Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Pięknej Miłości


Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Pięknej Miłości

Historia kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Pięknej Miłości jest podobna jak wielu innych świątyń tego okresu. Intensywny rozwój zabudowy mieszkaniowej spowodował potrzebę budowy świątyni, natomiast władze długo nie wyrażały na to zgody. Gdy już wyraziły zgodę, przeniesiono tutaj z Anina przedwojenny kościół (jako kaplicę). Pierwotny projekt świątyni musiał zostać uproszczony, aby budowa została sfinalizowana. Mimo tego i tak bryła jest dość skomplikowana i urozmaicona. Z lewej strony znajduje się dziedziniec otoczony arkadami, a z prawej połączony z kościołem dom parafialny (mieści się w nim kaplica greckokatolicka). Wewnątrz na ścianie przed prezbiterium znajdują się dwa ważne dzieła, stylizowane na średniowieczne: krucyfiks oraz tryptyk maryjny. Warte uwagi są też liczne witraże.

kościółkościół

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Christa Botewa, ulica Myśliborska, ulica Ćmielowska
  • Rok powstania:  1984-1995
  • Obszar MSI:  Tarchomin
  • Wysokość:   31 m
  • Funkcja:  sakralna
  • Styl:  postmodernizm
  • Związane osoby: Bąkowski Stanisław, Fiszer Jan, Gościcka Marta, Żołądkiewicz Józef

Opis urbanistyczny:

Kościół Najświętszej Maryi Panny Matki Pięknej Miłości (ul. Myśliborska #100) [3]. Tytuł Matki Bożej Pięknej Miłości nawiązuje do Madonny z Różą z ołtarza głównego kolegiaty w Bydgoszczy [4].

Parafia NMP Matki Pięknej Miłości [11] w Tarchominie - Porajach liczy ok. 19 tys. wiernych [2]. Organizatorem parafii i budowniczym plebanii w latach 1982-1987 był ks. Marian Paź. Kolejni proboszczowie to ks. Kazimierz Jacek Bazarnik (1987-1992), budowniczy kościoła ks. prał. Tadeusz Olaczek (1992-2010), usunięty w sprawie o pedofilię ks. Grzegorz Kocięcki (2010-2013), ks. Przemysław Ludwiczak (2013-2014), ks. Piotr Jędrzejewski (2014-2021), ks. Krzysztof Krupa (2021-) [3]. Wielu kapłanów to koledzy kursowi ks. Jerzego Popiełuszki [1].

W domu parafialnym działa od 1997 roku [7] Parafialny Zespół Caritas. W 2010 roku oficjalnie został wpisany na listę Parafialnych Zespołów Caritas Diecezji Warszawsko-Praskiej [11]

Świątynia ma nieregularny kształt bryły. Do wejścia prowadzą z dwóch stron szerokie schody, mające rzut trapezu. Od zachodu ze świątynią sąsiaduje zamknięty dziedziniec otoczony arkadowym murem, wyniesiony na tarasie o wysokości jednej kondygnacji, częściowo zawierającym elementy fortyfikacyjne. Przy samej świątyni jest niewielka dobudówka z wejściem. Jest tam też zadaszone miejsce na ołtarz polowy.

Wysunięty front jest otynkowany na biało (w przeciwieństwie do ceglanego charakteru reszty elewacji). W jego centralnej części znajduje się okno z okulusem otoczone ceglaną kompozycją: odchodzi od niego w dół żebrowe rusztowanie przesłaniające wąskie okna. Położone poniżej wejście główne jest głęboko cofnięte i poprzedzone parą filarów. Z prawej strony znajduje się dzwonnica przylegająca ukośnie na rzucie rombu (w 2022 roku w prasie informowano o protestach mieszkańców, których od świtu budziły dzwony [9]). Na ścianach dzwonnicy znajdują się wąskie okna, otoczone ceglaną okładziną.

Od wschodu ze świątynią połączony jest parterowy budynek domu parafialnego, z podcieniami od strony kościoła i połączony z nim przejściem arkadowym, mieszczący m.in. kaplicę parafii greckokatolickiej.

Wnętrze

Świątynia jest trójnawowa. Na sklepieniu widocznym od wewnątrz podkreślone są drewniane krokwie dachowe, które opadają od kalenicy, poprzez filary nawy głównej aż do zewnętrznych ścian naw bocznych. Okna nawy głównej (zgrupowane po cztery) mają pełną wysokość od zachodu oraz połowę wysokości od wschodu. Wsparte są na prostokątnych kolumnach połączonych kolebkowymi łukami. Nietypowe jest umieszczenie żyrandoli, na dźwigarach zamocowanych na kolumnach bocznych.

W prezbiterium w części centralnej znajduje się krzyż, przesłaniający pustą niszę. Pod nim umieszczono tabernakulum, a po obu stronach figury (św. Jana i Maryi [10]). Od tabernakulum w stronę krzyża unoszą się złote języki ognia. Cała scena umieszczona jest na kamiennym postumencie, symbolizującym zapewne Golgotę, kontynuowanym horyzontalnie przez kamienną okładzinę wzdłuż ścian prezbiterium.

Na lewej ścianie zamykającej nawę główną został umieszczony krucyfiks. Pochodzi z pierwszego, drewnianego kościoła. Umieszczony był w prezbiterium nad mensą ołtarzową oraz tryptykiem Najświętszej Maryi Panny Matki Pięknej Miłości. Kronika parafialna wspomina go już 24 grudnia 1986 roku, kiedy miał zostać poświęcony przez kard. Józefa Glempa (jednak z tyłu rzeźby Chrystusa umieszczona została data 1988). Krzyż nawiązuje do średniowiecznych krzyży ikonowych popularnych w XIII i XIV wieku na ziemiach włoskich, w których inspiracją mogły być ikony włoskiego artysty Cimabue. Krzyż wykonany jest z drewna, sklejki oraz płyty meblowej z metalową aureolą nad głową Chrystusa. Boczne tła krucyfiksu są podrzeźbiane w pnące się liście winogron, symbolizujące mękę Chrystusa oraz wino przeistoczone w Eucharystii. Ramiona zakończone są obrazami z wizerunkiem Maryi po lewej stronie i św. Jana Apostoła po prawej. Święci opierają głowy na dłoniach, ze smutkiem spoglądając na Chrystusa. Maryja została namalowana w niebieskiej szacie, z czerwoną chustą, którą przyciska do twarzy. Św. Jan Apostoł, ukazany został jako młodzieniec w zielonej szacie i czerwonym płaszczu. Sam krzyż, pomalowany na czarno, zakończony jest u dołu prostokątnym rozszerzeniem a u góry czerwoną tabliczką z napisem: HIC · NAZARENUS · REX · IUDEORUM [6].

Postać Chrystusa na krzyżu w dużej koronie cierniowej jest surowa, pełnoplastyczna, wykonana w drewnie lipowym, prawdopodobnie wzorowana na późnogotyckich rzeźbach. Za głową widoczna jest aureola wycięta z blachy miedzianej, pozłacanej w kształcie słońca z promieniami. Rzeźbę cechuje dosyć toporny sposób ciosania drewna. Chrystus ma wygięte chude ramiona, silnie wyłamujące się stawy barkowe oraz głęboko wyrzeźbione żebra, widoczne na wypukłej klatce piersiowej. Z boku wypływa krew. Nogi i dłonie przybite są długimi, prostymi gwoździami. Polichromia rzeźby wykonana została farbami wodnymi o stonowanej kolorystyce i prostym modelunku, cienie wykonano tzw. suchym pędzlem. Karnacja ma odcień sinoróżowożółty, na twarzy dosyć schematycznie zaznaczono rysy: oczy, usta i brwi, włosy pomalowano na brązowo. Chrystusa ukazano modlącego się w momencie agonii, z oczami na wpół otwartymi [6].

Na prawej ścianie zamykającej nawę główną, obok prezbiterium, został umieszczony tryptyk maryjny. To dwuskrzydłowy ołtarz Najświętszej Maryi Panny Matki Pięknej Miłości, który został stworzony w 1985 roku przez malarza prof. Stanisława Bąkowskiego. Przypomina tablicowe malarstwo gotyckie z ruchomymi skrzydłami, obustronnie złoconymi. W polu głównym przedstawiona jest postać Najświętszej Maryi Panny Matki Pięknej Miłości. Matka Boża ma symbolicznie dwie metalowe korony, obsadzone szlachetnymi kamieniami. Postacie ukazane są w sposób wyidealizowany, twarze mają podobne rysy z łagodnym uśmiechem. Jezus unosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, lewą wskazuje na Madonnę. Tło obrazu jest płaskie, w całości pokryte złotem, symbolizującym nadprzyrodzoność. Od stojącej na półksiężycu postaci Maryi odchodzą we wszystkich kierunkach złociste, ostro zakończone promienie. Jej postać ukazana jest w charakterystycznym kontrapoście, fałdy szat miękko układają się i spływają wzdłuż ciała, typowo dla tzw. stylu łamanego z XV wieku. Maryja ma charakterystyczny błękitny płaszcz ozdobiony złotymi liliami andegaweńskimi, symbolizującymi Królową Niebios. W lewym ręku trzyma różę. Lilie nawiązują także do św. Jadwigi. U stóp umieszczona jest wstęga ze słowami Jam Matka Pięknej Miłości (Syr 24,18) [4].

Po lewej stronie tryptyku znajduje się postać św. Jacka Odrowąża, ukazanego z figurką Matki Boskiej w jednym ręku i monstrancją w drugim. Po prawej stronie widoczna jest św. Jadwiga Śląska, przedstawiona z makietą kościoła w rękach [4].

Po zamknięciu skrzydeł tryptyku widocznych jest pięć scen z życia Jezusa Chrystusa: Zwiastowanie, Ofiarowanie Chrystusa w Świątyni, Ucieczka do Egiptu, Chrzest oraz Chrystus niosący Krzyż. Wszystkie sceny namalowane zostały farbami olejnymi na złoconych tłach płatkami metalu w dwóch odcieniach, cieplejszym i chłodniejszym. Podobrazie wykonano z różnego rodzaju drewna klejonego [4].

Ławki, konfesjonały i drzwi ufundowali kolejarze. Są w nim też rzeźby Marka Posiada [7]. W lewej nawie znajduje się na przestrzelonej ścianie ołtarz boczny z wizerunkiem Maryi. Obok ustawiona została chrzcielnica.

Z lewej nawy prowadzi też wejście do Kaplicy św. Michała Archanioła. Została ona poświęcona 22 czerwca 2017 roku. W niszy na postumencie znajduje się rzeźba Michała Archanioła, a na cokole umieszczono tekst modlitwy „Święty Michale Archaniele…” [19].

W lewej (zachodniej) nawie bocznej znajdują się cztery okna z witrażami. Witraże są autorstwa inż. Żołądkiewicza, wykonane w Olsztynie przez pracownię Jacka Grodzińskiego [7]. Są wpasowane w ościeżnice, których kształt przypomina otwartą księgę. Znajdują się w nich kolejno: na pierwszym witrażu centralnie herb Białołęki wpisany w zarys gorejącego serca, a pod spodem podpis „Matce Pięknej Miłości. Gmina Białołęka”. Drugi witraż przedstawia ducha świętego na tle nieba, nad niewielką osadą i flagą Polski układającą się we wstęgę, z napisem „Niech stąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi”. Trzeci witraż pokazuje Maryję, która w obecności Jezusa przekazuje koronę św. Stefanowi, pierwszemu królowi Węgier. Na witrażu umieszczono także piastowski herb Orła Białego i herb Węgier, a także flagi obu krajów. Na czwartym witrażu znajduje się postać Jana Pawła II na tle Watykanu i Jasnej Góry. Po obu stronach wypisano daty pielgrzymek do Polski. Pod postacią znajduje się napis „Jan Paweł II Papież Polak”.

Po wschodniej stronie dach opada aż do ziemi z wyjątkiem trzech okien w lukarnach oraz wcięcia w bryle budynku obok połączenia świątyni z plebanią. Pod spadzistym dachem, wzdłuż prawej nawy bocznej, znajduje się Kaplica Adoracji (wcześniej w ołtarzu znajdował się tryptyk maryjny). W kaplicy znajduje się tabernakulum, nad którym w niszy umieszczono najświętszy sakrament. W niszy umieszczono też twarz Jezusa Miłosiernego w formie ikony (autorką wizerunku oraz kapliczki św. Michała Archanioła w lewej nawie świątyni jest Marta Gościcka [10]). Kompozycja znajduje się w kamiennej bryle, za który namalowane są cztery unoszące się anioły. Z lewej strony na ścianie zawieszono trzy kaganki. W oknach umieszczone są prostokątne witraże. Do kaplicy adoracji prowadzi od zewnątrz osobne wejście, umieszczone w wieży.

Całą przestrzeń balkonu, aż do dachu, zajmują organy. Ich kształt został dopasowany do bryły świątyni. W centralnej części za organami znajduje się okulus z witrażem o kształcie krzyża. Organy zostały wybudowane w 2009 roku przez Dariusza Zycha. Stół gry jest wbudowany w cokół szafy organowej (grający siedzi tyłem do prezbiterium) i zamykaną parą dwuskrzydłowych drzwiczek. Skala manuałów to C-a3, a skala pedału C-f1. Traktura gry i rejestrów jest mechaniczna. Organy mają26 głosów: Manuał I (Bourdon 16, Montre 8, Flûte Cheminee 8, Salicional 8, Prestant 4, Flûte 4, Doublette 2, Cornet III, Fourniture 4x, Trompette 8) Manuał II (Flûte Harmonique 8, Voix Celeste 8, Viole de Gambe 8, Viole de Gambe 8, Principal 4, Nasarde 2 2/3, Octavin 2, Terce 1 3/5, Plein Jeu 4x, Hautbois 8) Pedał (Contrebasse 16, Soubasse 16, Montre 8, Bourdon 8, Octave 4, Basson 16). Pomoce to Tremolo manuału II. Połączenia: I-P, II-P, II-I [14].

Podobno w świątyni jest świetna akustyka, lepsza niż w niejednej sali koncertowej. Koncertowali tu m.in. Penderecki (w latach 1997 i 2001) [1], Śląsk czy Sinfonia Varsovia [7].

Obiekty, pomniki, tablice:

W 2002 roku została wybudowana groty Matki Bożej z Lourdes [1]. Znajduje się w południowej części, przy ścieżce przed świątynią. Figura w grocie ustawiona została z myślą o utworzeniu tu sanktuarium [7].

W centralnej części ustawiono przy parkingu krzyż misyjny.

Z okazji Światowych Dni Młodzieży w 2016 roku na terenie posesji został zasadzony dąb papieski [21].

Parafia greckokatolicka

15 kwietnia 2018 roku powstało Duszpasterstwo Greckokatolickie Warszawa - Białołęka [23]. W budynku parafialnym ma swoją siedzibę parafia greckokatolicka pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. Proboszczem w 2022 roku był ks. Dmytro Orshulyak. W kaplicy parafialnej odprawiane są nabożeństwa. Jest to druga w diecezji warszawsko-praskiej parafia greckokatolicka [16][22].

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:


Okres międzywojenny

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Drewniany kościół na terenie Anina

[1936] Drewniany kościół na terenie Anina (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:


Odbudowa stolicy

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Czasy PRL-u:

Przed budową świątyni na tym terenie mieściło się gospodarstwo.

Ks. Tadeusz Huk zainteresował się licznymi nowymi młodymi wiernymi zasiedlającymi osiedle Poraje [2][1]. W czerwcu 1980 roku kard. Stefan Wyszyński zlecił ks. Marianowi Paziowi zorganizowanie ośrodka duszpasterskiego na Tarchominie. Początkowym miejscem sprawowania mszy świętej był krzyż przydrożny przy ul. Świderskiej (ul. Obrazkowej). Drugim w kolejności miejscem kultu był plac przed pawilonem handlowym przy ul. Myśliborskiej, przy którym ustawiono prowizoryczny ołtarz [1].

Cztery dni (w pierwszy dzień) po wprowadzeniu stanu wojennego na ołtarzu urządzonym na ciężarówce umieszczono kopię obrazu jasnogórskiego. Później władze wydały zakaz zgromadzeń w tym miejscu [2]. Wstrzymało to też erygowanie parafii [7].

We wrześniu 1981 roku [1] w klubie osiedlowym przy ul. Śreniawitów 5 [2] zorganizowano katechizację dla młodzieży [1].

W styczniu 1982 roku komisarz stanu wojennego wskazał miejsce pod nowy kościół [1]. Latem 1982 roku przeniesiono tu z Anina drewniany kościółek i postawiono jako kaplicę. Być może wsparcia w tej inicjatywnie udzieliła matka premiera Jaroszewicza [7]. Budowla ta początkowo została zbudowana w 1916 roku według projektu Antoniego Szalli i pełniła rolę świątyni pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej [13]. Pierwszą mszę świętą w kaplicy odprawiono 1 września 1982 roku. Powstał też tymczasowy budynek z mieszkaniami dla dwóch księży i dwoma kaplicami katechetycznymi [2]. W ołtarzu głównym znalazł się tryptyk Matki Bożej Pięknej Miłości [1].

15 sierpnia 1982 roku kard. Józef Glemp ustanowił tu ośrodek duszpasterski, nadając mu tytuł Najświętszej Maryi Panny Matki Pięknej Miłości, wydzielając go z parafii św. Jakuba [1].

W 1982 roku w pożarze spłonęły dźwigary dachowe [2].

W czerwcu 1984 roku stołeczny Wydział Architektury zatwierdził plany architektoniczne autorstwa Jana Fiszera z Warszawy i wydał pozwolenie na budowę. Najpierw miały powstać sale katechetyczne oraz mieszkania dla księży i sióstr zakonnych [2]. W 1987 roku działał już dom parafialny [7].

Parafię erygował kard. Józef Glemp 15 marca 1988 roku z części parafii Św. Jakuba Apostoła w Warszawie-Tarchominie [2], a pierwszym proboszczem został ks. Bazarnik [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Drewniany kościół parafialny

[1985] Drewniany kościół parafialny (źródło)

Przemiany 1989-2000:

11 kwietnia 1991 roku kard. Józef Glemp wmurował kamień węgielny [2]. W 1992 roku pod kościół założone były jedynie fundamenty, a pół plebanii było w stanie surowym. Projekt, ciekawy architektonicznie, okazał się niemożliwy do realizacji [1]. Kłopotliwy był świetlik w dachu i galerie w nawach bocznych [2]. Przyjęto, że świątynia musi być skromniejsza, bardziej funkcjonalna i tańsza. Nowy projekt zaproponował Józef Żołądkiewicz, który wcześniej współpracował z proboszczem [1]. Ks. Tadeusz Olaczek, za aprobatą władz kościelnych, zmienił projekt kościoła, uwzględniając położone już fundamenty. Powstała w ten sposób świątynia z tarasem, arkadami i wieżą z trzema dzwonami [2].

Budowę rozpoczęto w czerwcu 1993 roku. 5 grudnia 1995 roku prace zakończono i 9 grudnia 1995 roku bp Kazimierz Romaniuk pobłogosławił tabernakulum, krzyż i ołtarz oraz mury. Poświęcił też trzy dzwony. Budowę wspomagały finansowo parafie Matki Bożej Anielskiej z Radości oraz Chrystusa Króla z Targówka. Gmina Warszawa Białołęka doprowadziła chodnik i ufundowała jeden z witraży, przedstawiający herb Białołęki [1].

XXI wiek:

Bp Kazimierz Romaniuk konsekrował świątynię 25 kwietnia 2004 roku [2].

W latach 2010-2013 roku zostały zakupione meble do zakrystii, nowe nagłośnienie, nowe krzyże przed kościołem. Pomalowano również elewację [8]. W grudniu 2016 roku miało miejsce poświęcenie obrazu św. Jana Pawła II [20].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Front świątyni

[2010] Front świątyni (źródło)

Dziedziniec arkadowy

[2010] Dziedziniec arkadowy (źródło)

Grota

[2010] Grota (źródło)

Fasada

[2011] Fasada (źródło)

Elewacja

[2013] Elewacja (źródło)

Wnętrze

[2013] Wnętrze (źródło)

Świątynia

[2013] Świątynia (źródło)

Grota

[2013] Grota (źródło)

Kaplica NMP Matki Pięknej Miłości

[2014] Kaplica NMP Matki Pięknej Miłości (źródło)

Tryptyk ołtarzowy

[2014] Tryptyk ołtarzowy (źródło)

Kaplica NMP Matki Pięknej Miłości

[2014] Kaplica NMP Matki Pięknej Miłości (źródło)

Kaplica NMP Matki Pięknej Miłości

[2014] Kaplica NMP Matki Pięknej Miłości (źródło)

Kaplica adoracji

[2014] Kaplica adoracji (źródło)

Kaplica adoracji

[2014] Kaplica adoracji (źródło)

Organy

[2015] Organy (źródło)

Organy

[2015] Organy (źródło)

Organy

[2015] Organy (źródło)

Organy

[2015] Organy (źródło)

Tryptyk ołtarzowy

[2016] Tryptyk ołtarzowy (źródło)

Poświęcenie obrazu św. Jana Pawła II

[2016] Poświęcenie obrazu św. Jana Pawła II (źródło)

Krucyfks

[2016] Krucyfks (źródło)

Tryptyk wewnątrz

[2016] Tryptyk wewnątrz (źródło)

Tryptyk z zewnątrz

[2016] Tryptyk z zewnątrz (źródło)

Dom parafialny

[2017] Dom parafialny (źródło)

Poświęcenie Kaplicy Św. Michała Archanioła

[2017] Poświęcenie Kaplicy Św. Michała Archanioła (źródło)

Poświęcenie Kaplicy Św. Michała Archanioła

[2017] Poświęcenie Kaplicy Św. Michała Archanioła (źródło)

Poświęcenie Kaplicy Św. Michała Archanioła

[2017] Poświęcenie Kaplicy Św. Michała Archanioła (źródło)

Organy i chór

[2018] Organy i chór (źródło)

Wykusz

[2019] Wykusz (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Teren świątyni

[2020] Teren świątyni (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Teren świątyni

[2020] Teren świątyni (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Witraże

[2020] Witraże (źródło)

Wejście

[2021] Wejście (źródło)

Wnętrze

[2022] Wnętrze (źródło)

Wnętrze

[2022] Wnętrze (źródło)

Kaplica grekokatolicka

[2022] Kaplica grekokatolicka (źródło)

Kaplica grekokatolicka

[2022] Kaplica grekokatolicka (źródło)

Część dolna

[2022] Część dolna (źródło)

Wnętrze

[2022] Wnętrze (źródło)

Teren świątyni

[2022] Teren świątyni (źródło)

Wnętrze

[2022] Wnętrze (źródło)

Kaplica grekokatolicka

[2023] Kaplica grekokatolicka (źródło)

Kaplica grekokatolicka

[2023] Kaplica grekokatolicka (źródło)

Wnętrza

[2023] Wnętrza (źródło)

Wnętrza

[2023] Wnętrza (źródło)

Kaplica

[2023] Kaplica (źródło)

Opis przygotowano: 2023-06