Wileńska 43


Wileńska 43

Jedna z kamienic na Pradze Północ. Na wewnętrznymi dziedzińcu, między kamienicą (późniejszą) i oficyną (wcześniejszą) znajduje się kapliczka. O życiu w kamienicy został nakręcony przez młode mieszkanki film, wielokrotnie nagrodzony.

pomnikpomnikrejestr zabytkówrejestr zabytkówzabudowa śródmiejskazabudowa śródmiejska

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Wileńska
  • Rok powstania:  1935-1936
  • Obszar MSI:  Nowa Praga
  • Wysokość:   15 m
  • Funkcja:  mieszkaniowa
  • Styl:  modernizm
  • Związane osoby: Czyż Marta, Kahan Mendel, Lipka Anna, Włodawer Szaja

Opis urbanistyczny:

Kamienica frontalna ma pięć kondygnacji. Fasada ma sześć osi, w czterech skrajnych od pierwszego piętra umieszczone są prostokątne balkony. Na trzeciej osi znalazł się niesymetrycznie usytuowany przejazd bramny. Klatkę schodową, skromną i typową dla czasu budowy, zaopatrzono w lastrykowe schody i posadzki. Spoczniki schodów ozdobiła szachownica z białoszarej terakoty [1]. Na wewnętrznym dziedzińcu rosną zasadzone po II wojnie światowej rozłożyste drzewa.

Obiekt jest wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków [6].

Obiekty, pomniki, tablice:

Z zaniedbanym budynkiem kontrastuje podwórkowa kapliczka, wyremontowana i bardzo dobrze utrzymana [1]. Jest to murowana, domkowa, pokryta dachówką [3] kapliczka z oszkloną wnęką, w której znajduje się figura Matki Boskiej i wiszący za nią obraz Najświętszego Serca Jezusowego. Poniżej wnęki umieszczono płycinę z krzyżem. Obiekt nakrywa dwuspadowy daszek [8]. Wysoko znajduje się jeszcze jedna, mała figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus. Kapliczka zwieńczona jest krzyżem [3]. Utrzymana jest w biało-niebieskiej tonacji [8]. Kapliczkę ustawiono na podwórku najprawdopodobniej w okresie okupacji [5].

W kamienicy działał do 26 maja 2019 roku Pokój Zagadek, z pokojami Alchemik, Wiedźman i Czarodziejka [2]. W momencie uruchomienia był to największy Escape Room prawobrzeżnej Warszawy [9].

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

Posesja przy Wileńskiej #43 (hip. 991) dość długo była niezabudowana [1], co najmniej do początku XX wieku.

W 1914 roku właścicielem był Szaja Włodawer, handlujący na Nalewkach konopiami i lnem. Zapewne Włodawer postawił na początku XX wieku istniejącą do dziś, murowaną oficynę. Czteropiętrowy budynek mieścił wiele małych mieszkań, pozbawionych podstawowych wygód. Toalety czy krany z wodą umieszczono na klatce schodowej [1].

Okres międzywojenny:

W okresie międzywojennym posesja stała się własnością Mendela Kahana. W latach 1935-1936 zbudował frontową, czteropiętrową kamienicę według projektu Henryka Goldberga, na której parterze znalazły się lokale handlowe i usługowe. Kahan wprowadził wspólną dla całej posesji numerację lokali, łącznie jest ich ponad sto. Numeracja zaczyna się w starej oficynie, zaś lokale w kamienicy frontowej ją kontynuują [1].

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:

W 1945 roku kamienica przeszła na podstawie dekretu Bieruta na własność miasta [6].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Posesja

[1945] Posesja (źródło)

Czasy PRL-u:


Czasy PRL-u

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Przemiany 1989-2000:


Przemiany 1989-2000

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XXI wiek:

Chociaż podczas wojny nie została zniszczona, obecnie jest zaniedbana. W jeszcze gorszym stanie znajduje się oficyna [1]. Panują opinie, że to najgorszy dom na ulicy. Większość mieszkańców to menele. Jedna z mieszkanek często śpi na wycieraczce, gdy bije ją mąż [7]. Sześcioosobowa rodzina mieszka bez łazienki w mieszkaniu mającym 14 m2. Jest tak wilgotno, że zasłony i kwiaty na oknie pokryte są pleśnią [12].

W 2005 roku [10] o kamienicy i jej mieszkańcach został nakręcony film Wileńska 43, którego autorkami były dziewięcioletnia Ania Lipka i trzynastoletnia Marta Czyż. Nakręcono go w ramach warsztatów filmowych dla młodzieży prowadzonych w świetlicy środowiskowej stowarzyszenia Serduszko dla Dzieci. Film zdobył pierwszą nagrodę na Praskim Festiwalu Filmów Młodzieżowych [7] w 2008 roku i wyróżnienie na OKFA w Koninie [10]. TVP 3 zrealizowała o autorce dokument "Reżyserka Anka" [7].

Około 2010 roku dawniej działał tu Pub Lucyfer. Nad drzwiami wiał duży szyld Browar na Jurze, a w oknach foldery [11]. Działały tu m.in. solarium, salon fryzjerski Miriam i sklep rybny PłetwyRogi.

W lutym 2016 roku w mieszkaniu na II piętrze znaleziono ciała kobiety i mężczyzny. Zwłoki mogły leżeć w mieszkaniu przez dłuższy czas, przyczyną zgonu najprawdopodobniej był alkohol [4].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Kamienica

[2009] Kamienica (źródło)

Kamienica - kadr z filmu

[2009] Kamienica - kadr z filmu (źródło)

Kamienica - kadr z filmu

[2009] Kamienica - kadr z filmu (źródło)

Front kamienicy

[2010] Front kamienicy (źródło)

Kapliczka

[2010] Kapliczka (źródło)

Kapliczka

[2010] Kapliczka (źródło)

Kapliczka

[2014] Kapliczka (źródło)

Kapliczka

[2014] Kapliczka (źródło)

Wileńska 43

[2015] Wileńska 43 (źródło)

Fasada

[2017] Fasada (źródło)

Pokój zagadek

[2018] Pokój zagadek (źródło)

Brama

[2018] Brama (źródło)

Korytarze

[2018] Korytarze (źródło)

Korytarze

[2018] Korytarze (źródło)

Dziedziniec

[2018] Dziedziniec (źródło)

Opis przygotowano: 2019-05