Miejski Ośrodek Zdrowia (potocznie Higiena, starsi mieszkańcy nadal mówią: "Idę do Higieny" [13]) przy ul. Grochowskiej #339 (dawniej ul. Grochowska 36 [12]) to przykład miejskiej architektury modernistycznej z końca lat 30-tych XX wieku [1].Placówka jest częścią Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga Południe. To jeden z największych Zakładów Lecznictwa Otwartego w Warszawie. W 2025 roku usługi były świadczone w jedenastu placówkach [3]. Przy ul. Grochowskiej 339 mieści się podstawowa opieka zdrowotna, ginekologia i położnictwo, rehabilitacja i fizjoterapia, stomatologia, pracownie EKG i USG, punkt pobrań [7]. W budynku działa też poradnia dziecięca, przeniesiona z ul. Paca 40 [11]. W 2017 roku przychodnia obejmowała opieką ok. 11000 osób, a świadczenia udzielane były przez 10 lekarzy [4]. Obecnym właścicielem obiektu jest Miasto Stołeczne Warszawa [1].

Budynek znajduje się centralnie na działce o kształcie zbliżonym do trapezu. Od północy, południa i zachodu zachowane jest murowane ogrodzenie, złożone z wysokiego cokołu i filarów, pomiędzy które wstawiono koszową, metalową balustradę z wybrzuszonych płaskowników. Na głównej bramie znajdują się splecione inicjały MS i HZ. Przed budynkiem znajduje się dziedziniec z owalnym gazonem [1], a za budynkiem parking, z wjazdem od ul. Grochowskiej.

Gmach ma rzut litery Y i jest symetryczny. Wejście główne usytuowano od narożnika ul. Grochowskiej i ul. Międzynarodowej. Front tworzy dwukondygnacyjny korpus główny i dwa parterowe skrzydła. Za budynkiem dostawione jest trzecie, węższe skrzydło. Cały budynek posadowiony jest dodatkowo na wysokich suterenach. Fundamenty i ściany są murowane z cegły pełnej ceramicznej. Stropy Kleina wsparte są na belkach stalowych, a wielospadowy dach jest drewniany, wykonany na żelbetowej konstrukcji wentylowanego stropodachu [1].

Fasada ma prostą, oszczędną formę. Pośrodku znajduje się wysokie wejście [1]. Obok wejścia znajduje się tablica z nazwą Miejska Stacja Higieny Zapobiegawczej im. Józefa Polaka [12]. Korpus główny ma pięć osi, a skrzydła mają pośrodku osie okienne zgrupowane w triadę spiętą wspólnym gzymsem. Elewacja tylna ma dwadzieścia cztery osie na poziomie suteren i pierwszej kondygnacji. W drugiej kondygnacji jest dziewięcioosiowa, pozbawiona dekoracji. W trakcie ostatniego remontu budynek pokryto dwukolorowym tynkiem, o kolorze beżowym w partii wysokich suteren oraz jasnokremowym w pozostałej części [1].

W miejscu styku wszystkich skrzydeł i w jednej linii z główną klatką schodową znajduje się centralnie okrągły hall, która komunikuje go z wejściem głównym. W skrzydłach po obu stronach usytuowane są szeregowo gabinety lekarskie oraz amfiladowe pomieszczenia skrzydła wschodniego. Druga klatka schodowa znajduje się w południowo-zachodnim skrzydle korpusu głównego. Przy głównej klatce schodowej oraz na wprost drugiego wejścia w zachodnim skrzydle (porusza się tylko między sutereną i pierwszą kondygnacją) zlokalizowane są dwie windy. Schody są żelbetowe, dwubiegowe powrotne, wyłożone terakotą [1].

Budowa ośrodka była jednym z działań Towarzystwa Przyjaciół Grochowa na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców [1]. Podmokłe tereny Grochowa i Kamionka nie należały do najzdrowszych w mieście [14]. Panowała tu malaria, a woda w wielu studniach nie nadawała się do picia [8].

Gmach powstał w latach 1928-1929 (-1930 [6]), według projektu nieznanego architekta [1]. Do gmachu wchodziło się po monumentalnych schodach na poziom I piętra [12]. Obszerny przedsionek prowadził do rozległej kolistej poczekalni o ścianach wyłożonych białymi kaflami. Dwa wielkie okna rozświetlały salę z zawieszonymi plakatami propagującymi higienę. Na wprost wejścia mieściły się biura, w których dokonywano ewidencji wszystkich dokumentów dotyczących stanu zdrowia, warunków higienicznych, zarobków osoby zasięgającej porady w ośrodku. Po dokonaniu wywiadu higienistki udzielały porad i kierowały do odpowiednich poradni [1]. W dwóch skrzydłach tworzących korpus frontowy były gabinety lekarzy specjalistów i laboratoria [12]. W suterenach zbudowano łaźnię z natryskami oraz urządzono wzorcową pralnię. W sąsiednich salach znalazły się urządzenia do mechanicznego suszenia bielizny, magle, gazowe żelazka i stoły do prasowania [1]. W budynku występowała duża różnorodność podłóg w zależności od funkcji pomieszczenia: z klepki drewnianej, płytek terakoty, lastryka, cementu [1].

Miejska Stacja Higieny Zapobiegawczej im. Józefa Polaka (w skrócie Higiena przy Grochowskiej, być może stacja otrzymała swojego patrona dopiero po wojnie [13]) rozpoczęła działalność 1 sierpnia 1929 roku i była [1] drugą w stolicy [7] po stacji przy ul. Puławskiej 91 i jedną z siedmiu takich placówek na terenie Warszawy [12]. W momencie powstania była jedną z najnowocześniejszych w kraju. Na jej przykładzie podobny gmach wybudowały władze miejskie w Sofii, na wystawie higienicznej w Paryżu otrzymała najwyższe odznaczenie, zainteresowali się nią też lekarze z Tokio [1].

Podstawowym zadaniem ośrodka była profilaktyka przeciwgruźlicza w środowisku o dość niskiej świadomości sanitarnej [12]. Pierwszym dyrektorem był wybitny lekarz i społecznik doktor Józef Lubczyński. Za jego czasów ośrodek przyczynił się do zmniejszenia umieralności wśród mieszkańców Grochowa. Poradnie dla matki i dziecka miały wkład do niemal dwukrotnego spadku śmiertelności niemowląt [1].

Głośna była historia mikroskopu, bez którego ośrodek nie mógł funkcjonować. Na zakup drogiego urządzenia miasto nie miało pieniędzy. Towarzystwo Przyjaciół Grochowa otrzymało 1000 zł z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, jednak nowoczesny mikroskop oficjalnie należał do TPG. Aby ominąć formalności, wypożyczono go " do odwołania" ośrodkowi zdrowia [13].

Budynek nie ucierpiał w trakcie II wojny światowej i w październiku 1944 roku zaczął działać w nim, jako pierwszy na Pradze, VII Ośrodek Zdrowia i Opieki Społecznej. Wschodnia część dawnej działki została oddzielona, stoi tam blok przy ul. Grochowskiej 337 [1]. Tuż po II wojnie światowej były tu za darmo dostępne kąpiele natryskowe dla kobiet i mężczyzn (jako jedno z dwóch takich miejsc w Warszawie) [5]. W nowo otwartym ośrodku mieściły się m.in. poradnie opieki nad matką i dzieckiem, przeciwgruźlicza i dentystyczna oraz Urzędy Sanitarne okręgów XV i XVIII [1]. Często na dziedzińcu stał biały autobus szwedzkiego czerwonego krzyża. Lekarze stosowali plastry, które diagnostycznie wywoływały mniejszy albo większy miejscowy rumień skóry. Prowadzone były systematyczne prześwietlenia płuc (pacjent był poddawany naświetlaniu lampą rentgenowską przez cały czas, kiedy lekarz dyktował diagnozę) i szczepienia BCG, w ramach walki z gruźlicą [12].

W okresie PRL-u usunięto ozdobne attyki budynku głównego i skrzydeł, usunięto też napis nad drzwiami "Miejska Stacja Higieny Zapobiegawczej im. dr Józefa Polaka" i prowadzące do wnętrza schody (te ostatnie mogły istnieć do remontu w 2009 roku [1]) [13].

Od 1984 roku długoletnim kierownikiem placówki była Anna Grodecka-Dobierska [11].

7 marca 1991 roku na Pradze Południe zostało powołane Centrum Odwykowe, a w budynku mieścił się oddział detoksykacyjny. Został zlikwidowany w 1999 roku ze względu na brak rentowności [9].

Pod koniec 2007 roku stan budynku ośrodka zdrowia był już tak zły, że w 2010 roku przychodni groziło zamknięcie [13]. W obronie przychodni stanęli wtedy mieszkańcy [14].

W 2009 roku rozpoczął się generalny remont. Poszerzono otwór wejściowy, obniżając go do poziomu gruntu oraz likwidując flankujące go jednoskrzydłowe, wąskie okna [1]. Odkryto pamiątkowy napis nad głównym wejściem: "Miejska Stacja Higieny Zapobiegawczej im. dr. Józefa Polaka" [14], jednak ostatecznie nie zdecydowano się na jego przywrócenie, wieszając w zamian tablicę [13]. Zlikwidowano północne pomocnicze wejście do budynku. Wstawiono windy, przebudowano układ pomieszczeń, wykonano izolację fundamentów, obłożono budynek styropianem, dostosowano sanitariaty do osób niepełnosprawnych [1]. Teren przed budynkiem wyłożono nową kostką. Zasadzono krzewy i drzewa [13]. Pojawiły się kolorowe korytarze, przestronna recepcja i nowoczesny sprzęt diagnostyczny. Remont zakończył się 29 kwietnia 2010 roku [10], a pierwsi pacjenci pojawili się 4 maja 2010 roku [13]. Koszt prac przekroczył 7 mln zł [10]. Prace wykonała firma POFIL-BNU [13].

26 lipca 2020 roku w bramę lecznicy wjechał samochód. Po zdemontowaniu i konserwacji wróciła na dawne miejsce po kilku miesiącach [13].