Willa Batorówka


Willa Batorówka

Obecnie posesja jest opuszczona, natomiast do I dekady XXI wieku znajdowała się tu willa Batorówka, wybudowana na początku XX wieku. W momencie przenoszenia (bo najprawdopodobniej została przeniesiona) była najstarszą w Wawrze drewnianą willą w stylu świdermajer. Na kilka tygodni przed rozbiórką została wpisana do rejestru zabytków, po czym konserwator wyraził na rozbiórkę zgodę. Można ją nadal zobaczyć w serialach Hotel pod Żyrafą i Nosorożcem oraz w pierwszym sezonie Ojca Mateusza (jako plebanię). Dowcipem było, że na elewacji miała tabliczkę adresową "ul. Stokrotek 14", mimo że nie zgadzała się ani ulica ani numer. Początkowo po wybudowaniu wynajmowano w niej mieszkania (tylko Chrześcijanom), natomiast w okresie powojennym mieszkał tu m.in. ks. Popiełuszko.

grunty orne i sadygrunty orne i sady

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Rzeźbiarska
  • Rok powstania:  0-0
  • Obszar MSI:  Anin
  • Wysokość:   0 m
  • Funkcja:  rekreacyjna
  • Styl: 
  • Związane osoby: Gosławski Władysław, Popiełuszko Jerzy

Opis urbanistyczny:

Obecnie posesja przy ul. Rzeźbiarskiej #38/40 (do 1954 roku ul. Parkowa [1]) jest zarośnięta i nie jest zagospodarowana. Do 2010 roku znajdował się tu jeden z najstarszych, jeżeli nie najstarszy drewniany budynek Wawra, tzw. Willa Batorówka [7].

Willa Batorówka

Drewniany dom miał wiele elementów stylu nadświdrzańskiego, ale różnił się od letnich domów na linii otwockiej [1]. Charakterystyczna była lekka szkieletowa konstrukcja, doskonała proporcja bryły oraz bogata dekoracja elewacji [7]. Był parterowy z wysokim użytkowym poddaszem, z wysuniętą do przodu środkową częścią (ryzalitem) od ulicy, mieszczącym drzwi wejściowe, dwa okna po bokach, a w górnej części mansardy drzwi balkonowe. Od ogrodu przypominał drewniany dworek. Umieszczone w długiej wnęce na parterze trzy pary drzwi prowadziły z domu na obszerny ganek tralkową balustradą. Dom pierwotnie posiadał po bokach jeszcze dwie parterowe werandy (weranda od południa została zniszczona, a od fasady zniknął frontowy ganek i znajdujący się nad nim balkon [8]). Najbardziej dekoracyjne były szczyty dachu [1], zawierające powtarzalny z każdej strony podobny motyw ażurowego, rozwichrzonego grzebienia [8]. Dach od ogrodu ozdabiały trzy niewielkie mansardy z oknami. Od ulicy pod drewnianym łukiem szczytu dachu fasady zawieszono półkolistą blachę z nazwą willi „Batorówka” [1], a poniżej rok budowy: 1911 [8].

Wewnątrz budynku zachował się pierwotny podział wnętrz mieszkalnych, do końca przetrwało m.in. wiele elementów oryginalnego wyposażenia, np. drewniane schody z balustradą, parapety okienne, piece kaflowe oraz oryginalna stolarka okienna i drzwiowa [7].

W 2007 roku kręcono tu serial Hotel pod Żyrafą i Nosorożcem. Reżyser stracił nerwy podczas pozornie prostej sceny, kiedy sześć kotów miało podejść do miski i z niej jeść. Jednak willa była miejscem spotkań dzikich kotów i te filmowe najwyraźniej czuły, że nie są u siebie [9]. Była to też pierwsza plebania serialowego Ojca Mateusza (zapewne tylko w 1 sezonie w 2008 roku) [2]. Podobno wówczas filmowcy pomalowali elewację od strony ogrodu na błękitny kolor [1].

Na elewacji pod koniec istnienia willi znajdowała się granatowa tabliczka adresowa (z dużymi białymi cyframi i małymi literami) z fikcyjnym adresem „ul. Stokrotek 14”. Mogła to być pozostałość po filmie albo żart gospodarzy. Z tego też powodu jako adres willi podawana jest czasem ul. Rzeźbiarska 14 [1].

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

Willę wybudował zapewne Władysław Gosławski. Budowę zakończono wiosną 1911 roku, rok po parcelacjiterenów należących do lasów wilanowskich. W ogłoszeniu wynajmu z tego roku pisano o wilii z mieszkaniami zarówno pustymi jak i wyposażonymi w meble. Dostępne były lokale dwupokojowe z kuchnią i werandą. Mieszkania oferowano tylko Chrześcijanom. Willa przyjmowała gospodarzy, letników, oficerów carskich podczas Wielkiej Wojny, przygodnych lokatorów. Gosławscy przyjeżdżali tu z trójką dzieci na okres wakacyjny [1].

Okres międzywojenny:

W 1929 roku nadal przyjmowano letników, ale oferowano już tylko jedno mieszkanie [1]. Rodzina Gosławskich na stałe zamieszkała w willi w latach 30-tych XX wieku [7]. Mieszkał tu też Antoni Gosławski, kronikarz Anina [4].

W okresie międzywojennym przy ul. Parkowej 38 prowadzili sklep spożywczy Aleksandra i Władysław Bujalscy [11].

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:


Odbudowa stolicy

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Czasy PRL-u:

Według opowieści w latach 70-tych XX wieku jednym z lokatorów był ks. Jerzy Popiełuszko [2], wówczas tutejszy wikary [4].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Posesja

[1987] Posesja (źródło)

Przemiany 1989-2000:


Przemiany 1989-2000

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XXI wiek:

W 2010 roku willa zachowała wyjątkowej urody koronkowe dekoracje. Wewnątrz domu przetrwały m.in. oryginalne drewniane schody [4], oryginalne balustrady i piece kaflowe [6] oraz stuletnia stolarka okienna [12]. Zniszczone były podwaliny, obróbki blacharskie, znacznie zdegradowane słupy, rygle, belki, deski podłogowe, więźba i krokwie. Nieszczelny był dach [4].

14 maja 2010 roku decyzję zezwalającą na rozbiórkę urząd dzielnicy [4]. Willa w błyskawicznym trybie (w czerwcu 2010 roku) została wpisana do rejestru zabytków pod numerem 536/10 [10] jako najstarszy drewniany dom w Aninie zaprojektowany w stylu świdermajer [5]. Mimo tego w tym samym roku (za zgodą konserwatora) willa została rozebrana. Miała zostać przeniesiona do Mężenina nad Bugiem [1]. Konserwator zalecił przeprowadzenie demontażu zgodnie ze sztuką ciesielską, odpowiednią inwentaryzacją, oznakowaniem elementów i odtworzeniem brakujących okiennic, a podczas składania domu w nowym miejscu przywrócenie pierwotnej kolorystyki i trzech werand [4]. Lokalna społeczność protestowała, a w prasie ukazywały się artykuły opisujące rozbiórkę niezgodną ze sztuką konserwatorską [1]. Podobno jednak w trakcie rozbiórki oznaczono deski elewacji [3]. Na placu po rozebranym budynku pozostała blacha z nazwą willi [1].

Nie wiadomo czy Batorówka została zrekonstruowana [1]. Według niektórych źródeł zamiast w Mężeninie znalazła się w skansenie architektury drewnianej koło Łosic [2]. Działka po budynku pozostała pusta, co wskazuje że nie była to próba odzyskania terenu pod inną inwestycję [3].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Willa Batorówka

[2009] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2009] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2009] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2009] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Rozbiórka

[2010] Rozbiórka (źródło)

Posesja

[2010] Posesja (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Rozbiórka

[2010] Rozbiórka (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Willa Batorówka

[2010] Willa Batorówka (źródło)

Teren po willi

[2013] Teren po willi (źródło)

Teren po willi

[2013] Teren po willi (źródło)

Posesja

[2018] Posesja (źródło)

Ul. Rzeźbiarska 38/40

[2019] Ul. Rzeźbiarska 38/40 (źródło)

Opis przygotowano: 2023-08