Szkoła Główna Służby Pożarniczej (ul Słowackiego #52/54) jako jedyna w kraju kształci pożarniczą kadrę oficerską oraz specjalistów w zakresie bezpieczeństwa pożarowego [1]. Szkoła podlega Komendantowi Głównemu Państwowej Straży Pożarnej. W systemie dziennym studiują studenci mundurowi (podchorążowie) oraz studenci cywilni. Podchorążowie przez cały okres studiów są skoszarowani na terenie uczelni [2].

Na kompleks składa się budynek 01 (A-F) przy ul. Słowackiego 52/54, budynek 02 (A-D) przy ul. Siemiradzkiego 2 wraz ze wspinalnią, budynek administracyjny 08 przy ul. Potockiej 43 oraz kładka nad ul. Urzędniczą, łącząca obiekt 01 i 02 [11]. Kładka umożliwia studentom przedostanie się z jednej części kampusu do drugiej bez odmeldowywania się na wartowni i brania przepustki [13]. W części 01 znajdują się sale ćwiczeniowe, wykładowe i laboratoria. Mieści się tam biuro karier, siłownia, sala gimnastyczna, stołówka i świetlica. W części wschodniej oprócz sal jest kawiarnia i ambulatorium [6].

Na budynku znajduje się kilka pamiątkowych tablic. Na lewo od wejścia znajduje się tablica pamięci batalionu Żubr, na prawo dwie tablice pamiątkowe poświęcone księdzu Jerzemu Popiełuszce. Jest też tablica poświęcona płk. poż. Krzysztofowi Smolarkiewiczowi i tablica upamiętniająca żołnierzy kompanii "Żniwiarz".

Jesienią 1937 roku przystąpiono do budowy pierwszej w Polsce nowoczesnej szkoły pożarniczej na pustej działce. Do wiosny 1938 roku powstał wielofunkcyjny, trójskrzydłowy budynek, składający się z dwóch bocznych skrzydeł wzdłuż ulic Słowackiego i Potockiej, wzbogacony wycofaną dominantą w postaci narożnej wieży. Od strony placyku u zbiegu Potockiej i Słowackiego powstała remiza strażacka, z czterema garażami dla wozów strażackich. Architektem był Jan Reda [4]. Jej obecność usprawiedliwiało wytyczenie placu na styku sąsiednich ulic, i wieża mogła pełnić rolę dominanty tego miejsca. Jej wertykalny charakter podkreślały wąskie paski pionowych okien [20]. Projekt przewidywał powstanie laboratoriów, pieca do spalań w wysokiej temperaturze, pomieszczenia stałej załogi (dla oddziału zawodowej straży pożarnej), części koszarowej i wieży doświadczalnej. Ośrodek został usytuowany na trójkątnym placu o powierzchni 0.93 ha [14].

Gmach powstał z wewnętrznych ze składek strażaków, dotacji skarbu państwa i PZU [9]. Był to potężny budynek złożony z trzech części o 204 pomieszczeniach i dziewięciu bramach wjazdowych. Pierwsze piętro zajmowały lokale biurowe, drugie piętro przeznaczono na sypialnie, jadalnie, czytelnie i sale szkolne. Na trzecim piętrze znajdowały się sale wykładowe, konferencyjne i pracownie. Czwarte i piąte piętro zajmowały pokoje dla uczestników kursów [10].

Pierwszy kurs oficerski w Centralnym Ośrodku Wyszkolenia Pożarniczego rozpoczął się 1 marca 1939 roku. Ze względu na zbliżającą się wojnę zakończył się 31 lipca [14].

Na terenie Generalnego Gubernatorstwa Niemcy pozwolili na funkcjonowanie szkół pożarniczych. Na początku 1940 roku w gmachu powstał Oddział Doświadczalny, który dysponował dwoma samochodami pożarniczymi. Samochodami tymi wyjeżdżano do akcji na terenie Żoliborza. Przy Oddziale Doświadczalnym powstała Centralna Szkoła Pożarnicza. Była to jedyna szkoła pożarnicza na ziemiach polskich w okresie okupacji. Szkolenie rozpoczęto w 1940 roku. W okresie okupacji odbyły się dwa kursy oficerskie. Kursanci zakwaterowani byli na terenie szkoły, korzystali z łóżek piętrowych a na czas trwania kursu otrzymali odzież ochronną. Posiadali specjalne legitymacje, upoważniające do swobodnego poruszania się po mieście, które wykorzystywano dla celów ruchu oporu. W każdą sobotę korzystali z łaźni szkolnej [15].

30 lipca 1944 roku kilka jednostek pożarniczych z oddziałów miejskich wezwano do nieistniejącego pożaru w siedzibie Gestapo, gdzie je otoczono i wywieziono na zachód. Dowódca Oddziału Doświadczalnego wydał wtedy polecenie ukrycia dwóch jednostek bojowych w piekarni przyjaznego Polakom volksdeutscha Scholla na Marymoncie [17].

Pierwszą akcję w dniu rozpoczęcia Powstania opisuje Ludwik Kotoński „Zapada wczesny, letni zmierzch. Nagle słyszymy przeraźliwe krzyki. Z okien widzimy zasnutą dymem drewnianą zabudowę przy ulicy Marii Kazimiery, tuż przy Potockiej, nad nią, na ciemniejącym niebie rozszerzającą się krwawą lunę. Po minucie jesteśmy już w drodze do pożaru. […] Nagle, zza zasłony z ognia i dymu ukazują się groźne sylwetki Niemców z zatkniętymi za pas granatami i pistoletami maszynowymi w dłoniach. Dowodzący nimi podoficer wymachuje rewolwerem i wrzeszczy na szefa naszej zmiany ogniomistrza Ludwika Staniszewskiego, że oni umyślnie palą te domy, aby oczyścić przedpole. Daje nam dziesięć minut na zlikwidowanie akcji, złożenie węży i odjazd do koszar. Ostrzega, że po upływie tego czasu - jeśli nie odjedziemy - zostaniemy zastrzeleni. Nie mamy wyjścia. Bez strat wracamy” [17].

5 sierpnia 1944 roku budynek szkolny zajęli powstańcy z plutonu 226 (Żywiciel). Dowódca Żoliborza wezwał do siebie por. poż. Bronisława Bauera i wydał mu rozkaz powołania do służby wojskowej strażackiego plutonu 259 [17]. Następnego dnia w budynek trafiły pierwsze pociski artyleryjskie. 16 sierpnia 1944 roku budynek zajęło zgrupowanie Żubr i do 29 września służył jako koszary powstańcze. Od 18 do 29 września budynek zostaje umocniony przez budowę stanowisk strzeleckich w piwnicach oraz oknach parteru i pięter. Nie mogąc zdobyć budynku w czasie natarcia czterech czołgów (jeden został spalony, a dwa uszkodzone), na narożnik u zbiegu ul. Słowackiego i Potockiej skierowano samobieżnego Goliata [15]. Wybuch zwalił narożnik ul. Słowackiego i ul. Potockiej [3] od najwyższej kondygnacji aż do piwnic (z narożną wieżą [4]). W czasie powstania drużyna pożarnicza nr 259 oraz grupa techniczna (oficerowie pożarnictwa powołani rozwiązywania skomplikowanych problemów [17]) łącznie liczyły 38 pracowników Centralnej Szkoły Pożarniczej [15].

Podobno na terenie szkoły znajdowały się groby powstańcze [16].

Do odbudowy częściowo zniszczonego Domu Strażactwa Polskiego przy ul. Słowackiego 52/54 Zarząd Przymusowy ZSP RP przystąpił w 1946 roku. Odbudowano zniszczoną środkową część gmachu i przeprowadzono gruntowny remont całego budynku. Prace zakończono w 1948 roku [18], otwierając Centralną Szkołę Pożarniczą. Zmieniono nieznacznie rozstaw okien od strony obecnego pl. Kuronia. Przed 1953 rokiem budynek rozbudowano o nowe skrzydła wzdłuż ulic [4].

W 1950 roku szkoła zmieniła nazwę na Centralną Oficerską Szkołę Pożarniczą, by w 1955 roku przekształcić się w Szkołę Oficerów Pożarnictwa [4]. Ze względu na trudności lokalowe szkoła w latach 1955-1958 działała tymczasowo w ośrodku na Jelonkach [15].

XLI Liceum Ogólnokształcące

Budynek we wschodniej części kompleksu to dawne XLI Liceum Ogólnokształcące im J. Lelewela przy ul. Siemiradzkiego #2. Budowę gmachu rozpoczęto na przełomie lat 1948-1949. Oddany 1 września 1951 roku do użytku budynek przeznaczony był dla dwóch szkół podstawowych podlegających Towarzystwu Przyjaciół Dzieci: TPD-13 i TPD-14. W 1953 roku otworzono w szkole oddział ósmy (liceum). W 1961 roku Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące otrzymały imię Joachima Lelewela. Szkoła podstawowa z powodu coraz większego przepełnienia działała tylko do 1965 roku [12]. W 1984 roku zostało przeniesione do budynku przy ulicy Kiwerskiej 3.

W 1963 roku opracowano założenia rozbudowy. Założeniem było oddzielenie pomieszczeń dydaktycznych od pomieszczeń koszarowych i socjalnych. Plac szkolny przeznaczony miał być do przeprowadzania zbiórek i ćwiczeń ze sprzętem. Na terenie działki zaprojektowano dystrybutor paliwa, hydranty pożarowe i podjazd dla przeglądu samochodów. W 1965 roku szkoła otrzymała fundusze na inwestycję [15].

Szkoła Oficerów Pożarnictwa w 1971 roku otrzymała nazwę Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej, a w 1982 roku przekształcono ją w Szkołę Główną Służby Pożarniczej [4][15]. Po rozbudowie kubatura pomieszczeń szkolnych została zwiększona przeszło dwukrotnie.W 1970 roku dysponowała aulą na 300 miejsc, 11 specjalistycznymi laboratoriami (gabinetami), dwiema salami wykładowymi, pracownią przeciwgazową i biblioteką [15]. W okresie 1971-1981 kadra wzrosła z 22 do 118 pracowników [7].

W 1981 roku studenci sprzeciwiali się podporządkowaniu ustawie o szkolnictwie wojskowym. Rozpoczęli strajk okupacyjny, do którego przyłączyli się pracownicy zrzeszeni w NSZZ Solidarność [7]. W związku z przerwaniem rozmów, pobytem na terenie uczelni osób nie związanych ze szkołą oraz z możliwością włączenia do akcji uczniów szkół ponadpodstawowych, Minister Spraw Wewnętrznych podjął decyzję o użyciu 2 grudnia jednostek ZOMO [15]. Akcja milicji i desant ze śmigłowca [18] zmusiły podchorążych i pracowników do przerwania strajku [7].

W 2002 roku odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą płk. poż. Krzysztofowi Smolarkiewiczowi - jednemu z twórców wyższego szkolnictwa pożarniczego, byłemu komendantowi Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej [15]

W latach 2005-2006[15] dokonano budowy nowego budynku dydaktycznego od strony ul. Potockiej według projektu Krystyny i Krzysztofa Tryboń i Marcina Baczewskiego [5].

W 2006 roku odsłonięto też tablicę upamiętniającą 25 rocznicę wydarzeń z 1981 roku oraz tablicę upamiętniającą pobyt w szkole ks. Jerzego Popiełuszki w trakcie strajku [19].

W ostatnich latach budynki ocieplono, zmieniając jego kolorystykę [4].