Most Świętokrzyski to szósty most w powojennej Warszawie [7]. Jest piątym w Polsce i pierwszym w Warszawie najdłuższym mostem wantowym (podwieszanym) [6]. Został zaprojektowany i wybudowany w klasie obciążenia A (pełne obciążenie drogowe) [10]. To również pierwszy most w Warszawie z pylonem [12] w kształcie odwróconej litery Y. Most nocą jest podświetlany. Dla pieszych zaprojektowano specjalne punkty widokowe [7].

Na pylonie zaczepionych jest 48 lin o długości od 51 m do 171 m [10] i grubości około 30 cm, podtrzymujących płytę główną [7]. Liny sprowadzono ze szwajcarskiej fabryki BBR Systems z Frick [12]. Pylon o wysokości 90 metrów (87.5 [9]) umieszczony jest na prawym brzegu Wisły na 45 palach, które wwiercone są na głębokość 40 m pod dno [7]. W jednej nodze pylonu znajdują się schodki dla konserwatorów, w drugiej winda do transportu materiałów [5]. Most wraz z przyczółkami i wiaduktem po praskiej stronie ma 477 metrów (475 [9], 430 [8]) długości [7]. Tworzy go siedem przęseł o rozpiętości kolejno 30 m, 40 m, 40 m (przęsła zespolone), 180 m, 140 m (przęsła podwieszane), 37 m, 12 m (wiadukty najazdowe). Końce mostu poza pylonem wspierają się na 8 filarach, z których dwa są zanurzone w Wiśle [7]. Każda z nich ma inną konstrukcję. Wszystkie podpory, ich fundamenty i konstrukcja pylonu zostały wykonane z żelbetu [10]. Most składa się z dwóch jezdni po 7.0 m rozdzielonych pasem i dwóch chodników pieszo-rowerowych po 5.0 metrów. Daje to w sumie 30 m (29.8 [7], 26 [8], 30 [9]) szerokości [10].

Autorem projektu jest Fin Pekka Pulkkien z firmy Mestra z Helsinek (tworzącej konsorcjum projektowe z polską spółką Baks) [12]. Generalnym wykonawcą było konsorcjum Mostostal Warszawa i BBR Systems Ltd. [11] Projekt przygotowała firma BMJ GROUP (BAKS + MESTRA) [10]. Wartość inwestycji wyniosła 27 034 172 euro [10].

Most Syreny

Most saperski w Warszawie na Wiśle (Most Syreny) zbudowany został przez żołnierzy LWP jako most zastępczy na czas remontu mostu Poniatowskiego [1] według projektu B. Glapiaka [5] przy użyciu konstrukcji MS-54. Okres użytkowania konstrukcji jest ograniczony do czasu, w którym nastąpi budowa mostu trwałego, co zwykle trwa do kilku lat (Most Syreny był ewenementem, gdyż funkcjonował przez 15 lat). Na konstrukcję mostu składają się zestawy po 108 m, dzielone na 34 przedziały po 3,16 m każdy. Na jednym przęśle MS-54 mogą znajdować się maksymalnie dwa ciężkie pojazdy kołowe [4].

Most Syreny składał się z takich dwóch równoległych, stalowych, niskowodnych mostów saperskich, osadzonych na 14 podporach. Szerokość obu mostów wynosiła 6 metrów [2]. Most zawierał też dwa pasma krawężnikowe o szerokości po 25 cm, oddzielających jezdnię od krawędzi dźwigarów oraz chodniki dla pieszych po 75 cm po obydwóch stronach mostu, na zewnątrz dźwigarów [4]. Na moście Syreny obowiązywała specjalna organizacja ruchu. Samochody jeździły dwoma pasami, a autobusy "okrakiem", na środku każdej jezdni [3]. Najszersze z przęseł, umożliwiające żeglugę pod mostem, miało długość 28 metrów i znajdowało się między piątą i szóstą podporą [2]. W wodzie znajdowały się wykonane ze stali izbice, które były odpowiedzialne za zabezpieczenie podpór wykonanych z rur stalowych. Jezdnie wykonano z drewnianych desek, które zostały pokryte warstwą asfaltu [12].

Przeprawa została otwarta 17 lipca 1985 roku w miejscu, w którym Wisła w Warszawie jest najwęższa. Propaganda podawała, że żołnierzom wyczyn ten udał się po stu dniach budowy, ale faktycznie prace trwały prawie pół roku. Ponieważ były kłopoty z zaopatrzeniem, różne resorty musiały się zrzekać przydziału stali na rzecz mostu Syreny [3].

Po zakończeniu remontu Mostu Poniatowskiego postanowiono pozostawić Most Syreny na czas remontu mostu Śląsko-Dąbrowskiego. W międzyczasie ruch samochodów w Warszawie wzrósł na tyle, że most pozostał do czasu budowy nowej przeprawy przez Wisłę w tym miejscu [1].

Żeby most nie runął do Wisły, w połowie lat 90-tych XX wieku wymieniono łożyska, a każdej zimy chroniły go przed krą dwa lodołamacze. Dodatkowo z elektrociepłowni Siekierki wykonywano zrzuty ciepłej wody do Wisły. Największym zagrożeniem okazały się drzewa i konary niesione przez fale powodziowe oraz moment, gdy w nocy z 25 na 26 marca 1999 roku w jedno z przęseł mostu Syreny uderzył holownik "Łoś", którego pijany kapitan płynął po ciemku do Sandomierza [3].

Ostatnim wozem, który przejechał przez most Syreny w 2000 roku, był Ikarus 280 nr 9009 [2]. Po rozebraniu konstrukcja została wykorzystana podczas remontu na skrzyżowaniu Alei Krakowskiej i ul. Grójeckiej oraz jako dodatkowy wiadukt Trasy Toruńskiej pomiędzy ul. Marywilską a mostem Grota-Roweckiego. Od 2013 roku konstrukcja tworzy most nad Bzurą w Kozłowie Szlacheckim [1][2].

Plan budowy Mostu Świętokrzyskiego wynikał z zamierzeń intensywnej zabudowy okolic Portu Praskiego oraz miasteczka uniwersyteckiego na Powiślu. Ponieważ plany te nie zostały zrealizowane [6] Most Świętokrzyski jest pierwszym mostem w Warszawie, którego przeznaczeniem jest ruch lokalny. Aby zminimalizować ruch tranzytowy nie utworzono połączeń mostu z Wisłostradą i Wybrzeżem Szczecińskim [7].

Kamień węgielny wmurowano we wrześniu 1998 roku [6]. Montaż w części nawodnej odbywał się przez nasunięcie konstrukcji stalowej od strony lewobrzeżnej po podporach tymczasowych wykonanych w Wiśle. Po zmontowaniu wykonano betonowanie płyty jezdnej. Ostatnim etapem budowy było podwieszenie mostu i zwolnienie podpór tymczasowych. Zgodnie z umową most miał zostać zbudowany w ciągu 24 miesięcy, jednak harmonogram został nieco wydłużony z powodu wezbrań Wisły. Zamiast zwyczajowej kontroli jakości wprowadzono szczegółowe badania w Instytucie Techniki Budowlanej. W konstrukcji po raz pierwszy w Polsce zastosowano technologię chłodzenia rurowego i technologię kołdry wodnej [10]. Budową kierował Tadeusz Karczmarzyk z Mostostalu Warszawa. Dwie podpory bliżej lewego brzegu Wisły powstawały na sztucznych wyspach. Wszystko musiało się zgadzać co do części centymetra. Liny przyjeżdżały ze Szwajcarii nawinięte na szpule, z których największe ważyły 24 tony. Przez dwa miesiące liny wprawiano w drgania, a potem rozciągano podczas testów w laboratorium w Monachium. Liny były wieszane za pomocą urządzenia zwanego bananem, a na koniec naprężone. Płyta mostu uniosła się wtedy o mniej więcej 40 cm, a podczas prób obciążeniowych ugięła się o 19,5 cm (norma zakładała 20 cm). Według ekspertyzy bez generalnego remontu most powinien wytrzymać ponad sto lat [13]. Most Świętokrzyski oddano do użytku 6 października 2000 roku [6], dwa tygodnie po definitywnym zamknięciu mostu Syreny [5].

Most został nagrodzony w 2001 roku w konkursie Dzieło Mostowe Roku [11]. W 2005 były plany poprowadzenia przez most linii tramwajowej [6]. Badania przeprowadzone w 2007 roku pokazały, że dobowe natężenie ruchu (34 tys. pojazdów) stanowi 6% ogólnego natężenia ruchu dobowego na wszystkich warszawskich mostach [7].