Kościół pw. Wieczerzy Pańskiej


Kościół pw. Wieczerzy Pańskiej

Jako pierwszy, w okresie międzywojennym, powstał w tym miejscu (na wydmie) cmentarz. Po II wojnie światowej w dzisiejszej części centralnej pojawiły się na nim kwatery wojenne. W latach 80-tych XX wieku na zachód od cmentarza zbudowano świątynię. Początkowo był to kościół przycmentarny, obecnie jest to niezależna parafia.

cmentarzcmentarzkościółkościółmonumentmonumentrzeźbarzeźbazabudowa jednorodzinnazabudowa jednorodzinna

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Złotej Jesieni, ulica ks. Sylwestra Szulczyka
  • Rok powstania:  1980-1982
  • Obszar MSI:  Aleksandrów
  • Wysokość:   18 m
  • Funkcja:  sakralna
  • Styl:  postmodernizm
  • Związane osoby: Szulczyk Sylwester

Opis urbanistyczny:

Parafia Wieczerzy Pańskiej (ul. Ks. Sylwestra Szulczyka #14/16) liczy ok. 2500 wiernych [7]. Kościół to votum dla Matki Bożej za nawiedzenie parafii [7].

Aleksandrów położony jest częściowo na piaszczystych wydmach, na jednej z nich powstał kościół pw. Wieczerzy Pańskiej [15]. Na terenie posesji znajduje się kościół z przylegająca do niego dzwonnicą, a przy samej ulicy dwukondygnacyjny budynek, który pełni rolę plebanii. Od wschodu do terenu przylega cmentarz. Droga do kościoła od ul. Szulczyka prowadzi alejką z drewnianymi kapliczkami. W domkach z szybkami widać postaci biblijne, anioły, figurki (powstały między 2008-2010 rokiem) [6]. Po drugiej stronie alejki, otoczona roślinnością, znajduje się grota Matki Boskiej z Lourdes (powstała przed 2001 rokiem) [16].

Projekt kościoła został wykonany przez M. Nowickiego i T. Wierzbę [1]. Świątynia jest podzielona na kościół górny oraz znajdujący się w podpiwniczeniu kościół dolny, posiadający oddzielne wejścia. W dolnym kościele odbywały się nabożeństwa przed oddaniem górnego kościoła [2], obecnie jest to kaplica przycmentarna, w której odprawiane są pogrzeby [6]. Czworoboczna wieża z dzwonami została umieszczona po prawej stronie wejścia [4]. Fasada frontowa ma formę nieregularnego trójkąta ozdobionego okienkami [15]. Do głównego wejścia prowadzą wysokie schody. Kilkadziesiąt stopni przyozdabianych jest odpowiednimi akcentami w zależności od okresu liturgicznego [6].

Płaskorzeźbione dekoracje prezbiterium przedstawiają Ostatnią Wieczerzę [2]. Są też dwie figury z kościoła św. Zbawiciela w Warszawie. Sam wystrój nie nawiązuje wyraźnie do jakiegokolwiek nurtu artystycznego [6].

Pierwszym proboszczem został ks. Mieczysław Nowak (od 1992 roku), po nim byli kolejno ks. Jan Gastołek (od 1997 roku), ks. Eugeniusz Lewandowski (od 2001 roku), ks. Tadeusz Regucki (od 2007 roku), ks. Wiesław Chrząszcz (od 2009 roku), ks. Jan Sawicki (od 2020 roku) [1].

Obiekty, pomniki, tablice:

Cmentarz

Cmentarz w Aleksandrowie (Cmentarz w Falenicy) założono w 1932 (1934 [10]) roku z myślą o lokalnej społeczności [3]. Teren został wykupiony z inicjatywy proboszcza ks. Jana Rozbiewskiego. Cmentarz zajął stosunkowo rozległe wzniesienie [10]. Na południe od cmentarza stoi zbudowana z kamieni kapliczka z figurą Matki Bożej.

W 1939 roku na cmentarzu spoczęli żołnierze polegli 19 września 1939 roku w bitwie pod Falenicą [5]. W czasie okupacji potajemnie chowano tam żołnierzy Armii Krajowej [16]. Do wiosny 1945 roku chowano na parafialnym cmentarzu żołnierzy Armii Berlinga, którzy polegli w walkach o stolicę i w rozminowywaniu oraz umarli z ran [5] oraz inne ofiary niemieckiego terroru [5]. Spoczęły tu 633 ofiary II wojny światowej [10].

W 1946 roku powstał Społeczny Komitet Budowy Cmentarza Wojennego. Zajął się zbieraniem funduszy na budowę cmentarza i ekshumacjami żołnierzy poległych w Falenicy i jej okolicach, od Miłosnej do Karczewa. W zachodniej części pochowano blisko 1500 poległych żołnierzy Armii Sowieckiej. W 1951 roku ich zwłoki ekshumowano na Cmentarz Mauzoleum przy ul. Żwirki i Wigury. Komitet nie zakończył budowy, gdyż został rozwiązany przez władze komunistyczne w 1950 roku [17]. Na grobach ustawiono krzyże, a w centrum wzniesiono czworoboczny pomnik z krzyżem Grunwaldu z napisem: „Zginęli w obronie ojczyzny walcząc z hitlerowskim okupantem”. Poległych upamiętnia tablica: „Cmentarz wojenny żołnierzy i oficerów poległych w latach 1939-1945 r. Tu spoczywa 633 żołnierzy września 1939 i ofiar wojny. Mieszkańcy Falenicy 1946-1950” [10]. Corocznie odbywają się na nim uroczystości rocznicowe. Pod koniec lat 60-tych XX wieku cmentarz uporządkowano i odnowiono [17].

Pusta, z czasem zarastająca i stająca się wysypiskiem śmieci działka na byłej kwaterze sowieckiej została od końca lat 70-tych XX wieku zaadaptowana przez falenickich kombatantów na ich Cmentarz Kombatancki, przy którego budowie sami pracowali. Obecnie jest częścią Cmentarza Wojskowego [18]. Wycięto wówczas wiele drzew i uregulowano też część wojskową. Rozpoczęto dodatkowo pochówki po północnej stronie.

W 1996 roku cmentarz został powiększony w kierunku północnym o dodatkowych 5 tys. m2. Po powiększeniu kwatera Wojska Polskiego znalazła się w centrum cmentarza [13].

Od 2017 roku cmentarz ujęty jest w Gminnej Ewidencji Zabytków [11].

O całkowitym wyczerpaniu miejsc na nowe groby proboszczowie parafii w Wawrze alarmowali już w 1994 roku. Plan zagospodarowania Aleksandrowa przewidywał, że cmentarz rozrośnie się na południowy zachód. W 1994 roku parafia falenicka zakupiła ponad 5 ha naprzeciwko starej nekropolii, po drugiej stronie ul. Złotej Jesieni, jednak protesty okolicznych mieszkańców zablokowały budowę [12].

Pochowany jest tu m.in. ks. Sylwester Szulczyk [10] czy duszpasterz parlamentarzystów ks. Henryk Franciszek Chudek [11].

XVIII wiek i wcześniej:

Aleksandrów został założony w 1797 roku przez Jana Alojzego Potockiego (albo barona Józefa de Maltzhana) przy tzw. „szlaku wołowym”, później nazywanym „Traktem Napoleońskim” i przy lokalnej drodze do Góraszki i Wiązowny (dzisiejsza ul. Podkowy [15].

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:

Do 1944 roku osada zamieszkana była głównie przez niemieckich kolonistów, po których pozostał zarastający lasem cmentarz [15].

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:


Odbudowa stolicy

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Czasy PRL-u:

W 1975 roku w miejscu przyszłego kościoła znajdowały się pola uprawne.

Budowę kościoła, początkowo jako kaplicy przy cmentarzu w Aleksandrowie, zainicjował w 1980 roku ks. infułat dr. Henryk Chudek, proboszcz parafii w Falenicy [1], z zamiarem utworzenia w przyszłości również odrębnej parafii. Kamień węgielny poświęcono w listopadzie 1981 roku (15 listopada 1982 roku [7]) [2]. Budowę zakończono w 1982 roku [6].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Posesja

[1976] Posesja (źródło)

Posesja

[1987] Posesja (źródło)

Przemiany 1989-2000:

22 grudnia 1991 roku ks. Mieczysław Nowak został pierwszym administratorem. Parafię erygował kard. Józef Glemp 29 stycznia 1992 roku z części parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Warszawie-Falenicy [7]. Dopiero po erygowaniu parafii wykończono górny kościół, zbudowano plebanię (powstała przed 2001 rokiem) i zorganizowano życie parafialne [7].

XXI wiek:

Od września 2009 roku w górnym kościele odprawiane są wszystkie nabożeństwa [7].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Kapliczka naprzeciwko cmentarza

[2010] Kapliczka naprzeciwko cmentarza (źródło)

Kapliczka naprzeciwko cmentarza

[2010] Kapliczka naprzeciwko cmentarza (źródło)

Grota

[2011] Grota (źródło)

Kapliczka

[2013] Kapliczka (źródło)

Ołtarz

[2015] Ołtarz (źródło)

Wnętrze

[2015] Wnętrze (źródło)

Brama wejściowa

[2016] Brama wejściowa (źródło)

Brama wejściowa

[2016] Brama wejściowa (źródło)

Część wojskowa

[2016] Część wojskowa (źródło)

Kościół w Aleksandrowie

[2016] Kościół w Aleksandrowie (źródło)

Tablice

[2016] Tablice (źródło)

Cmentarz w Aleksandrowie

[2017] Cmentarz w Aleksandrowie (źródło)

Wnętrze

[2017] Wnętrze (źródło)

Cmentarz w Aleksandrowie

[2017] Cmentarz w Aleksandrowie (źródło)

Cmentarz w Aleksandrowie

[2017] Cmentarz w Aleksandrowie (źródło)

Wnętrze

[2017] Wnętrze (źródło)

Ołtarz

[2017] Ołtarz (źródło)

Wnętrze

[2017] Wnętrze (źródło)

Ołtarz

[2017] Ołtarz (źródło)

Cmentarz

[2018] Cmentarz (źródło)

Lokalizacja

[2018] Lokalizacja (źródło)

Alejka z kapliczkami

[2018] Alejka z kapliczkami (źródło)

Kościół Wieczerzy Pańskiej w Aleksandrowie

[2018] Kościół Wieczerzy Pańskiej w Aleksandrowie (źródło)

Cmentarz

[2019] Cmentarz (źródło)

Opis przygotowano: 2020-05