Kompleks wojskowy Kozielska


Kompleks wojskowy Kozielska

Opisywany teren można współcześnie podzielić na dwa niezależne obszary: hipodrom, zajmowany obecnie przez Stowarzyszenie Klub Jeździecki Legia-Kozielska i Szwadron Kawalerii Wojska Polskiego na zachodzie oraz zabudowania Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii na wschodzie. Ponadto przy ul. Kozielskiej jest dom mieszkalny z okresu międzywojennego. Natomiast dawniej cały teren zajmowały Wojskowe Magazyny Zbożowe (z tych czasów zachował się elewator zbożowy i kilka magazynów), później Składnica Sanitarna, Hotel Emigracyjny i noclegownia dla bezdomnych. Z kolei w okresie zimnej wojny w podziemiach Instytutu powstał tajny Obiekt Alfa będący laboratorium biologicznym i schronem przeciwatomowym w jednym.

biurowiecbiurowiecboiskoboiskokawiarniakawiarniaklubklubkort tenisowykort tenisowymagazynmagazynpomnikpomnikrejestr zabytkówrejestr zabytkówteren wojskowyteren wojskowyzabudowa wielorodzinnazabudowa wielorodzinnazabytkowy budynekzabytkowy budynek

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Jana Ostroroga, ulica Jerzego Ficowskiego, ulica Kozielska
  • Rok powstania:  1890-1979
  • Obszar MSI:  Sady Żoliborskie
  • Wysokość:   12 m
  • Funkcja:  edukacyjna, mieszkaniowa, militarna, sportowa
  • Styl:  historyzm (neo), postmodernizm
  • Związane osoby: Gontarczyk Wiktor, Kaczkowski Karol, Kowalczyk Jan, Kozicki Marian, Starynkiewicz Olimp, Sygietyński Aleksander

Opis urbanistyczny:

Teren przy ul. Kozielskiej, który znajduje się w gestii wojska, można współcześnie podzielić na trzy obiekty.

Na zachodzie znajdują się zabudowania wykorzystywane przez Szwadron Kawalerii (u. Kozielska #4A). W jego południowej części są trzy ogrodzone padoki, z których środkowy posiada infrastrukturę do ćwiczenia skoków, a zachodni to hipodrom z trybunami i zabudowaniami. W XIX wieku znajdowało się tutaj pięć baraków ułożonych ze wschodu na zachód i trzy ułożone z północy na południe. Spośród nich trzy zachowały się w całości, czwarty w części, w miejscu piątego znajduje się parking, a w miejscu szóstego są dwa okręgi do prowadzenia (lonżowania) koni. Dwa pozostałe mieściły się na obecnie zadrzewionym terenie przy bramie wjazdowej. Z okresu międzywojennego pochodzi też budynek położony najdalej na północ (na planie litery T, najpewniej stróżówka) oraz elewator na planie ośmioboku (obok elewatora stoi też działko przeciwlotnicze [9]). W 2008 roku powstała hala w południowo-zachodniej części, a dwa budynki obok niej pochodzą z okresu PRL-u.

Tuż przy ul. Kozielskiej #4, w południowej części, znajduje się Dom Funduszu Kwaterunku Wojskowego (FKW).

Wschodnia część to teren Instytutu Higieny i Epidemiologii (ul. Kozielska #4, ten sam adres co domu mieszkalnego). Trzy zabudowania pochodzą z okresu międzywojennego. Jest to budynek o nieregularnym kształcie, położony od ul. Kozielskiej, obok domu FKW, ruiny wąskiego budynku w północno-wschodniej części terenu (obok niego znajduje się kort tenisowy, istniejący co najmniej w 1990 roku) oraz jeden z baraków (z siedmiu istniejących przed II wojną światową na tym obszarze). Pozostałe obiekty to budynek główny instytutu oraz dwa obiekty magazynowo-warsztatowe w południowo-zachodniej części kompleksu (ułożone wokół wspólnego dziedzińca, otacza je dodatkowy płot, w jego granicach jest też tzw. obiekt Alfa czyli schron przeciwatomowy). We wschodniej części, obok przejazdu kolejowego, znajduje się budynek przy ul. Ostroroga #39, który sąsiaduje ze szkółką leśną. Przez teren Instytutu przebiega też linia wysokiego napięcia, znajduje się tu maszt telekomunikacyjny (powstał między 2008 i 2010 rokiem).

Jest tu też filia Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej dla Pracowników Wojska SPZOZ [18].

Obiekty, pomniki, tablice:

Hipodrom

Pierwszym właścicielem, który przyczynił się do budowy kompleksu hippicznego, była Sekcja Jeździecka Skoków CWKS Legia, która powstała w 1960 roku. Wśród sportowców szczególnie zasłużyli się Jan Kowalczyk (m.in. zdobył mistrzostwo olimpijskie w Moskwie w 1980 roku [22]) i Marian Kozicki. Wśród władz długoletnim prezesem był płk Antoni Łuczyński, warto wspomnieć też chorążego Bronisława Baniaka, który od 1955 roku przez ponad 50 lat podkuwał tu konie, był złotą rączką, a nawet pełnił obowiązki kierownika. Zawodnicy sekcji zdobyli łącznie do 2016 roku 22 tytuły mistrzów Polski i ponad 110 pierwszych miejsc na zawodach rangi CSIO. W ośrodku przeszkolono 360-380 koni [8]. Obecnie w stajniach przebywa kilkadziesiąt koni [23], a możliwe obłożenie to ok. 170 koni [31]. Sekcja posiada trzy duże place treningowe, w tym pełnowymiarowy czworobok ujeżdżeniowy oraz trzy hale kryte: duża (80x17m), mała (50x13m) i namiot (50x23m). Ponadto na terenie znajduje się gabinet zabiegowy, gdzie obecny jest lekarz weterynarii oraz kowal. Sekcja prowadzi też pensjonat dla koni, w którym każdy może zostawić swojego konia pod opieką [31]. Funkcjonuje tu bar Gospoda u Jana [23].

Teren sekcji z trawiastym hipodromem i zabytkową salą w budynku głównym jest udostępniany na imprezy. Gościły tu takie firmy jak Agora, Orange czy ekipa filmowa Andrzeja Wajdy [23].

Po II wojnie światowej były to tereny byłego Wojskowego Ośrodka Weterynarii, które przeobrażano stopniowo w obiekt sportowy [8]. Powstały place treningowe, magazyny, kuźnie [31].

Pod koniec lat 60-tych XX wieku przebudowano główną stajnię na 60 boksów dla koni (chociaż sekcja miała wówczas 14 koni) i zbudowano hipodrom [8] z krytą trybuną i budynkiem dla komisji sędziowskiej. Utwardzono drogi, ogrodzono teren, posadzono drzewa i krzewy [8]. W 1985 roku postawiono krytą ujeżdżalnię o wymiarach 84 x 18 m. Początkowo miała ściany z blachy falistej, obecne ściany dostawiono w 1993 roku [8]. Ujeżdżalnia ma dobrze przygotowane, regularnie nawadniane i wyrównywane podłoże [23]. Na drewnianej trybunie krytej zamontowano plastikowe krzesełka, natomiast na trybunie odkrytej, w pobliżu biura sekcji, znajdują się ławki [31].

W latach 90-tych XX wieku ośrodek zaczął podupadać. W 2000 roku powstało Stowarzyszenie Miłośników Sekcji Jeździeckiej Legia Kozielska. Od 2003 roku nosi ono nazwę Klub Jeździecki Legia Kozielska. Stowarzyszenie organizowało wiele zawodów jeździeckich, m.in. Mistrzostwa Polski w skokach przez przeszkody (2001, 2002, 2005 i 2008), Mistrzostwa Polski Młodych Koni (2001, 2002). W sekcji trenują zarówno zawodowcy jak i amatorzy jeżdżący rekreacyjnie. Organizowane są co roku ogólnopolskie zawody jeździeckie, w tym memoriały pułkownika Łuczyńskiego, majora Olędzkiego i generała Gilarskiego [22]. W ostatnich latach najwięcej medali wywalczyła Gabriela Jaworska-Mazur w konkurencji ujeżdżania [8].

7 lutego 2006 roku CWKS Legia udostępnił kompleks Klubowi Jeździeckiemu Legia Kozielska. 31 marca 2008 roku całość przejął syndyk CWKS. Kolejna umowa między Klubem i Stołecznym Zarządem Infrastruktury obowiązywała do końca 2008 roku. W 2008 roku obiekt podporządkowany Dowódcy Garnizonu Warszawa na potrzeby Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego (Klub nadal korzystał z obiektu) [8], który przeniósł się tu 1 stycznia 2009 roku z kompleksu wojskowego nr 4699 w Starej Miłosnej w celu przystosowania koni do środowiska miejskiego. Szwadron jest częścią Batalionu Reprezentacyjnego Wojska Polskiego. MON przeznaczył 5.7 mln złotych na potrzeby funkcjonowania jednostki, m.in. na remonty i zakup koni. W planach uwzględniono wykorzystanie kompleksu na potrzeby sportu jeździeckiego [13]. Z kolei 17 marca 2017 roku na Kozielską przeniosło się z terenów PGR Bródno Ogniwo Konne Sekcji Konnej Wydziału Wywiadowczo-Patrolowego Komendy Stołecznej Policji [12].

Dom Funduszu Kwaterunku Wojskowego

Oficerski dom mieszkalny Funduszu Kwaterunku Wojskowego przy ul. Kozielskiej #4 został zaprojektowany przez Aleksandra Sygietyńskiego [2]. Sam Fundusz został powołany do życia przez Ministerstwo Spraw Wojskowych 2 czerwca 1927 roku. W założeniu kadra oficerska miała mieszkać w domach, które na ówczesne czasy były nowoczesne i funkcjonalne. Mieszkanie oficera składało się z trzech lub czterech izb mieszkalnych, łazienki, kuchni i spiżarki. W domach była pralnia, pomieszczenia piwniczne i zsyp na węgiel. Mieszkania liczyły 50 do 60 metrów kwadratowych i różniły się standardem wykończenia w zależności od stopnia wojskowego, np. mieszkanie oficera mogło mieć podłogę z klepką dębową, a podoficera z klepką sosnową [7].

Jest to czterokondygnacyjny budynek z użytkowym poddaszem. Od strony ulicy ma dziesięć osi. Największą ozdobą są dwa neoklasyczne portale ujmujące wejścia na drugiej i dziewiątej osi. Nad nimi okna drugiej kondygnacji zostały dodatkowo ozdobione uszakami, natomiast na trzeciej kondygnacji umieszczono w tych osiach niewielkie owalne okienka. Pozostałe okna mają płaskie obramienia. Skrajne partie trójosiowe zostały ujęte delikatnymi pilastrami, ponad oknami parteru znalazł się płaski gzyms kordonowy. Boczne oficyny są cofnięte od ulicy, od której mają po jednej osi okien. Z zachodniej strony budynku zachował się fragment dawnej drogi ułożonej z kostki brukowej [7].

Od strony północnej elewacja budynku nawiązuje do neorenesansowej architektury, otaczającej duży dziedziniec. Balkony drugiej i trzeciej kondygnacji przypominają krużganki wawelskiego zamku [7], skierowane są na północ i umieszczone w wewnętrznych narożach, przez co zacienione [16]. Zostały obecnie częściowo zabudowane przez lokatorów. Pośrodku budynku znajduje się proste wejście [7], które jest nieproporcjonalnie niskie, aby się zmieścić pod spocznikiem schodów [16].

W głównym budynku znajdują się dwie główne klatki schodowe, a na każdej kondygnacji dwa lokale mieszkalne. Kamienne schody mają proste metalowe balustrady. Są również skrajne klatki, które obsługują oficyny. Tu na każdym piętrze jest jedno mieszkanie. Klatki są wąskie, a kamienne schody zaprojektowane po stromym łuku sprawiają wrażenie wchodzenia do zamku [7]. W przedsionkach budynek ma żłobkowaną terakotę. Na ostatnim piętrze znajduje się 120-metrowe mieszkanie [16].

Budynek wybudowano w 1929 roku [3]. Być może był tu podczas okupacji areszt dla żołnierzy Wermachtu, gdyż zachowało się w piwnicach dużo inskrypcji i malunków niemieckich [16]. Obecnie znajdują się w nim prawdopodobnie mieszkania socjalne [4]. Między 2008 i 2010 rokiem [9] ceramiczne [16] dachówki zostały zastąpione czerwoną blachodachówką, wymieniono też większość starych okien. Dość długo na fasadzie znajdowała się (jak na większości budynków FKW) mosiężna tablica z podobizną marszałka Piłsudskiego, obecnie już jej nie ma [16].

Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii

Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii im. gen. Karola Kaczkowskiego (WIHE, ul. Kozielska #4) [30] jest jedynym w Polsce ośrodkiem przygotowanym do prowadzenia działalności badawczej w zakresie obrony i ochrony zdrowia przed biologicznymi, chemicznymi, radiologicznymi i nuklearnymi czynnikami broni masowego rażenia, a także promieniowaniem niejonizującym [14]. Badania prowadzone są na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz na rzecz bezpieczeństwa Państwa [30].

Historia Instytutu sięga 8 stycznia 1945 roku, kiedy Naczelny Dowódca Wojska Polskiego polecił sformować Sanitarno-Epidemiologiczne Laboratorium Frontu WP nr 9 (SELF9) z miejscem postoju w Lublinie. Formowanie powierzono Leonowi Kestenowi. Oficerowie z laboratorium kontrolowali stan sanitarno-higieniczny jednostek, szpitali polowych oraz obozów jeńców wojennych. W lutym 1945 roku Laboratorium przeniesiono na teren Państwowego Szpitala dla Psychicznie Chorych w Tworkach. We wrześniu 1945 roku powstało Laboratorium Sanitarno-Epidemiologiczne i Pogotowie Instruktorsko-Dezynfekcyjne Frontu, które w grudniu 1946 roku przeniesiono do Szpitala Klinicznego w Łodzi. Laboratorium organizacyjnie było związane z Centrum Wyszkolenia Sanitarnego, a następnie z Wojskowym Centrum Wyszkolenia Medycznego [14].

18 marca 1951 roku Laboratorium usamodzielniono i zmieniono nazwę na 34. Wojskowe Centralne Laboratorium Sanitarno-Higieniczne. W 1955 roku przeniesiono je do Warszawy. Kierownictwo powierzono Maksymowi Nikonorowowi, a przeprowadzką kierował Józef F. Kubica. Na potrzeby jednostki wybudowano lub dostosowano pomieszczenia laboratoryjne, biblioteczne i gospodarcze. 10 lutego 1960 roku Laboratorium przekształcono w Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii, któremu nadano imię generała Karola Kaczkowskiego. Do Instytutu włączono Ośrodek Ochrony Radiologicznej i Radiobiologii, który zajął pomieszczenia szpitala przy ul. Szaserów 128. W 1973 roku przeniesiono tam również Zakład Toksykologii [14].

1 maja 1963 roku do Instytutu włączono Laboratorium Sanitarno-Higieniczne Wojsk Lotniczych z Krakowa, przeniesione do Warszawy w 1982 roku [14].

22 stycznia 1964 roku Instytutowi przyznano uprawnienia do nadawania stopni naukowych, a w 1972 roku prawo do przeprowadzenia przewodów habilitacyjnych [14].

W 1970 roku oddano do użytku budynki laboratoryjne, gospodarcze oraz zwierzętarnię Instytutu. W 1979 roku oddano do użytku nowy główny budynek Instytutu [14]. Jest to trzypiętrowy budynek podpiwniczony o konstrukcji mieszanej. Ma 67 metrów długości i 16 szerokości, a jego wysokość to 13.41 m. Jego szkielet jest żelbetowy z elementami prefabrykowanymi Żerań oraz murowanymi tradycyjnymi. Dach jest płaski, stropodach wentylowany. W latach 2015/2016 prowadzony był remont budynku [34].

15 marca 1982 roku Instytut zaczął pełnić funkcję wojskowej stacji sanitarno-epidemiologicznej Garnizonu Stołecznego, co trwało do 1999 roku [14].

3 kwietnia 1990 roku do Instytutu włączono Wojskowy Ośrodek Naukowo Badawczy Służby Weterynaryjnej w Puławach. W 1997 roku Instytut włączono do struktur Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi, natomiast 16 lutego 2002 roku przekształcono w samodzielną jednostkę, w dodatku cywilną. Instytutowi oddano w użytkowanie wieczyste nieruchomości, m.in. przy ulicy Kozielskiej (62919 m2 o wartości 7723270 zł) [14].

21 grudnia 2004 roku Minister Obrony Narodowej połączył Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii z Wojskowym Instytutem Medycyny Lotniczej oraz z Wojskowym Instytutem Medycznym, lecz 21 lutego 2005 roku uchylił swoją decyzję [14].

Pomnik gen. Kaczkowskiego

Pomnik gen. Karola Kaczkowskiego ma formę wysokiego (na cztery metry [27]) obelisku z medalionem z portretem generała, autorstwa Wiktora Gontarczyka, ustawionego na trójelementowej podstawie. Na najwyższym prostopadłościanie z czterech stron umieszczone są inskrypcje: „Karol Kaczkowski generał sztabs-lekarz wojska polskiego w r. 1831.”, „Dobra i szybka pomoc lekarska na polu walki wpływa na podtrzymanie ducha żołnierza”, „Swemu szefowi w setną rocznicę oficerowie zawodowi i rezerwowi 1. Bataljonu sanitarnego 25-II-1931 r.” oraz „Na teren wojskowego instytutu higieny i epidemiologii obelisk przeniosło i odnowiło wojsko polskie 20-VI-1960” [34].

Pomnik został ufundowany ze składek kadry oficerskiej 1. batalionu sanitarnego, stacjonującego w koszarach przy ul. Powązkowskiej 44. Po raz pierwszy został odsłonięty 25 lutego 1931 roku [34] na terenie koszar. W czasie II wojny światowej koszary zostały zbombardowane, ale pomnik pozostał, niszczejąc w krzakach [27]. W 1960 roku podstawę cokołu wymieniono na nową (stary fragment cokołu jest eksponowany nieopodal) i przeniesiono pomnik na teren Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii. Ponownie został odsłonięty 20 czerwca 1960 roku [34]. W uroczystości wzięła udział 100-letnia wnuczka generała Kaczkowskiego, Kamila Przegalińska [14].

XVIII wiek i wcześniej:

W czasie I wojny światowej mógł znajdować się tu obóz jeniecki [27]. Po wojnie została rozebrana bocznica kolejowa [28].

Po odzyskaniu niepodległości budynki zajęła polska intendentura, która stacjonowała tu do połowy lat 20-tych XX wieku. Następnie rozparcelowano je między kilku użytkowników. Większość magazynów zajęła składnica sanitarna, dla której wzniesiono nowy budynek biurowo-mieszkalny. Obok wzniesiono blok Funduszu Kwaterunku Wojskowego [29] w 1929 roku [3], natomiast w części wschodniej dobudowano dwa nowe magazyny [1].

Trzy magazyny przekazano Magistratowi [29]. Jeden magazyn przeznaczono na noclegownię dla bezdomnych, natomiast po stronie południowej dwa magazyny połączono i umieszczono w nich Hotel Emigracyjny. Wszystkie znalazły się poza murem kompleksu [1]. Hotel Emigracyjny otworzono w 1926 roku. Umieszczano w nim osoby emigrujące do Ameryki i Palestyny. W hotelu zatrzymali się także polscy emigranci, którzy brali udział w kolonizacji stanu Espirito Santo w Brazylii [6]. Hotel liczył 600 miejsc i przebywanie w nim było bezpłatne. Prowadzony był przez Syndykat Emigracyjny, a finansowany z Ministerstwa Opieki Społecznej. Posiadał autobus do przewozu emigrantów na dworce kolejowe czy do konsulatów [21].

Od 1936 roku [27] mieściła się tutaj Główna Składnica Sanitarna nr 1 Warszawa-Powązki [24], należąca zapewne do I batalionu Sanitarnego [20], która wykorzystywała pozostawione koszary, stajnie i magazyny [7]. Była głównym zakładem zaopatrzenia sił zbrojnych w materiały sanitarne, urządzenia szpitalne, lekarstwa, przybory lekarskie, potrzebne dla zadań leczniczych wojska oraz w materiały weterynarii wojskowej. Kierownik Centralnej Składnicy Sanitarnej posiadał wobec podległego sobie personelu prawa dowódcy pułku [26]. Oprócz niej istniała Główna Składnica Sanitarna nr 2 w Przemyślu [24].

XIX wiek:

O najdawniejszych czasach źródła podają sprzeczne informacje. Według niektórych już po powstaniu listopadowym Rosjanie umieścili tu koszary, stajnie i magazyny [27].

W czasie budowy Twierdzy Warszawa funkcjonował tu zespół koszarowo-magazynowy Powązkowskiego Pola Wojennego, gdzie stacjonował cesarski pułk Kozaków [20]. Pole wojenne było wówczas szczególnie przerażające, władze carskie zsyłały tu przestępców, osiedlano niepokorne prostytutki. Zamieszkiwała tu głównie biedota, a nikt przy zdrowych zmysłach się tu nie zapuszczał [16]. Teren ten wokół Fortu Bema zaczęto nazywać Powązkowskim Prowiantowym Zakładem Intendentury [33]. Jego elementami był m.in. zakłady zbożowe przy ul. Kozielskiej i magazyny z naftą między Kozielską i Obozową, nazywane Naftusią [28].

Wojskowe Magazyny Zbożowe

W latach 80-tych XIX wieku na tym terenie powstały Wojskowe Magazyny Zbożowe. Był to zespół parterowych magazynów ustawionych w kształcie krzyża, z doprowadzoną bocznicą od strony kolei obwodowej, z przeznaczeniem na magazyny surowego ziarna dla licznych pułków wojsk rosyjskich stacjonujących w Warszawie [1]. Były tu magazyny żywnościowe, budynek młyna wojskowego i kulisty elewator zbożowy [6]. Pełniły one funkcję do 1914 roku [20]. Jeden z pawilonów (który przetrwał) został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 1205, natomiast jest w rejestrze błędnie datowany na 1930 roku [9].

W centrum zespołu w 1890 roku powstał kulisty elewator zbożowy według projektu Olimpa Starynkiewicza [1]. Początkowo miał formę olbrzymiej kopuły o kształcie zbliżonym do balonu. Koszt budowy przekroczył 300 tys. rubli. Gdy ujawniono, iż w nowym elewatorze zboże się zepsuło, Starynkiewiczowi wytoczono proces oskarżając go o narażenie państwa rosyjskiego na straty w wysokości 1.5 mln rubli. Starynkiewicz nie potrafił się obronić i został skazany na grzywnę [28]. Prawdopodobnie w końcu XIX wieku dolna część elewatora została obudowana murem. Pomiędzy 1929 i 1935 rokiem przebudowano dach obniżając elewator i zmieniając kształt. Po 1945 roku większość elewatora została rozebrana [5]. W podziemiach podobno znajdują się mini labirynty. Legendy miejskie sugerują, że był tu skład amunicji albo wieża ciśnień, która miała zasilać Fort Bema [33]. Do XXI wieku przetrwała najniższa, murowana część [5]. Rotunda została wpisana do rejestru zabytków pod numerem 892 [33] w 1976 roku, natomiast jest w nim błędnie datowana w rejestrze na 1835 rok [9].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Elewator

[1890] Elewator (źródło)

Elewator

[1894] Elewator (źródło)

Teren zakładów

[1897] Teren zakładów (źródło)

Elewator zbożowy

[1912] Elewator zbożowy (źródło)

Okres międzywojenny:


Okres międzywojenny

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Hotel emigracyjny

[1928] Hotel emigracyjny (źródło)

Hotel emigracyjny - jadalnia hotelowa

[1928] Hotel emigracyjny - jadalnia hotelowa (źródło)

Hotel emigracyjny - Żłobek hotelowy

[1928] Hotel emigracyjny - Żłobek hotelowy (źródło)

Hotel emigracyjny - Wnętrze pokoju hotelowego

[1928] Hotel emigracyjny - Wnętrze pokoju hotelowego (źródło)

Zespół dawnych wojskowych magazynów

[1929] Zespół dawnych wojskowych magazynów (źródło)

Dawne zakłady zbożowe

[1930] Dawne zakłady zbożowe (źródło)

Grupa emigrantów przed Hotelem Emigracyjnym

[1930] Grupa emigrantów przed Hotelem Emigracyjnym (źródło)

Odsłonięcie pomnika gen. Karola Kaczkowskiego

[1931] Odsłonięcie pomnika gen. Karola Kaczkowskiego (źródło)

Dawne zakłady zbożowe

[1932] Dawne zakłady zbożowe (źródło)

Teren kompleksu

[1935] Teren kompleksu (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

W czasie II wojny światowej Niemcy przejęli składnicę i używali jej do swoich potrzeb, tworząc Sanitar-Park w którym magazynowano materiały sanitarne i opatrunkowe. Mieściło się tu również wojskowe laboratorium badawcze, w którym produkowano między innymi bandaże barwione zielenią malachitową [18]. Po wojnie znajdowały się w po magazynach całe ich zwoje [33].

Większość magazynów, w tym Hotel Emigracyjny, zostało zniszczonych w czasie II wojny światowej [1].

Odbudowa stolicy:

Po II wojnie światowej teren pozostał w rękach wojska, które wzniosło na swoje potrzeby nowe budynki [1]. Zapewne funkcjonowała tu Wojskowa Składnica Sanitarna, przekształcona następnie w Wojskowy Ośrodek Weterynaryjny (tereny zajęte później przez Hipodrom Legii) i Wojskowe Laboratorium Sanitarno-Epidemiologiczne (obecnie Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii) [27].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Hipodrom

[1955] Hipodrom (źródło)

Hipodrom

[1955] Hipodrom (źródło)

Czasy PRL-u:

Pod koniec lat 60-tych XX wieku zbudowano hipodrom [8], a w latach 70-tych XX wieku pojawiły się zabudowania Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii [14]. Elewator oraz jeden z magazynów zostały wpisane do rejestru zabytków [32].

Obiekt Alfa

W połowie lat 70-tych XX wieku postał Obiekt Alfa. Zbudowany został jako jeden z elementów zapasowego systemu dowodzenia Siłami Zbrojnymi PRL na terenie Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii [10] lub jako jeden z elementów systemu dowodzenia Wojskową Służbą Zdrowia i posiadał najnowocześniejsze wówczas w Polsce laboratorium biologiczne III klasy bezpieczeństwa. Odporny na wybuch jądrowy w odległości 3 kilometrów, przez okres 48 godzin mógł być w pełni samowystarczalny i odcięty od świata zewnętrznego [11]. Był unikalną w skali kraju budowlą pełniącą jednocześnie rolę schronu przeciwatomowego. Docelowo miały powstać trzy takie obiekty: Alfa (jedyny, o którym oficjalnie coś wiadomo [11]), Beta (czy powstał objęte jest tajemnicą [11]) i Gamma [10]. W schronie znajdowały się m.in. komory służące do odkażania, laboratoria badawcze, gabinet lekarski zawierający okazy w słoikach pewnego pułkownika, biuro, kuchnia, dyspozytornia (główne centrum dowodzenia schronem), a także maszynownia z wentylatorami oraz stacją filtrów, które odpowiadają za dostarczanie świeżego powietrza z zewnątrz. Schron łącznie zajmował ponad 150 m2 [11].

Obiekt pełnił rolę tajnego laboratorium wojskowego i obiektu doświadczalnego jeszcze w pierwszej dekadzie XXI wieku. Były tu prowadzone między innymi badania nad ochroną przed bronią masowego rażenia, skażeniami chemicznymi i biologicznymi, wytrzymałością organizmu ludzkiego oraz zachowaniem ludzi w warunkach izolacji i zagrożenia [10]

Obiekt Alfa został udostępniony dla zwiedzających w czerwcu 2016 roku jako Muzeum Zimnej Wojny [10] dzięki Fundacji Edukacja Historyczna oraz Agencji Artystycznej Retro-Pasje [11]. 8 grudnia 2019 roku, po wypowiedzeniu umowy przez dyrektora WIHE, muzeum zostało zlikwidowane [10].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Hipodrom

[1972] Hipodrom (źródło)

Hipodrom

[1972] Hipodrom (źródło)

Wmurowanie kamienia węgielnego pod nowy główny nowy budynek Instytutu

[1978] Wmurowanie kamienia węgielnego pod nowy główny nowy budynek Instytutu (źródło)

Przemiany 1989-2000:

Wzdłuż północnej i południowej granicy terenu do pierwszych lat XXI wieku znajdowały się ogródki działkowe.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Pomnik Kaczkowskiego - medalion

[1995] Pomnik Kaczkowskiego - medalion (źródło)

Pomnik Kaczkowskiego - pierwotny podest

[1995] Pomnik Kaczkowskiego - pierwotny podest (źródło)

Zabudowania Instytutu

[1995] Zabudowania Instytutu (źródło)

Zabudowania Instytutu

[1995] Zabudowania Instytutu (źródło)

Kozielska 4 - dziedziniec

[1995] Kozielska 4 - dziedziniec (źródło)

XXI wiek:

W 2006 roku teren błędnie określono Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy jako Koszary Kozaków Dońskich. W 2017 roku został spalony w wyniku podpalenia znaczny fragment drugiego, najlepiej zachowanego magazynu (znajdowały się tam biura i pomieszczenia socjalne Klubu Jeździeckiego). Wymusiło to jego rozbiórkę [32].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Hipodrom

[2005] Hipodrom (źródło)

Hipodrom

[2005] Hipodrom (źródło)

Hipodrom

[2005] Hipodrom (źródło)

Teren kompleksu

[2005] Teren kompleksu (źródło)

Detale silosu zbożowego

[2006] Detale silosu zbożowego (źródło)

Detale silosu zbożowego

[2006] Detale silosu zbożowego (źródło)

Detale silosu zbożowego

[2006] Detale silosu zbożowego (źródło)

Detale silosu zbożowego

[2006] Detale silosu zbożowego (źródło)

Spichlerz

[2008] Spichlerz (źródło)

Spichlerz

[2008] Spichlerz (źródło)

Kozielska 4

[2008] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 4 - dziedziniec

[2008] Kozielska 4 - dziedziniec (źródło)

Silos

[2009] Silos (źródło)

Magazyn

[2011] Magazyn (źródło)

Kozielska 4

[2011] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 4

[2011] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 4

[2011] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 4

[2011] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 4

[2011] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 4

[2011] Kozielska 4 (źródło)

Teren ujeżdzalni

[2011] Teren ujeżdzalni (źródło)

Teren ujeżdzalni

[2011] Teren ujeżdzalni (źródło)

Teren ujeżdzalni

[2011] Teren ujeżdzalni (źródło)

Teren ujeżdzalni

[2011] Teren ujeżdzalni (źródło)

Teren ujeżdzalni

[2011] Teren ujeżdzalni (źródło)

Teren ujeżdzalni

[2011] Teren ujeżdzalni (źródło)

Teren ujeżdzalni

[2011] Teren ujeżdzalni (źródło)

Hipodrom

[2011] Hipodrom (źródło)

Hipodrom

[2011] Hipodrom (źródło)

Hipodrom

[2011] Hipodrom (źródło)

Hipodrom

[2011] Hipodrom (źródło)

Hipodrom

[2011] Hipodrom (źródło)

Kozielska 4

[2013] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 4

[2013] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 4

[2013] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 2

[2014] Kozielska 2 (źródło)

Kozielska 4

[2014] Kozielska 4 (źródło)

Kozielska 4a - brama

[2014] Kozielska 4a - brama (źródło)

Budynek Instytutu

[2015] Budynek Instytutu (źródło)

Kompleks

[2016] Kompleks (źródło)

Obiekt Alfa

[2016] Obiekt Alfa (źródło)

Obiekt Alfa

[2016] Obiekt Alfa (źródło)

Obiekt Alfa

[2016] Obiekt Alfa (źródło)

Obiekt Alfa

[2016] Obiekt Alfa (źródło)

Obiekt Alfa - filtry

[2016] Obiekt Alfa - filtry (źródło)

Obiekt Alfa - gabinet lekarski

[2016] Obiekt Alfa - gabinet lekarski (źródło)

Obiekt Alfa - laboratorium

[2016] Obiekt Alfa - laboratorium (źródło)

Obiekt Alfa - wejście

[2016] Obiekt Alfa - wejście (źródło)

Obiekt Alfa - wejście

[2016] Obiekt Alfa - wejście (źródło)

Obiekt Alfa - wejście

[2016] Obiekt Alfa - wejście (źródło)

Obiekt Alfa

[2016] Obiekt Alfa (źródło)

Obiekt Alfa

[2016] Obiekt Alfa (źródło)

Obiekt Alfa

[2016] Obiekt Alfa (źródło)

Teren stajni

[2016] Teren stajni (źródło)

Padok

[2017] Padok (źródło)

Kozielska 4

[2017] Kozielska 4 (źródło)

Główny budynek biurowy (nr 42) - II piętro

[2017] Główny budynek biurowy (nr 42) - II piętro (źródło)

Główny budynek biurowy (nr 42) - przekrój

[2017] Główny budynek biurowy (nr 42) - przekrój (źródło)

Padok

[2018] Padok (źródło)

Kozielska 4 - front

[2019] Kozielska 4 - front (źródło)

Kozielska 4 - droga

[2019] Kozielska 4 - droga (źródło)

Kozielska 4 - dziedziniec

[2019] Kozielska 4 - dziedziniec (źródło)

Wojskowy Instytut Higieny Epidemiologii

[2019] Wojskowy Instytut Higieny Epidemiologii (źródło)

Budynek na terenie Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii w części zachodniej

[2019] Budynek na terenie Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii w części zachodniej (źródło)

Budynek na terenie Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii w części zachodniej

[2019] Budynek na terenie Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii w części zachodniej (źródło)

Obiekt Alfa

[2019] Obiekt Alfa (źródło)

Dom mieszkalny Instytutu

[2019] Dom mieszkalny Instytutu (źródło)

Dom mieszkalny Instytutu

[2019] Dom mieszkalny Instytutu (źródło)

Kozielska 1 (albo Ostroroga 39)

[2019] Kozielska 1 (albo Ostroroga 39) (źródło)

Stajnie

[2019] Stajnie (źródło)

Teren kompleksu

[2019] Teren kompleksu (źródło)

Dom oficerski FKW - wejście

[2020] Dom oficerski FKW - wejście (źródło)

Dom oficerski FKW - ogrodzenie

[2020] Dom oficerski FKW - ogrodzenie (źródło)

Dom oficerski FKW - uliczka boczna

[2020] Dom oficerski FKW - uliczka boczna (źródło)

Dom oficerski FKW - wnętrza

[2020] Dom oficerski FKW - wnętrza (źródło)

Dom oficerski FKW - wnętrza

[2020] Dom oficerski FKW - wnętrza (źródło)

Dom oficerski FKW - wnętrza

[2020] Dom oficerski FKW - wnętrza (źródło)

Dom oficerski FKW - dziedziniec

[2020] Dom oficerski FKW - dziedziniec (źródło)

Dom oficerski FKW - dziedziniec

[2020] Dom oficerski FKW - dziedziniec (źródło)

Stróżowka

[2020] Stróżowka (źródło)

Schron przeciwatomowy

[2020] Schron przeciwatomowy (źródło)

Opis przygotowano: 2020-10