Dom Strażaka


Dom Strażaka

W opisywanym miejscu znajdują się zabudowania przy ul. Oboźnej od numeru 1 do numeru 3. Narożny budynek to siedziba Zarządu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. Ma on zaokrąglony narożnik, a na parterze znajduje się miejsce pamięci. Od zachodu znajduje się wieżowiec, na którego parterze działa kawiarnia Kafka.

biurowiecbiurowieckawiarniakawiarniatablica pamięcitablica pamięciwysokościowiecwysokościowieczabudowa wielorodzinnazabudowa wielorodzinna

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Oboźna, ulica Topiel
  • Rok powstania:  1937-1976
  • Obszar MSI:  Powiśle
  • Wysokość:   35 m
  • Funkcja:  biurowa, mieszkaniowa
  • Styl:  postmodernizm
  • Związane osoby:

Opis urbanistyczny:

Przy skrzyżowaniu ul. Oboźnej i ul. Topiel, wzdłuż południowej strony ul. Oboźnej, znajduje się szereg budynków na skarpie. Mają one dość zróżnicowane elewacje.

Budynek przy skrzyżowaniu (ul. Oboźna #1) od strony ul. Topiel ma pięć kondygnacji. Poziom parteru obłożony jest czerwonym klinkierem i lekko wycofany względem kolejnych pięter. Piętra obłożone są jasnymi, beżowymi płytami, a przez szerokie okna nawiązuje on do modernizmu. Budynek ma pięć osi okien, w tym dwie znajdują się na zaokrąglonej ścianie północnej. Na poziomie parteru jest tam napis: "Dom Strażaka. Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP Zarząd Główny", a nad napisem godło związku. Po obu stronach godła umieszczono dwie tablice. Od strony ul. Oboźnej fragment elewacji wysoki na sześć kondygnacji jest w pełni oszklony. Przestrzenie między oknami wykonano z czerwonych tafli szkła i razem tworzą jednolitą płaszczyznę. Jedyną nieregularnością jest oddzielenie wejścia od ulicy murkiem oporowym.

Na parterze siedziby Zarządu OSP RP zapoznać się można z umundurowaniem strażaków ochotników. Przed wejściem jedna z tablic pamięci poświęcona jest pamięci 3325 poległych strażaków i funkcjonariuszy pożarnictwa w okresie 1939-1945. Druga wspomina pułkownika pożarnictwa Krzysztoła Smolarkiewicza, sekretarza generalnego ZG Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. Całości dopełniają: oryginalna latarnia oraz odbojniki w kształcie strażackiego hełmu [3]. Mieści się tu również Wytwórnia Umundurowania Strażackiego [10].

Kolejna część pierzei to wąski fragment mający adres ul. Oboźna #1A. Budynek ma siedem kondygnacji o powierzchni całkowitej 759 m2 i powierzchni użytkowej 525 m2 [6]. Wejście stanowi nowoczesny, szklany wiatrołap, zwieńczony trójkątnym daszkiem. Na bocznej ścianie znajduje się tablica pamiątkowa z informacją, że mieścił się tutaj Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta. Budynek posiada cztery osie niewielkich okien, które na ostatniej kondygnacji są odsunięte w pionie. Kondygnacja ta jest jednocześnie nadbudówką budynku przy ul. Oboźnej 1 i ma zróżnicowaną wysokość (m.in. po dachach między poziomami prowadzą drabinki i schody). Od podwórza są dwie osie z balkonami (jedna na budynku nr 1A, a druga obok cofniętej klatki schodowej na Domu Strażaka). Niewielki plac jest ogrodzony, a na klatkę schodową prowadzi osobne wejście. Kolorystyka jest analogiczna jak od strony ulicy.

Trzecim budynkiem jest przylegający od zachodu wieżowiec o adresie ul. Oboźna #3. Jego niższa i węższa część ma pięć kondygnacji i nieco jaśniejszą elewację. Właściwa, wyższa część, gdzie na parterze znajduje się wejście oraz lokal Kafka, ma dziesięć kondygnacji. Od strony ul. Oboźnej ściana częściowo jest ślepa (są na niej dwie osie okien), natomiast szerokie loggie umieszczono od zachodu (dwie osie) i południa (trzy osie oraz czwarta w niższej części). Ponieważ budynek znajduje się na skarpie, od wewnętrznego dziedzińca ma jedną kondygnację więcej poniżej parteru. Jest tu również osobne wejście, prowadzące na parking oddzielony szlabanem. Ciekawie prezentuje się na wschodniej ścianie oszklona klatka schodowa między 6-9 kondygnacją (na każdym poziomie znajduje się pełnowymiarowe przeszklenie 3 x 2 okien). Trzy mieszkania mają niewielkie balkony, niepasujące do reszty budynku, a dwa kolejne mają przebite niesymetrycznie dodatkowe okna.

Kawiarnia Kafka istnieje od 2007 roku. Wcześniej był tu sklep hydrauliczny. Kafka jest miejscem kultowym, słynie z kawy, książek (można zamienić własną książkę na inną albo kupić książki na kilogramy, jest też akcja Książki w Pudle, czyli zbiórka książek na potrzeby bibliotek w zakładach karnych) i leżaków (kawiarnia nazywana jest czasem "leżakami", gdyż latem trawnik przed kawiarnią zamienia się w leżakowe przedłużenie kawiarni). Dostępne są też gry planszowe [13]. Spróbować tu można makaronów, kanapek i naleśników [12]. Kawiarnia wspiera zimą okolicznych bezdomnych. Poza tym odbywają się spotkania z poetami, wystawy, pikniki połączone ze zbiórką pieniędzy na rzecz zwierząt. Lawiarnia posiada też specjalne menu dla czworonogów, można dostać miskę wody i gryzaki lub kupić karmę dla psów [13].

W budynku, jak i na jednym z podwórek, realizowano zdjęcia do kilku filmów [4].

Na ul. Oboźnej dozwolony jest ruch samochodowy jedynie w kierunku zachodnim (pod górę). Na fragmencie pomiędzy Sewerynów i Dynasy istnieje kontrpas dla rowerów [7].

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:

Dzisiejsza ul. Oboźna była drogą prowadzącą do źródła-wodopoju dla koni z folwarku książęcego, który znajdował się na terenie dzisiejszego Uniwersytetu. Ulicą stała się w XVIII wieku i składała się z dwóch odcinków: wąskiej uliczki łączącej Krakowskie Przedmieście z placem przy źródle oraz z dłuższego odcinka idącego od placu łukiem ku Wiśle [17]. Pierwotnie ulica nazywała się Oboźnia Królewska [5], od mieszkającego tu oboźnego koronnego [17].

XIX wiek:

Pod koniec XIX wieku skarpę wiślaną zarastały ogrody, które w 1892 roku wydzierżawiono Warszawskiemu Towarzystwu Cyklistów. W miejscu opisywanych budynków stał pawilon, natomiast główny teren toru kolarskiego Dynasy znajdował się bardziej na południowy zachód. W 1937 roku skończyła się umowa dzierżawy terenu i drewniane zabudowania rozebrano [8].

Okres międzywojenny:

Między 1937 i 1939 rokiem powstała narożna kamienica czteropiętrowa [15].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Północna część toru na dynasach

[1935] Północna część toru na dynasach (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

Kamienica przy ul. Oboźnej 1 była pierwszą placówką powstańczą od strony Uniwersytetu, zajętego przez Niemców [15]. 1 sierpnia 1944 roku było tu miejsce zbiórki drużyny AL, dowodzonej przez podporucznika Eugeniusza Szczygielskiego, w której byli m.in. Feliks i Łucja Baranowscy z RPPS i Marcelina Grabowska ze Związku Syndykalistów Polskich [2]. Później był to powstańczy punkt obserwacyjny. Ze strychu było widać, że Niemcy zachowywali się na Uniwersytecie, jakby byli na wakacjach. Chodzili w podkoszulkach gimnastycznych, opalali się, żartowali [15]. Budynek z powodu bliskiej odległości od stanowiska Niemców nie był bombardowany, natomiast regularnie prowadzono ostrzał. 9 września przeprowadzono dziesięć zmasowanych ataków na placówkę, w końcu wysłano "goliata", który wysadził pół budynku [16].

Odbudowa stolicy:

W 1945 roku istniały pozostałości budynku narożnego, natomiast w miejscu wieżowca był pusty plac.

Czasy PRL-u:

Dzisiejsza zabudowa powstała przed 1976 rokiem. W 1987 roku oddano do użytku Dom Strażaka [1]. W budynku mieścił się sklep sanitarny [17].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Ul. Oboźna

[1965] Ul. Oboźna (źródło)

Przemiany 1989-2000:


Przemiany 1989-2000

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XXI wiek:

Do 2014 roku przy ul. Oboźnej 1A mieściły się biura m.st. Warszawy, po czym wydzierżawiono obiekt na potrzeby rozwoju małej przedsiębiorczości na okres 5 lat [6].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Kawiarnia Kafka

[2013] Kawiarnia Kafka (źródło)

Front budynków

[2014] Front budynków (źródło)

Oboźna 1

[2014] Oboźna 1 (źródło)

Dom Strażaka

[2016] Dom Strażaka (źródło)

Tablica pamiątkowa

[2016] Tablica pamiątkowa (źródło)

Tablica pamiątkowa

[2016] Tablica pamiątkowa (źródło)

Miejsce pamięci

[2016] Miejsce pamięci (źródło)

Miejsce pamięci

[2016] Miejsce pamięci (źródło)

Miejsce pamięci

[2016] Miejsce pamięci (źródło)

Miejsce pamięci

[2016] Miejsce pamięci (źródło)

Oboźna 3

[2017] Oboźna 3 (źródło)

Wieżowiec i kamienica przy ul. Oboźnej od wschodu

[2018] Wieżowiec i kamienica przy ul. Oboźnej od wschodu (źródło)

Kawiarnia Kafka

[2019] Kawiarnia Kafka (źródło)

Leżaki

[2019] Leżaki (źródło)

Opis przygotowano: 2020-12