruchomość została wystawiona na sprzedaż [11].

Ze względów bezpieczeństwa w 2013 roku całkowicie rozebrano okrągły komin, którego konstrukcję podtrzymywały metalowe opaski [12]. W jego miejscu pozostał mały prostokątny kominek [4].