Lasy Kawęczyn


Lasy Kawęczyn

Na wschód od ul. Żołnierskiej znajduje się jeden z kilkunastu rezerwatów w Warszawie, do niedawna objęty całkowitym zakazem wstępu, obecnie prowadzi przez niego szlak. Rezerwat jest nietypowy, gdyż chroni stanowiska ciepłolubnych roślin (ma charakter florystyczny). Na zachód od ulicy, na terenie tzw. Koziej Górki znajdują się miejsca pamięci po masowych egzekucjach, które wykonywali w tych lasach Niemcy podczas II wojny światowej.

dostępne całodobowodostępne całodobowolaslaspomnik przyrodypomnik przyrodytablica pamięcitablica pamięciścieżka rowerowaścieżka rowerowa

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Żołnierska
  • Rok powstania:  1998-1998
  • Obszar MSI:  Kawęczyn-Wygoda, Nowy Rembertów
  • Wysokość:   0 m
  • Funkcja:  rekreacyjna
  • Styl: 
  • Związane osoby:

Opis urbanistyczny:

Obszar obejmuje w części wschodniej (na wschód od ul. Żołnierskiej) rezerwat przyrody oraz las będący miejscem pamięci w części zachodniej. Od 2016 roku na terenie rezerwatu znajduje się przecinka wzdłuż linii energetycznych i przeciwpożarowa (cztery pasy). Jest również kanał melioracyjny oraz zabudowa jednorodzinna w północno-zachodnim fragmencie (obecna co najmniej od 1987 roku).

Na terenie Warszawy znajduje się jedenaście rezerwatów przyrody [4], a na terenie Rembertowa dwa: Bagno Jacka oraz Rezerwat Kawęczyn [6]. Ten ostatni jest wyjątkowy, gdyż ochronie podlegają stanowiska i zespoły ciepłolubnych gatunków roślin naczyniowych [4]. Chronione są zwłaszcza groszek czerniejący (charakterystyczny dla tzw. dąbrowy świetlistej) i dzwonek boloński (od 2004 roku objęty ochroną ścisłą) [9]. Inne gatunki ciepłolubne występujące w runie to dziurawiec skąpolistny, bukwica zwyczajna, miodownik melisowaty, pięciornik biały, lilia złotogłów. W rezerwacie przeważają młode drzewostany, wśród których dominują bory (przeważa sosna jako gatunek główny z brzozą brodawkowatą i dębem szypułkowym), jednak najcenniejsze fragmenty stanowią wspomniane dąbrowy świetliste z luźnym drzewostanem dębowym, w runie którego występują cenne gatunki ciepłolubne [2]. W rezerwacie stwierdzono występowanie ok. 150 gatunków roślin naczyniowych, w tym 31 drzew i krzewów [3]. Rezerwat zajmuje 69.54 ha [1]. Są tog grunty Skarbu Państwa w zarządzie Nadleśnictwa Drewnica [2].

Przy ulicy Żołnierskiej 17 znajdują się cztery dęby szypułkowe, będące pomnikami przyrody, wpisane pod numerem 68 w rejestrze wojewódzkim [7]. Pomnikiem przyrody jest też grusza polna rosnąca przy ul. Żołnierskiej [8].

Obiekty, pomniki, tablice:

Miejsca pamięci

Ok. 200 metrów na południowy zachód od stacji PKP Warszawa-Rembertów, na terenie rezerwatu, znajduje się miejsce pamięci zwane Kozią Górką lub rembertowskimi Palmirami. Prawdopodobnie już wiosną 1940 roku Niemcy zaczęli wykorzystywać kawęczyńskie wyrobiska piasku do grzebania ofiar swojego terroru. W latach 1940-1944 w Kawęczynie rozstrzelano co najmniej kilkadziesiąt osób. Wiadomo, że w styczniu 1944 roku żandarmi podczas blokady Rembertowa zatrzymali około 70 osób, z których część rozstrzelano w kawęczyńskich lasach, m.in. Stanisława Pieńkosa, komendanta AL. i GL. [5].

Jesienią 1944 roku przeprowadzono tu częściową ekshumację, a wydobyte na wyrobisku ciała ofiar pogrzebano na cmentarzu parafialnym. Dzięki staraniom profesora Lucjana Węgrowicza w 1995 roku na wyrobisku stanął krzyż upamiętniający tamte wydarzenia [8]. Znajduje się tu symboliczna mogiła zamordowanego przez Niemców mjr Romana Węgrowicza [5]. Kamień pamiątkowy, pomnik ofiar egzekucji niemieckich dokonywanych w Lasach Kawęczyna w latach 1939-1944, odsłonięto 2 września 2005 roku [8]. Na scenariusz uroczystości złożyło się odsłonięcie i poświęcenie pomnika oraz wmurowanie aktu erekcyjnego [9]. Jest to kamień w kształcie serca. Opiekę nad nim powierzono zespołowi szkół nr 74 z ul. Niepołomickiej [8].

Na Koziej Górce nieco bliżej ulicy można zobaczyć kamień upamiętniający straconych harcerzy Zawiszaków [5].

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:


Okres międzywojenny

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:

Ul. Żołnierska otrzymała tę nazwę w 1957 roku. Wcześniej nazywała się Piaskowa [8].

Czasy PRL-u:


Czasy PRL-u

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Przemiany 1989-2000:

Rezerwat przyrody Kawęczyn powołany został rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa 21 grudnia 1998 roku [1].

XXI wiek:

W 2012 roku Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie podpisał zarządzenie w sprawie ustanowienia zadań ochronnych, m.in. wykonywania redukcji podszytu, eliminacji gatunków obcych, wykaszania runa oraz monitoringu, gdyż największym zagrożeniem byłaby zmiana warunków termicznych i cieplnych (zacienienie, chłód) spowodowana przez gatunki inwazyjne [2].

Na terenie rezerwatu w 2017 roku został wytyczony szlak turystyczny dla ruchu pieszego i rowerowego. Szlak przebiega po drodze, która istniała, zanim powołano do życia rezerwat. Droga jest łącznikiem z siecią szlaków turystycznych [3]. Wcześniej rezerwat nie był udostępniony dla zwiedzających [2].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Symboliczny grób mjr. Romana Węgrowicza

[2002] Symboliczny grób mjr. Romana Węgrowicza (źródło)

Krzyż pamiątkowy w miejscu egzekucji niemieckich

[2005] Krzyż pamiątkowy w miejscu egzekucji niemieckich (źródło)

Pomnik ofiar egzekucji niemieckich

[2005] Pomnik ofiar egzekucji niemieckich (źródło)

Uroczystość pod pomnikiem

[2005] Uroczystość pod pomnikiem (źródło)

Teren rezerwatu

[2012] Teren rezerwatu (źródło)

Teren rezerwatu

[2012] Teren rezerwatu (źródło)

Przy kamieniu upamiętniającym straconych harcerzy Zawiszaków

[2013] Przy kamieniu upamiętniającym straconych harcerzy Zawiszaków (źródło)

Mogiła mjr Romana Węgrowicza

[2013] Mogiła mjr Romana Węgrowicza (źródło)

Teren rezerwatu

[2014] Teren rezerwatu (źródło)

Rezerwat

[2017] Rezerwat (źródło)

Opis przygotowano: 2017-11