Kościół pw. św. Franciszka


Kościół pw. św. Franciszka

Świątynia oraz sąsiedni dom parafialny parafii św. Franciszka zostały wybudowane na przełomie XX i XXI wieku w spójnej stylistyce. Wnętrze kościoła jest dość surowe, ściany obłożono piaskowcem imitującym cegłę. W centralnej części nad ołtarzem znajduje się krzyż św. Damiana, który ma bogatą symbolikę. Wiele elementów takie jak witraże, teksty na ołtarzu i ambonie czy nawet Droga Krzyżowa, nawiązuje do życia patrona.

kościółkościółrzekarzeka

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Strumykowa
  • Rok powstania:  1998-2004
  • Obszar MSI:  Nowodwory
  • Wysokość:   33 m
  • Funkcja:  sakralna
  • Styl:  postmodernizm
  • Związane osoby: Dąbrowska-Certa Hanna

Opis urbanistyczny:

Kościół św. Franciszka z Asyżu znajduje się przy ul. Strumykowej #25 [1]. Na stosunkowo niewielkiej posesji środkową część zajmuje świątynia, południową plebania, a na trójkątnym fragmencie na północy parking. Za kościołem i plebanią przebiega w tunelu rów melioracyjny, a teren nad nim został zagospodarowany jako trawnik.

Inspiracją dla projektu świątyni był klasyczny układ bazylikowy. Część główna ma plan krzyża, z transeptem i półkolistą absydą. Po obu stronach nawy głównej znalazły się niższe nawy boczne, natomiast z tyłu kościoła dobudowano dwukondygnacyjną część pomocniczą, z zakrystią i kancelarią parafialną. Z obu stron do naw bocznych prowadzą boczne wejścia, trzecie wejście prowadzi do zakrystii. Część frontowa świątyni została delikatnie wysunięta. Do głównych drzwi wejściowych wiodą szerokie schody. Nad wejściem znalazła się wnęka, przed nią balkon, a po obu stronach skośnych ścian bocznych poprowadzono od góry do dołu wąskie okna. Kontynuacją tego układu jest wieża (na rzucie rombu), zakończona stalowym krzyżem.

Wnętrze zostało urządzone surowo, z ceglaną okładziną na ścianie ołtarzowej, w częściach bocznych i na filarach. Prezbiterium umieszczono w absydzie. Wzdłuż bocznych ścian ustawiono krzesła dla ministrantów i duchownych. Stół ołtarzowy ma wygrawerowaną sentencję św. Franciszka (modlitwę, którą św. Franciszek odmawiał pod krzyżem San Damiano [10]): „Najwyższy, chwalebny Boże, rozjaśnij ciemności mego serca, i daj mi Panie, prawdziwą wiarę, niezachwianą nadzieję i doskonałą miłość, zrozumienie i poznanie, abym mógł wypełniać Twoją świętą i nieomylną wolę”, a na ambonie jest zawołanie św. Franciszka „Miłość nie jest kochana”.

W centralnej części ściany ołtarzowej, nad tabernakulum, umieszczono krzyż św. Damiana. To ikona, której oryginał znajduje się w bazylice św. Klary w Asyżu. Odegrała istotną rolę w duchowej drodze św. Franciszka. W centralnej części znajduje się Jezus, ukazany na krzyżu, ale jednocześnie zmartwychwstały i zwycięski. Na ciele nie ma brudu i krwi, a na twarzy oznak cierpienia. Widoczne jest pięć ran, z których tryska życiodajna krew. Nad głową widnieje napis: „IHS NAZARE REX IUDEORU” (Jezus z Nazaretu Król Żydowski). Po obu stronach Jezusa znajdują się osoby obecne w czasie ukrzyżowania. Po lewej stronie Maryja i św. Jan Apostoł, po prawej Maria Magdalena, Maria żona Zebedeusza i setnik. Gest Maryi oraz Marii Magdaleny, które dotykają swoich twarzy, oznacza wielki smutek. Natomiast prawa dłoń setnika jest ułożona w gest „mówię” i nawiązuje do słów „Prawdziwie, ten człowiek był Synem Bożym”. Pod postaciami wypisano ich imiona. Obok umieszczono dwie mniejsze postacie. Po lewej jest rzymski żołnierz Longinus, który przebił bok Jezusa włócznią. Po prawej Stephaton, który podał Jezusowi gąbkę nasączoną octem. Nad ramieniem setnika widzimy głowę jeszcze jednego obserwatora, który personifikuje tłum gapiów. Obok rozłożonych rąk Jezusa umieszczone są postacie sześciu aniołów. W górnej części malowidła zostało przedstawione powitanie Jezusa przez aniołów w niebie. Zbawiciel jest ubrany w biało-złoto-czerwone szaty, a w ręku trzyma krzyż na podobieństwo berła. Nad nim jest umieszczona ręka Boga. Może oznaczać gest błogosławieństwa Ojca. Przy nodze Jezusa po prawej stronie został namalowany mały kogut. Przypomina on historię św. Piotra, który wyparł się Jezusa. Pod stopami znajduje się czarna otchłań, a na samym dole umieszczone zostały figury sześciu świętych [7]. Prace nad ikoną rozpoczęto w 2009 roku i została ona umieszczona świątyni w 2010 roku [8]. Autorką była Hanna Dąbrowska-Certa [10]. Po lewej stronie krzyża znajduje się umieszczony na ścianie napis „Franciszku, idź napraw mój dom, który jak widzisz cały jest w ruinie”.

Charakterystyczna jest Droga Krzyżowa, która oprócz stacji przestawia miniaturowe sceny z życia św. Franciszka oraz cytaty z jego tekstów. Na stacji I Franciszek klęczy przed krzyżem w kościele San Damiano, słysząc głos Chrystusa z krzyża: „Franciszku, idź, napraw mój dom, który, jak widzisz, cały idzie w ruinę!”. Stacja II przedstawia jak Franciszek przyjmuje habit w kształcie litery TAW, na stacji III Franciszek uwielbia Boga, na stacji IV Franciszek jest przedstawiony w otoczeniu sióstr Klarysek. Stacja V przedstawia sen papieża Innocentego, w którym Franciszek podtrzymuje ramionami Bazylikę Laterańską, której groził upadek. Na stacji VI Franciszek całuje trędowatego, na stacji VII widać Franciszka z Pismem Świętym w dłoni i słowami „Bracia zacznijmy od nowa.”. Stacja VIII to Franciszek z chorobą oczu poddany leczeniu poprzez przypalanie skroni. Na stacji IX Franciszek został przedstawiony jako szaleniec Boży na polach Umbrii, półślepy, w otoczeniu braci i chłopów, gdy krzyczy „Miłość nie jest kochana”. Na stacji X widoczna jest modlitwa na Górze La Verna (Alverna). Św. Franciszek ukazany został w ciemności groty, co symbolizuje zwątpienie w powodzenie misji. Przy stacji XI odbywa się stygmatyzacja Franciszka, stacja XII to śmierć Franciszka, a na stacji XIII Franciszek został przedstawiony jako diakon z Eucharystią. Na stacji XIV Pan Jezus zstępuje do otchłani Szeolu i wyciąga Adama i Ewę. Towarzyszy Mu Św. Jan Chrzciciel i Abel jako pierwszy męczennik. Św. Franciszek wstępuje do czyśćca, mocą stygmatów wstawia się za tymi, którzy oddają mu cześć [8]. Drogę krzyżową również zaprojektowała Hanna Dąbrowska-Certa [10]. Wykonano ją w latach 2011-2015 [6].

Autorstwa Hanny Dąbrowskiej-Certa są również witraże, które przedstawiają najważniejsze wydarzenia z życia św. Franciszka [10]. Ich projekt powstał w 2017 roku. Witraż w dużym oknie wykonano w 2018 roku, w dolnych oknach kościoła w 2019 roku, a w górnych oknach oraz w kaplicy w 2020 roku [6].

Duży obraz Miłosierdzia Bożego znajdujący się w kaplicy bocznej został ofiarowany w 2011 roku [6] przez rodzinę lekarzy jednej z warszawskich klinik jako wotum za cudowne ocalenie dziecka z białaczki [9]. W lewej nawie znajduje się tryptyk przedstawiający w części środkowej kopię obrazu Jezu Ufam Tobie, po którego obu stronach umieszczono s. Faustynę i Jana Pawła II (Tryptyk Miłosierdzia Bożego namalowano w 2018 roku [6]). W kościele są cztery rzędy ławek, dwa w nawie głównej (z 2013 roku) i po jednym w każdej z naw bocznych (z 2016 roku, zajmują prawie całą szerokość). Wśród wyposażenia są cztery konfesjonały z 2004 roku. Większość elementów, jak chrzcielnica, podstawa pod paschał i pod figury Chrystusa Zmartwychwstałego i Matki Bożej, ambona, świeczniki, miejsce przewodniczenia do prezbiterium, ołtarz i świeczniki do kaplicy pochodzą z 2016 roku. Żyrandole są z 2018 roku. Również z 2018 pochodzą obrazy Matki Bożej Nieustającej Pomocy i Matki Bożej Jasnogórskiej [6]. Pierwsze organy zakupiono w 2004 roku, a kolejne, marki Johannus, w 2014 roku [6].

Przy wjeździe od strony plebanii znajdowała się pierwsza, niewielka dzwonnica. W 2010 roku nastąpiło przeniesienie dzwonów na wieżę, a w 2012 roku rozebrano starą dzwonnicę [6].

Plebania z domem parafialnym jest trzykondygnacyjna, powiela architektoniczny rytm naw kościoła. Dłuższa elewacja ma trzy osie, krótsza dwie. Każda z osi jest zwieńczona trójkątnym dachem, co z czterospadowym dachem nad wewnętrzną częścią tworzy dość skomplikowany układ. Prace budowlane rozpoczęły się w lipcu 2005 roku, a księża przeprowadzili się w kwietniu 2009 roku. 16 maja 2009 roku budynek został poświęcony przez bpa Stanisława Kędziorę [2].

Parafia liczy ok. 17 tys. wiernych [3]. Kolejnymi proboszczami byli ks. Józef Sobieraj (1994-2001) i ks. Jan Józefczyk (2001-) [2].

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:


Okres międzywojenny

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:


Odbudowa stolicy

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Czasy PRL-u:

Do czasu budowy kościoła były tu pola uprawne. W latach 80-tych XX wieku mieściło się tu zaplecze budowy ul. Strumykowej.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Pola uprawne

[1982] Pola uprawne (źródło)

Posesja

[1987] Posesja (źródło)

Przemiany 1989-2000:

25 lipca 1994 roku powstał w tym miejscu ośrodek duszpasterski, administrowany przez ks. Józefa Sobieraja. Początkowo msze święte sprawowano pod wiatą. 1 listopada 1994 roku została erygowana przez bpa Kazimierza Romaniuka parafia pw. św. Franciszka z Asyżu, a msze przeniesiono do wybudowanej wzdłuż ulicy kaplicy-baraku [2]. Kaplicę rozebrano w 2004 roku [6].

15 września 1998 roku gmina udzieliła pozwolenia na budowę kościoła. 4 października 1998 roku bp Kazimierz Romaniuk poświęcił ławy fundamentowe kościoła i część katechetyczno-administracyjną [2].

XXI wiek:

Pierwszą mszę świętą w kościele odprawiono 24 grudnia 2004 roku [2]. W kolejnych latach wykonano instalacje elektryczną i nagłaśniającą, schody, drzwi, krzyż, ołtarz i ambonkę (2004), urządzono salę spotkań, dokończono budowę wieży (2005), zamontowano tabernakulum (2006), ułożono posadzki, wykonano instalacje gazową, wodno-kanalizacyjną i centralnego ogrzewania (2007), ogrodzono teren (2009), zamontowano daszki nad wejściami (2012), wyłożono prezbiterium, kaplicę i filary piaskowcem imitującym cegłę oraz zaaranżowano ogród (2015) [6].

22 września 2019 roku bp Romuald Kamiński konsekrował kościół [4].

3 października 2021 roku odbyło się uroczyste wprowadzenie relikwii św. Franciszka z Asyżu. Mszy przewodniczył o. Grzegorz Bartosik [5].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Budowa

[2002] Budowa (źródło)

Posesja

[2008] Posesja (źródło)

Front

[2011] Front (źródło)

Malowanie

[2013] Malowanie (źródło)

Pierwsze malowanie

[2013] Pierwsze malowanie (źródło)

Kościół św. Franciszka z Asyżu

[2014] Kościół św. Franciszka z Asyżu (źródło)

Kościół św. Franciszka z Asyżu

[2014] Kościół św. Franciszka z Asyżu (źródło)

Plebania

[2014] Plebania (źródło)

Wnętrze

[2014] Wnętrze (źródło)

Wnętrze

[2015] Wnętrze (źródło)

Wnętrze

[2015] Wnętrze (źródło)

Wnętrze

[2015] Wnętrze (źródło)

Prace budowlane

[2015] Prace budowlane (źródło)

Prace budowlane

[2015] Prace budowlane (źródło)

Tekst na stole ołtarzowym

[2016] Tekst na stole ołtarzowym (źródło)

Prezbiterium

[2016] Prezbiterium (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2016] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Tryptyk

[2018] Tryptyk (źródło)

Kościół i plebania

[2018] Kościół i plebania (źródło)

Bryła świątyni

[2019] Bryła świątyni (źródło)

Ołtarz

[2019] Ołtarz (źródło)

Wnętrze kościoła

[2019] Wnętrze kościoła (źródło)

Montaż witraży

[2019] Montaż witraży (źródło)

Kaplica

[2019] Kaplica (źródło)

Montaż witraży

[2020] Montaż witraży (źródło)

Stacje Drogi krzyżowej

[2020] Stacje Drogi krzyżowej (źródło)

Wejście do świątyni

[2021] Wejście do świątyni (źródło)

Wprowadzenie relikwi patrona

[2021] Wprowadzenie relikwi patrona (źródło)

Montaż witraży

[2021] Montaż witraży (źródło)

Montaż witraży

[2021] Montaż witraży (źródło)

Posesja

[2021] Posesja (źródło)

Bryła

[2021] Bryła (źródło)

Witraże

[2023] Witraże (źródło)

Wnętrze

[2023] Wnętrze (źródło)

Wnętrze

[2023] Wnętrze (źródło)

Montaż witraży

[2023] Montaż witraży (źródło)

Montaż witraży

[2023] Montaż witraży (źródło)

Tryptyk

[2023] Tryptyk (źródło)

Tabernakulum

[2023] Tabernakulum (źródło)

Projekt organów

[2023] Projekt organów (źródło)

Opis przygotowano: 2023-11