Jest to kamienica z początku XX wieku na Pradze, z licznymi warsztatami w oficynie. Od zachodu znajduje się na niej mural, który zagrał w reklamie McDonalds. Są też mniejsze murale: Matka Boska Ostrobramska i Właściciel fabryki oraz zachowane odboje i tabliczki.
mural
rejestr zabytków
zabudowa śródmiejska
Przy ul. Stalowej #50 (nr hip. 1272, dawniej ul. Stalowa 30) znajduje się kamienica w stylu secesyjnym zbudowana dla kowala Jana Nieznańskiego. Przyziemie miało charakter usługowy, poddasze mieściło zapewne lokal mieszkalny z balkonem o półeliptycznym kształcie. W zwieńczeniu środkowego ryzalitu (dzielącego kamienicę na dwa symetryczne skrzydła) znajduje się wytłoczona data budowy „1909” [1]. W budynku jest obecnie kilkanaście lokali mieszkalnych [2]. Zachowały się żeliwne wsporniki balkonów (same balkony już nie istnieją), gzymsy oraz skrzydło wrót przejazdu bramnego położonego w drugiej osi po prawej stronie, ozdobione motywami secesyjnymi [1]. Budynek jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków [2].
W głębi posesji znajdowała się oficyna, w której działała kuźnia właściciela i warsztaty. Oficyna miała dwie drewniane klatki schodowe, z czego tylko w jednej przewidziano mieszkania z balkonami. Istniejące dawniej żeliwne, konchowe ujęcie wody obecnie nie istnieje. Zarówno kamienica jak i oficyna były czterokondygnacyjne [1].
Podłużna posesja łączy się od południa z kamienicą przy ul. Równej #15 oraz styka się z kamienicą przy ul. Stalowej 52.
Warto zwrócić uwagę na dwa solidne odboje osłaniające ściany wjazdu do kuźni [1]. Odboje mają żeliwny płaszcz, wewnątrz wypełnione są fragmentami cegieł i kamieni połączonych zaprawą [5].
Na kamienicy znajduje się tabliczka reklamowa z napisem „Spółdzielnia Praca Przemysłu Chemicznego Postęp Wytwórnia Nr. 2” [7].
8 kwietnia 2016 roku na ścianie kamienicy powstał mural Ania [2], jako tło do realizowanej reklamy firmy McDonalds [3]. Padają w niej słowa „Ale ja mam na imię Asia!” [6].
Znajdują się tu jeszcze dwa mniejsze murale: Matka Boska Ostrobramska, której niewielki portret umieszczono we wnęce w bramie pomalowanej na kolor turkusowy, co przypomina ołtarz oraz w głębi podwórka mural zatytułowany Właściciel fabryki, przedstawiający siedzącego wśród beczek Władysława Zglewskiego, właściciela Warszawskiej Fabryki Wyrobów Bednarskich, działającej przed laty w sąsiedztwie [8].
Kamienica została ukończona 1909 roku. Parter zajmowały lokale handlowe, m.in. mleczarnia Rutmana działająca w 1916 roku [1]. Mieszkał w niej m.in. Antoni Świdziński oraz Władysław Różycki, aptekarz praski. W oficynie działały liczne warsztaty, rymarza Jana Zliczewskiego, lakiernika Edmunda Simona, stelmacha Feliksa Rybińskiego, kołodzieja Józefa Pieczki [1] czy mydlarnia Pazikowskich [9].
W 1945 roku kamienica przeszła na podstawie dekretu Bieruta na własność miasta [4]. Zabudowania gospodarcze, w tym kuźnię, rozebrano w kolejnych latach [1].
[1945] Posesja (źródło)
W sylwestrową noc 1994 roku na dziedzińcu został zamordowany Artur Korczak, dziennikarz muzyczny warszawskiego Radia BIS. Zwłoki znalazła dozorczyni w niszy pod wizerunkiem Matki Boskiej. Sprawcą byli 14-latek i 17-latek, skazany później na 15 lat pozbawienia wolności [4].
[1990] Posesja (źródło)
W latach 2016-2018 budynek podłączono pod instalację centralnego ogrzewania i centralnej ciepłej wody, zasilanej z miejskiej sieci ciepłowniczej [10].
[2001] Posesja (źródło)
[2005] Posesja (źródło)
[2013] Brama Stalowa 50 (źródło)
[2013] Studzienka (źródło)
[2014] Widok od ul. Równej (źródło)
[2014] Widok od ul. Stalowej (źródło)
[2014] Budynek od ul. Równej (źródło)
[2014] Budynek od ul. Równej (źródło)
[2015] Matka Boska Ostrobramska (źródło)
[2015] Tabliczka reklamowa (źródło)
[2016] Brama (źródło)
[2016] Brama (źródło)
[2016] Mural Ania (źródło)
[2016] Klip McDonalds (źródło)
[2016] Klip McDonalds (źródło)
[2016] Posesja (źródło)
[2018] Kamienica (źródło)
[2018] Mural Ania (źródło)
[2018] Mural Ania (źródło)
[2018] Kamienica (źródło)
[2018] Zwieńczenie (źródło)
[2018] Brama (źródło)
[2018] Brama (źródło)
[2018] Oficyny (źródło)
[2018] Oficyny (źródło)
[2018] Wnętrza (źródło)
[2018] Wnętrza (źródło)
[2018] Wnętrza (źródło)
[2018] Wnętrza (źródło)
[2018] Mural (źródło)
[2018] Mural (źródło)
[2018] Oficyny (źródło)
[2019] Stalowa 50 (źródło)
[2020] oficyny (źródło)
Atlas Warszawy IWAW | http://www.iwaw.pl © 2014-2021