Park Wiecha


Park Wiecha

Ten międzyosiedlowy park im. Stefana Wiecheckiego Wiecha jest niestety częstym miejscem dewastacji. W jego centralnej części znajduje się fontanna i zegar słoneczny, oba obiekty z herbem Targówka i herbem Warszawy. Są też miejsca do aktywności: place zabaw, boisko, tory do jazdy na rolkach, siłownia. Jest toaleta, wybieg dla psów i studia oligoceńska. Dodatkowo wzdłuż granicy parku ciągnie się deptak prowadzący do metra, dominantą urbanistyczną jest sąsiadujący z parkiem teatr. Park był dwukrotnie modernizowany, a planowane jest nawet objęcie go ochroną konserwatora zabytków.

altanaaltanaboiskoboiskodostępne całodobowodostępne całodobowofontannafontannamonumentmonumentparkparkplac publicznyplac publicznyplac zabawplac zabawsiłownia plenerowasiłownia plenerowatoaletytoaletyścieżka rowerowaścieżka rowerowa

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Handlowa, ulica Pratulińska, ulica Tadeusza Korzona
  • Rok powstania:  1961-1963
  • Obszar MSI:  Targówek Mieszkaniowy
  • Wysokość:   0 m
  • Funkcja:  rekreacyjna
  • Styl:  angielski (krajobrazowy)
  • Związane osoby: Wiechecki Wiech Stefan

Opis urbanistyczny:

Park (Skwer [5]) im. Stefana Wiecheckiego Wiecha (Park Wiecha) zajmuje ok. 5.9 ha, połączony jest dodatkowo z deptakiem wzdłuż ul. Pratulińskiej, zajmującym ok. 1 ha. Nazwa upamiętnia warszawskiego pisarza i publicystę Stefana Wiecheckiego [1]. Patron skweru nigdy wprawdzie na Targówku nie mieszkał, ale z tych okolic pochodzili bohaterowie jego felietonów: Teofil Piecyk, Walery Wątróbka, Gienia Wątróbkowa, szwagier Piekutoszczak, Maniuś Kitajec [12].

Największym problemem parku są wandale niszczący infrastrukturę [9].

Koncepcję urbanistyczną zrealizowano w latach 2001-2002. Przebudowano oś teatru Rampa, wprowadzając pergole, granitowe kwietniki, fontanny, schody ogrodowe, zegar słoneczny, ławki i latarnie, a także ozdobną nawierzchnię. Powstał reprezentacyjny, usytuowany centralnie plac. Oświetlenie wydobywa architektoniczną bryłę teatru, podświetla fontanny, oświetla ciąg spacerowo-wypoczynkowy. Do dekoracji wybrano rośliny atrakcyjnie ulistnione, kwitnące i owocujące. W pasie rezerwy pod ul. Nowo-Pratulińską zrealizowano zagospodarowanie spełniające funkcję rekreacyjno-sportową z elementami wypoczynku biernego: boisko do koszykówki, duży plac zabaw dla dzieci, place wypoczynkowe dla dorosłych, ciąg spacerowy, a także ogrodzony wybieg dla psów. Dawna ulica Korzona, na wyłączonym z ruchu odcinku od ul. Handlowej do ul. Kołowej (biegnącym przez środek parku), otrzymała tor do jazdy na rolkach oraz miejsca wypoczynku biernego z cieniolubną zielenią niską [4].

Na terenie parku kręcony był w 1955 roku film Gdzie diabeł mówi dobranoc, o budowie Domu Kultury Targówek [26].

Obiekty, pomniki, tablice:

Na terenie parku znajduje się ujęcie wody oligoceńskiej, boisko do koszykówki, wydzielony tor do jazdy na rolkach, place zabaw dla dzieci (pierwszy na wschód od teatru Rampa, drugi wzdłuż deptaku, trzeci obok budynku przy ul. Pratulińskiej 10), siłownia plenerowa od ul. Prałatowskiej oraz ogrodzony wybieg dla psów [1]. W centralnej części jest też toaleta publiczna, zegar słoneczny i fontanny.

Na osi teatru Rampa, w centrum parku, znalazła się fontanna, umieszczona pośrodku kamiennego wyniesienia. Składa się ona z kuli umieszczonej na prostopadłościanie na którym umieszczono herby Warszawy i Targówka (na pamiątkę, bo gmina właśnie przestała istnieć [8], jest to herb rodziny Lubomirskich, czyli Szreniawa z krzyżem, wagę i miecz, gdyż właśnie Stanisław Lubomirski po raz pierwszy użył nazwy Targówek w XVIII wieku [7]). Woda tryska z dysz u podnóża bryły. Wokół placu z fontanną znajdują się słupy z pergolami, między którymi stoją ławki (pergole obłożone piaskowcem mają kontrastować z granitowymi fontannami i kwietnikami [18]). Zawieszone są na nich też lampy. Przed długi czas, do momentu modernizacji, w tym miejscu było boisko.

Obok fontanny umieszczony został zegar słoneczny. Został wykonany w 1996 roku przez firmę Chronos [13]. Na uroczystym otwarciu parku po rewitalizacji burmistrz Marek Kamiński przecinał wstęgę właśnie na zegarze [8]. Na cokole również znajdują się herby gminy Targówek oraz Warszawy [13]. Wkrótce po odsłonięciu zegara ktoś próbował go sobie przywłaszczyć. Nie udało się, ale mocno pokiereszował mosiężną tarczę [8]. Od kilku lat zegar jest uszkodzony, gdyż ktoś oderwał mu gnomon [13].

Bryła architektoniczna ujęcia wody oligoceńskiej nawiązuje stylem do budynku teatru. Elewacja została wykonana z piaskowca [6], a zastosowanie szklanych elementów dodało lekkości [24]. Dodatkowe oświetlenie wnętrza zapewnia świetlik dachowy w kształcie kopuły. Cztery zawory czerpalne umieszczono na zewnątrz pod przedłużonym zadaszeniem, a siedem w środku, co zabezpiecza je przed zamarzaniem w czasie zimy. Zawory są uruchamiane przez fotokomórkę po podstawieniu naczynia. Woda czerpana jest z utworów trzeciorzędowych oligoceńskich z głębokości 230 m. Jest to trzecie ujęcie wody oligoceńskiej na Targówku [6].

Nawierzchnia placu zabaw w południowej części została wykonana z betonu przykrytego cienką warstwą nawierzchni syntetycznej Novacrilic, która nie sprawdziła się i obecnie na placu jest nawierzchnia z betonu [2]. Wokół owalnego placu zabaw biegnie ścieżka do jazdy na rolkach.

W lutym 2015 roku pojawiła się w parku nowoczesna toaleta [27]. To druga z czterech powstałych wówczas samoobsługowych toalet w dzielnicy. Ma dwie kabiny, kabina z przewijakiem jest dostępna dla obu płci [28]. Jest ona jednak często dewastowana, zapychana piachem i gałęziami, a nawet martwymi zwierzętami [27].

W 2019 roku na rogu ul. Handlowej i ul. Pratulińskiej powstała wentylatornia szlakowa linii metra. Pawilony czerpnio-wyrzutni powietrza schodzą klatką schodową kilka pięter w dół, aż do samego tunelu. Pociąg pchający przed sobą masy powietrza wypycha je przez szyb wyrzutni (aby nie zdmuchnąć pasażerów na kolejnej stacji), z kolei mijając wyrzutnię wytworzone za pociągiem podciśnienie wciąga świeże powietrze do środka. Wentylatory uruchamiane są tylko w przypadku zadymienia lub braku możliwości naturalnej wymiany powietrza. By zminimalizować hałas, wewnętrzne ściany pokryto panelami akustycznymi. Wentylatornia pełni również rolę szybu ewakuacyjnego [25].

XVIII wiek i wcześniej:

Prawdopodobnie nazwa Targówek pochodzi z XVI wieku od rodziny Targowskich, którzy byli wówczas właścicielami podwarszawskiej wsi Targowe Małe [22].

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Plan okolicy

[1916] Plan okolicy (źródło)

Okres międzywojenny:

W 1924 roku najważniejszą ulicą Targówka była przecinająca dzielnicę ukosem Pratulińska [22]. W latach 30-tych XX wieku zaczęto cywilizować tereny i zaprojektowano szereg uliczek oraz placyków [15]. W 1937 roku przy ul. Pratulińskiej na skraju dzisiejszego Parku Wiecha funkcjonował Plac Horodelski, centrum życia przedwojennej dzielnicy [22]. Dookoła były pola uprawne i domki jednorodzinne [7].

W latach 40-tych XX wieku centralną arterią dzielnicy miała stać się szeroka i elegancka aleja Tadeusza Korzona przecinająca Plac Horodelski i łącząca ul. Trocką z ul. Plantową [22]. Nowa arteria miała przebić nasyp kolejowy i stanowić przedłużenie ul. Stalowej [21]. Z planów jednak nic nie wyszło [22].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Plan okolicy

[1924] Plan okolicy (źródło)

Plan okolicy

[1937] Plan okolicy (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Plan okolicy

[1940] Plan okolicy (źródło)

Odbudowa stolicy:


Odbudowa stolicy

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Teren skweru

[1945] Teren skweru (źródło)

Czasy PRL-u:

Park powstał w latach 1961-1963 jako zieleniec wokół budowanego wówczas Domu Kultury na Targówku [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Plan okolicy

[1965] Plan okolicy (źródło)

Plan okolicy

[1978] Plan okolicy (źródło)

Przemiany 1989-2000:

W 1996 roku park został powiększony o tereny wzdłuż ul. Pratulińskiej i na zachód od ul. Korzona [1]. Wcześniej były to niezagospodarowane zieleńce.

XXI wiek:

W latach 2001-2002 miała miejsce modernizacja parku. Wybudowano nowe pergole, fontanny, zegar słoneczny, umieszczono ozdobne ławki i latarnie, a także ułożono ozdobną nawierzchnię i schody [1]. Powstało ujęcie wody oligoceńskiej i deptak z placem zabaw i boiskiem do koszykówki. Prace modernizacyjne trwały przez kilkanaście miesięcy. Została przebudowana oś parku. Zwiększyła się także powierzchnia poprzez włączenie samej ul. Korzona [5]. Modernizacja kosztowała 3.3 mln złotych. Autorem projektu była architekt krajobrazu Ewa Borkowska. Wykonawcą robót był Zakład robót drogowych i inżynieryjno-instalacyjnych Krol [16]. Założenie parkowe porządkujące przestrzeń parkową zaprojektował arch. Radosław Kowalewski [29]. Otwarcie parku odbyło się 2 października 2002 roku. Na balkonie wystąpił zespół TinTilo, a do fontanny podobno wpuszczono rybki [18].

W 2012 roku miał miejsce happening, w którym umieszczono w parku sztuczne kamery wykonane z białych tekturowych pudełek, z plastikowej rury PCV i z wystającym kablem. Urządzenia przymocowano do drzew za pomocą opasek zaciskowych [19]. W październiku 2014 roku podjęto decyzję o instalacji na terenie parku prawdziwych kamer Miejskiego Systemu Monitoringu (wcześniej istniały kamery na budynku teatru). Koszt instalacji wyniósł 71 tys. zł [23].

Jesienią 2018 roku pojawiła się instalacja, której autorkami były przyszła radna dzielnicy Targówek Joanna Mroczek oraz przyszła radna m.st. Warszawy Iwona Wujastyk. Umieszczona została konstrukcja z wikliny, która miała tworzyć zielone igloo. Koszt instalacji, wraz z imprezą inauguracyjną, wyniósł 15 tys. zł [20]. Okazało się jednak, że rośliny się nie przyjęły i pozostały same uschnięte gałązki [17].

W 2018 roku powstał plan zagospodarowania tego terenu. Obok teatru Rampa przewidziano budowę amfiteatru wkomponowanego w otoczenie (bez zadaszenia sceny ani widowni [10]). Przy ul. Handlowej zostało wyznaczone miejsce na pomnik patrona skweru. Cały obszar ma zostać objęty ochroną konserwatora zabytków [10].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Teren skweru

[2001] Teren skweru (źródło)

Projekt studni oligoceńskiej

[2002] Projekt studni oligoceńskiej (źródło)

Zegar słoneczny

[2002] Zegar słoneczny (źródło)

Zegar słoneczny

[2002] Zegar słoneczny (źródło)

Budowa studni oligoceńskiej

[2002] Budowa studni oligoceńskiej (źródło)

Projekt parku

[2002] Projekt parku (źródło)

Park Wiecha

[2003] Park Wiecha (źródło)

Park Wiecha

[2003] Park Wiecha (źródło)

Park Wiecha

[2003] Park Wiecha (źródło)

Park Wiecha

[2005] Park Wiecha (źródło)

Park Wiecha

[2005] Park Wiecha (źródło)

Park Wiecha

[2005] Park Wiecha (źródło)

Park Wiecha

[2009] Park Wiecha (źródło)

Park Wiecha

[2009] Park Wiecha (źródło)

Park Wiecha

[2009] Park Wiecha (źródło)

Park Wiecha

[2009] Park Wiecha (źródło)

Ujęcie wody

[2012] Ujęcie wody (źródło)

Fontanna

[2012] Fontanna (źródło)

Fontanna

[2012] Fontanna (źródło)

Kamery atrapy

[2012] Kamery atrapy (źródło)

Aleja

[2013] Aleja (źródło)

Demolka

[2013] Demolka (źródło)

Park Wiecha

[2013] Park Wiecha (źródło)

Alejka

[2013] Alejka (źródło)

Alejka

[2013] Alejka (źródło)

Herb Targówka

[2013] Herb Targówka (źródło)

Ujęcie wody

[2013] Ujęcie wody (źródło)

Zegar słoneczny

[2013] Zegar słoneczny (źródło)

Siłownia plenerowa

[2013] Siłownia plenerowa (źródło)

Toaleta automatyczna

[2015] Toaleta automatyczna (źródło)

Park Wiecha

[2015] Park Wiecha (źródło)

Plan zagospdarowania

[2016] Plan zagospdarowania (źródło)

Alejki

[2016] Alejki (źródło)

Fontanny

[2017] Fontanny (źródło)

Skwer im. Stefana Wiecheckiego

[2018] Skwer im. Stefana Wiecheckiego (źródło)

Plac zabaw

[2018] Plac zabaw (źródło)

Skwer im. Stefana Wiecheckiego

[2018] Skwer im. Stefana Wiecheckiego (źródło)

Zdrój wody oligoceńskiej

[2018] Zdrój wody oligoceńskiej (źródło)

Skwer im. Stefana Wiecheckiego

[2018] Skwer im. Stefana Wiecheckiego (źródło)

Skwer im. Stefana Wiecheckiego

[2018] Skwer im. Stefana Wiecheckiego (źródło)

Skwer im. Stefana Wiecheckiego

[2018] Skwer im. Stefana Wiecheckiego (źródło)

Wentylatornie szlakowe

[2018] Wentylatornie szlakowe (źródło)

Wentylatornie szlakowe

[2018] Wentylatornie szlakowe (źródło)

Wentylatornie szlakowe

[2018] Wentylatornie szlakowe (źródło)

Plac zabaw

[2018] Plac zabaw (źródło)

Plac zabaw

[2018] Plac zabaw (źródło)

Zielone igloo

[2019] Zielone igloo (źródło)

Teren skweru

[2020] Teren skweru (źródło)

Zegar słoneczny

[2020] Zegar słoneczny (źródło)

Zdrój wody oligoceńskiej

[2020] Zdrój wody oligoceńskiej (źródło)

Wentylatornia

[2021] Wentylatornia (źródło)

Opis przygotowano: 2020-05